Μοιάζει με προσευχή, αλλά ανήκει στην παράδοση. Ακολουθεί τη διαδικασία της σποράς και της καρποφορίας, αλλά διενεργείται με όρους λατρείας. Και κρύβει άπειρη λαϊκή σοφία. Το Πανεπιστήμιο των Ορέων – με ιδρυτή τον Ιωάννη Παλλήκαρη, ομότιμο καθηγητή Οφθαλμολογίας και πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης-, μόλις τέλειωσε τον Οκτώβριο τη σπορά του λιναριού της χρονιάς στο ιστορικό χωριό της Κυριάννας, στην Κρήτη. Το φύτεψαν παιδιά του Ρεθύμνου, σε μια τελετή που γεφυρώνει γενιές και δεν γνωρίζει ιδιότητες και σύνορα.

«Ο ευλογημένος αυτός σπόρος, θα μεταφέρει αγνή την ενέργεια από τα χέρια των παιδιών στην ιερή Κρητική γη, εκεί όπου με την ευκρασία της γης, θα καρποφορήσει για να γίνει φυσικό, λευκό υφαντό πανί, που θα αγκαλιάσει ζεστά και θα φωτίσει τον δρόμο», λέει ο κ. Παλλήκαρης, δίνοντας τη σκυτάλη στη σύζυγο του, Βαρβάρα Τερζάκη, «ψυχή» της «Αποστολής Πηνελόπη Gandhi». Η Αποστολή αντλεί έμπνευση από τη βασίλισσα της Ιθάκης, Πηνελόπη, εμβληματική μορφή της υφαντικής από καταβολής κόσμου και υψηλό γυναικείο πρότυπο για την πίστη του σε αρχές και αξίες, καθώς και τον ηγέτη της Ινδίας, ειρηνοποιό Μαχάτμα Γκάντι – φάε αυτό που παράγεις, ντύσου αυτό που υφαίνεις, για να μην είσαι δέσμιος, εξαρτημένος από αγαθά που εξουσιάζουν άλλοι, έλεγε ο Γκάντι.

Στόχος της Αποστολής είναι να προβάλει την τέχνη της υφαντικής, να καταγράψει τεχνικές, να αναπλάσει υφαντά που απεικονίζονται σε αγγεία, να χαρίσει πνοή σε τελετές, όπως η ιερή μινωική τελετή της συγκομιδής του λιναριού. Το καλοκαίρι του 2018 η τελετή έγινε πόλος έλξης για υφάντρες, αλλά και φοιτητές και καθηγητές από το Emmanuel College της Βοστώνης, τα ΤEI Κρήτης και το Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου.

Ο καθηγητής εξηγεί ότι η σπορά είναι κάθε φορά γιορτή, με τραγούδια από την Κρήτη και την Ινδία, και συμμετέχοντες όλη την τοπική κοινωνία, από τον παπά του χωριού και στελέχη της Περιφέρειας, ως και δασκάλους, γονείς, παιδιά. Ο σπόρος θα θεριέψει, θα γίνει πανί, θα χτυπηθεί στο νερό, θα περάσει «του λιναριού τα πάθη», θα διδάξει.

Εξετάσεις στους ντόπιους και «μάθημα» με πρόβατα στα Χανιά

Το Πανεπιστήμιο των Ορέων μετατρέπει σε χώρους εκπαίδευσης καφενεία, σχολεία, χωράφια της κρητικής γης, αξιοποιώντας τον πλούτο της τοπικής παράδοσης. Η δράση με το λινάρι είναι ασφαλώς μία μόνον, από τις εκατοντάδες που έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία 13 χρόνια, από το 2007, που μετρά η ιστορία του – ως μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, με τη στήριξη ακαδημαϊκών από ημεδαπά και ξένα ιδρύματα, όπως το Χάρβαρντ και το MIT. Με κοινό παρονομαστή, την αγάπη για το νησί της Κρήτης. Και μότο την επιστροφή στη φύση. Σε όσα εκείνη μπορεί να διδάξει, με σεβασμό στη μοναδικότητα της, και στόχο την αρμονική συμβίωση μαζί της.

Η Παιδαγωγική επιστήμη συνιστά βασικό πυλώνα, πώς θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά όταν μιλά κανείς για Πανεπιστήμιο. Καθηγητές και μαθητές, μεταμορφώνονται σε πρωταγωνιστές πρωτοβουλιών και εξορμήσεων. Σε ό,τι μπορεί να ενδιαφέρει τη μαθητική κοινότητα, και αφορά την πραγματική ζωή, με άξονα την αλληλοδιδασκαλία, την αλληλεπίδραση ανάμεσα σε παιδιά που ενίοτε μεγαλώνουν σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Ακόμη και στο μάζεμα των ελιών, το φύτεμα λαχανικών, το κούρεμα των προβάτων. Ειδικά το τελευταίο μετεξελίχθηκε σε happening στα Χανιά δύο-τρία καλοκαίρια πριν, όταν μαθητές του χωριού Σφακοπηγάδι κατέβηκαν στην πόλη με τα πρόβατα αγκαλιά, κι έδειξαν σε συνομηλίκους τους πώς παίρνουμε το μαλλί από τα ζώα, πώς το πλένουμε και το βάφουμε με φυτικό τρόπο, πώς το φέρνουμε στα μέτρα των ανθρώπων.

«Δεν μπορώ να σας μιλήσω τώρα, εξετάζω…», θα πει ο κ. Παλλήκαρης, στο αρχικό τηλεφώνημα του Protagon. Είναι στην ημερήσια διάταξη οι ιατρικές εξετάσεις κατοίκων ορεινών χωριών, ντόπιων που δεν έχουν πρόσβαση σε πρωτοβάθμιες μονάδες υγείας, εγκλείστων σε φυλακές, παιδιών ορφανοτροφείων, ανήμπορων σε γηροκομεία, ιερωμένων σε μοναστήρια. Αναλαμβάνουν συστηματικά έργο καθηγητές πλείστων όσων ειδικοτήτων από το Πανεπιστήμιο Κρήτης – και όχι μόνο.

Τα απογεύματα, ο πυρήνας μετατοπίζεται στα καφενεία. Εκεί δίνουν και παίρνουν οι συζητήσεις με ντόπιους. Το Πανεπιστήμιο «κατεβαίνει» στον κόσμο, στην πραγματική ζωή και παρέχει συμβουλές, προσφορά γνώσης, για την «οικονομία μικρής κλίμακας – μεγάλης αξίας», όπως τη χαρακτηρίζει. Για λύσεις με φυσικό τρόπο και βιώσιμη ανάπτυξη.

Σε όλες αυτές τις δράσεις και τις αποστολές, μη ψάξετε για χρηματοδοτήσεις, δεν υπάρχουν εθνικοί, κοινοτικοί, ή ιδιωτικοί πόροι να τις στηρίζουν, ή να τις κατευθύνουν. Μόνο πρόθυμους εθελοντές θα βρείτε πίσω τους: όλοι τους μαζί συνθέτουν τον εντυπωσιακό αριθμό των 5.000 ανθρώπων, που έχουν ως μοναδική πυξίδα τους τις έννοιες της αλληλεγγύης, της αγάπης, του Πολιτισμού. «Στην Κρήτη», εξάλλου – η Βαρβάρα Τερζάκη είναι πεπεισμένη -, «στα ψηλά βουνά, κατοικούν οι εφέστιοι θεοί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News