Γνωρίζω ένα κατάστημα που τα κατάφερε και στα δύο lockdown, ανακαλύπτοντας το click away πριν τον Άδωνι. Ο καταστηματάρχης τοποθέτησε στα στόρια μία διακριτική πινακίδα με το τηλέφωνο και το email του. Ο πελάτης έκανε την παραγγελία και στη συνέχεια η παράδοση γινόταν με ραντεβού, είτε έξω από το κατάστημα, είτε στο διπλανό πάρκο. Τα λεφτά χέρι με χέρι. Με απόδειξη. Αυτός επιβίωσε.

Ξέρω και έναν με ρούχα που μάλλον δεν θα τα καταφέρει, εκτός και αν έχει οικονομικό λίπος για να κάψει. Συνοικιακό μαγαζί ρούχων με συμπαθητική βιτρίνα. Δεν μπήκε καν στον κόπο να διεκδικήσει στα σοβαρά το μερίδιο του από το click away. Δεν έχει site και ούτε σκοπεύει να αποκτήσει. Θεωρεί ότι δεν υπάρχει λόγος. Και ενδεχομένως να έχει δίκιο. Απευθύνεται σε γυναίκες που ψωνίζουν έπειτα από βόλτα και εξαντλητικές ματιές σε βιτρίνες. Έχει τοποθετήσει πινακίδα έξω από το κατάστημα του σε κεντρικό δρόμο του Χαλανδρίου. Έτσι, για την τιμή των όπλων. Η υπάλληλος είναι σε αναστολή. Τώρα μαθαίνει ότι δεν θα πληρώσει το 50% της επιστρεπτέας προκαταβολής. Παίρνει μία ανάσα αλλά βρίσκεται μέχρι το πηγούνι κάτω από το νερό.

Φίλη που διατηρεί ανθοπωλείο στην Αγία Παρασκευή. Απελπισμένη. Το click away δεν λειτουργεί για τους πελάτες της που είναι ηλικιωμένοι. Εκτός των άλλων, ακριβώς απέναντι έχει εγκατασταθεί υπαίθριος πωλητής που διαθέτει γλάστρες με αλεξανδρινά. «Έχει νόμιμη άδεια» της είπαν από τον Δήμο.

Κανένας δεν ξέρει ποια θα είναι η μείωση του τζίρου της αγοράς σε σχέση με πέρυσι. Διατυπώνονται εκτιμήσεις που ξεκινούν από το 30% και φτάνουν στο 60% – στο τέλος του μήνα θα έχουμε εικόνα. Όμως το βέβαιο είναι ότι το click away ευνοεί για άλλη μία φορά τις μεγάλες επιχειρήσεις που διαθέτουν ηλεκτρονικά καταστήματα και τις υποδομές για να εξυπηρετήσουν τον καταναλωτή. Οι μεγάλοι, ακόμα και αν δεν ισχυροποιούνται, συντηρούνται παίρνοντας το κομμάτι των μικρών από την πίτα των αγορών. Δεν θα μπορούσε βέβαια να γίνει και αλλιώς. Άνοιγμα των καταστημάτων θα οδηγούσε σε επιδημολογική έξαρση και περισσότερους νεκρούς. Το κόστος αυτής της συνθήκης μοιράζεται άνισα υπέρ των μεγάλων. Εννοείται ότι και η ενίσχυση της κουλτούρας των αγορών από απόσταση λειτουργεί συντριπτικά εις βάρος των μικρών καταστημάτων. Ενδεχομένως για κάποια από αυτά να μην υπάρξει πλήρης επιστροφή στην κανονικότητα. Για πολλούς πελάτες οι αγοραστικές συνήθειες έχουν αλλάξει.

Όχι πως δεν έχουν και οι μεγάλοι προβλήματα. Η Jumbo κάνει Χριστούγεννα με containers από την Κίνα να παραμένουν στα πλοία και την επιχείρηση αδύναμη να εξυπηρετήσει ηλεκτρονικές αγορές και click away. Πάντως, είναι μία επιχείρηση με ταμειακά διαθέσιμα που θα της επιτρέψουν να επιβιώσει. Συμβαίνει όμως και κάτι ακόμα: όσο οι μεγάλοι της αγοράς χρηματοδοτούν τη συντήρησή τους, ταυτοχρόνως «επενδύουν» και στην καχεξία των μικρότερων ανταγωνιστών τους. Η επιστροφή στην κανονικότητα θα γίνει εν μέσω ερειπίων.

Είναι αναστρέψιμη αυτή η εικόνα; Το ερώτημα δεν αφορά μόνο την ευρωστία των επιχειρήσεων, αλλά και τις δημοσιονομικές αντοχές για τη μετακύλιση σε μέλλοντα χρόνο υποχρεώσεων προς το κράτος. Tι θα κάνει, λοιπόν, η κυβέρνηση; Θα διαγράψει ιδιωτικό χρέος σε μεγαλύτερο βαθμό από το 50% της επιστρεπτέας προκαταβολής; Θα ενισχύσει τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα ή θα επιτρέψει τη βίαιη αναδιάρθρωση που θα οδηγήσει σε μικρότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης; Πρόκειται για ερωτήματα που συνδέονται ευθέως και με τον εκλογικό της συνδυασμό.

Κοντός ψαλμός…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News