Οι ανακοινώσεις της Pfizer και της BioNTech, πριν από λιγότερο από δέκα ημέρες, και της Moderna, την περασμένη Δευτέρα, σχετικά με την υψηλότατη αποτελεσματικότητά των εμβολίων τους κατά του κορονοïού, δεν αποτελούν απλά ένα φως στην άκρη του τούνελ, ή μάλλον μια σύριγγα στην άκρη του τούνελ, σύμφωνα με το ελπιδοφόρο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους του Economist. Αποτελούν επίσης ενδείξεις ότι η ανθρωπότητα μπορεί να εξέλθει από το τούνελ της πανδημίας καλύτερη, βελτιωμένη και ενισχυμένη σε σχέση με το πώς ήταν όταν εισήλθε κακήν κακώς.

Σίγουρα οι ανακοινώσεις δεν σημαίνουν το τέλος της πανδημίας και την οριστική μας νίκη εναντίον του κορονοïού. Για να συμβεί αυτό πρέπει πρώτα να ξεπεραστούν άλλα εμπόδια που σχετίζονται με την παραγωγή και τη διανομή δισεκατομμυρίων δόσεων των όποιων και όσων εμβολίων εγκριθούν. Ωστόσο τα δύο εμβόλια που έχουν ήδη αναπτυχθεί και ελεγχθεί και αναμένονται έως το τέλος του έτους, επιβεβαιώνουν ότι «κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η επιτάχυνση της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας υπήρξε εξαιρετική», επισημαίνει σε κείμενο του ο Ντανίλο Τάινο της Corriere della Sera.

Τον προηγούμενο αιώνα για την ανάπτυξη ενός εμβολίου, της ιλαράς, για παράδειγμα, ή της πολιομυελίτιδας, χρειάζονταν από δέκα έως είκοσι χρόνια. Τα πρώτα εμβόλια κατά της Covid -19 αναπτύχθηκαν μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο ενώ σε στάδιο ανάπτυξης βρίσκονται περισσότερα από εκατό πενήντα. Και πολλά από αυτά βασίζονται σε νέες τεχνολογίες (που αξιοποιούν γενετικές πληροφορίες), τεχνολογίες οι οποίες στο απώτερο μέλλον θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε πολλούς κλάδους.

Το τεράστιο άλμα που σημειώθηκε κατά τους τελευταίους δέκα μήνες, όχι μόνον αποκαλύπτει νέα πεδία στις ιατρικές επιστήμες αλλά αποδεικνύει, κι αυτό είναι το πιο σημαντικό,  πως οι δυνατότητες όσον αφορά τη στήριξη και την προστασία της δημόσιας υγείας είναι πολύ μεγαλύτερες από όσο πιστεύαμε πριν από την πανδημία.

Όμως η επέλαση του κορονοïού δεν επηρέασε μόνον την ιατρική και την επιστήμη. Λόγω της πανδημίας από τον περασμένο Μάρτιο έως και σήμερα αυξήθηκε σημαντικά η χρήση του Διαδικτύου και των τηλεπικοινωνιών, τουλάχιστον κατά 25% σε παγκόσμιο επίπεδο, μας πληροφορεί ο ιταλός δημοσιογράφος.

Κυρίως εξαιτίας της αναγκαστικής αλλαγής του τρόπου και των συνθηκών εργασίας εκατομμυρίων ανθρώπων σε πάρα πολλούς κλάδους. Αναντίρρητα η αλλαγή αυτή δημιούργησε κάποια προβλήματα, όπως άλλωστε κάθε καινοτομία η οποία καταστρέφει πέρα από το να δημιουργεί.

Συγχρόνως, όμως, διαπιστώθηκε πως οι πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η Amazon, και επικοινωνιών, όπως η Zoom, μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας σε πολλούς κλάδους, όταν και εάν καθοριστούν νέα εταιρικά μοντέλα οργάνωσης. Παράλληλα αυξήθηκε και η χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και ρομπότ, γεγονός που θα συμβάλει επίσης στην αύξηση της παραγωγικότητας τόσο στο δευτερογενή όσο και στον τριτογενή τομέα.

«Ενδέχεται να βρισκόμαστε στο τέλος της στασιμότητας που άρχισε με την Μεγάλη Υφεση του 2008. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές στοιχηματίζουν ήδη ότι θα επέλθει μια νέα περίοδος ανάπτυξης»

Πρόκειται για σημαντικές αλλαγές οι οποίες δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον όπου οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν. Ομως την ίδια ώρα αυτές οι αλλαγές αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας των πιο πρωτοποριακών νεοφυών επιχειρήσεων (startups), οι οποίες, εάν όντως επιτύχουν, θα δώσουν περαιτέρω ώθηση στην καινοτομία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να θεσπιστούν και τα απαραίτητα κανονιστικά πλαίσια, δεδομένου ότι «η βελτίωση της παραγωγικότητας δεν προέρχεται μόνον από τη νέα τεχνολογία αλλά και από την οργανωσιακή μεταβολή που προκαλεί», υπενθυμίζει ο  Τάινο.

Το τελευταίο διάστημα σημαντικά άλματα έχουν σημειωθεί επίσης στις βιοτεχνολογίες, στην κατάκτηση του Διαστήματος, στις ανανεώσιμε πηγές ενέργειας και στη διαχείριση του χρήματος. «Ολα αυτά μπορούν να αυξήσουν, επιτέλους, την παραγωγικότητα της εργασίας, η οποία αποτελεί τη δύναμη που μπορεί  να πυροδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία πλούτου».

Κάθε μεταβολή συνεπάγεται ένα κοινωνικό κόστος, το οποίο καλούνται να επωμιστούν οι κυβερνήσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, τα πιθανά οφέλη είναι κατά πολύ μεγαλύτερα. «Ενδέχεται να βρισκόμαστε στο τέλος της στασιμότητας που άρχισε με την Μεγάλη Υφεση του 2008. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές στοιχηματίζουν ήδη ότι θα επέλθει μια νέα περίοδος ανάπτυξης», μας πληροφορεί ο ιταλός αρθρογράφος.

Και ολοκληρώνοντας την αισιόδοξη ανάλυσή του, επικαλείται τον κορυφαίο οικονομολόγο του ΜΙΤ Ντάρον Ατζέμογλου ο οποίος, κατά την παρέμβασή του, προσφάτως, στο φεστιβάλ βιβλίου «BookCity» του Μιλάνου, υποστήριξε: «Σύμφωνα με πολλά αντικειμενικά κριτήρια, η τρέχουσα είναι μία από τις πιο καινοτόμες περιόδους στην ιστορία της ανθρωπότητας. Δεν βελτιώνονται μόνον τα καταναλωτικά αγαθά ή οι παραγωγικές διαδικασίες. Το πιο σημαντικό είναι ότι βελτιώνουμε τα μέσα για την εξέλιξη της επιστήμης, τα εργαλεία στα χέρια ενός επιστήμονα ο οποίος μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε γνώσεις που έχουν συσσωρευτεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια πατώντας ένα κουμπί».

Πρόσθεσε, όμως, ότι η πρόοδος της τεχνολογίας και της επιστήμης δεν μπορούν να μας συνδράμουν στην «επίλυση του πολιτικού προβλήματος» το οποίο έγκειται στην ανικανότητα των κυβερνώντων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών. Απόδειξη αποτελεί ο καταστροφικός τρόπος με τον οποίο πολλές, δυτικές κυρίως, κυβερνήσεις αντιμετώπισαν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την πανδημία.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News