Οτι τον καιρό του Λαμαρτίνου και του Σατωβριάνδου η Τουρκία θεωρούνταν ο «ασθενής της Ευρώπης», μας υπενθυμίζει ο Μπερνάρ – Ανρί Λεβί σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο Le Point, για να υπογραμμίσει πως σήμερα, έπειτα από δύο αιώνες, η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι η χώρα που «αρρωσταίνει» την Ευρώπη αλλά και τη Μεσόγειο Θάλασσα και, φυσικά, τη Μέση Ανατολή.

Και τα «συμπτώματα» της ασθένειας είναι γνωστά, σημειώνει ο γάλλος φιλόσοφος, αναφερόμενος στην «αιματηρή» εισβολή της Τουρκίας στο συριακό Κουρδιστάν, στον «έλεγχο κάθε δημοκρατικής φιλοδοξίας» από την πλευρά της Τουρκίας στη δυτική Λιβύη, στη σύγκρουση με την Κύπρο και, τώρα με την Ελλάδα ανοιχτά του Καστελόριζου, στο επεισόδιο με την γαλλική φρεγάτα που απειλήθηκε τον Ιούνιο ανοικτά της Τρίπολης, και στον «σχεδόν πόλεμο» που κήρυξε, μέσω του Αζερμπαϊτζάν, κατά της Αρμενίας.

Οσον αφορά το υπόβαθρο όλων αυτών, έγκειται στην «αφύπνιση του οθωμανικού παραδείγματος και στη νοσταλγία για την περίοδο κατά την οποία η Υψηλή Πύλη βασίλευε στην πατρίδα του Χριστού και σε εκείνη του Σωκράτη, στη διασταύρωση αυτού του αυτοκρατορικού σχεδίου με έναν ριζοσπαστικό ισλαμισμό, κατά την εκδοχή των Αδελφών Μουσουλμάνων, στο πλαίσιο του οποίου η Αγκυρα θέλει να είναι η Μέκκα», εξηγεί ο Μπερνάρ – Ανρί Λεβί, μην παραλείποντας, φυσικά, να επισημάνει πως αυτόν τον «εκρηκτικό συνδυασμό ενσαρκώνει» ο πρόεδρος της Τουρκίας.

Οπότε, δεν έχει τόσο σημασία η διάγνωση της ασθένειας αλλά η θεραπεία της και κατά τον Λεβί η Ευρώπη διαθέτει, «μαζί με τους Αμερικανούς συμμάχους μας», τρεις τρόπους για να αντιμετωπίσει την τουρκική απειλή.

Ο Λεβί υποστηρίζει καταρχάς πως πρέπει να ανασταλεί η ιδιότητα μέλους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Στο καταστατικό της συμμαχίας δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο, αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν σημαίνει ότι τα μέλη της πρέπει να αποδέχονται την άκρως προκλητική στάση της Τουρκίας, η οποία «σκοτώνει, στο Κουρδιστάν, τους πιο πιστούς συμμάχους μας στη μάχη κατά του ISIS»  ενώ αγοράζει από τους Αμερικανούς μαχητικά αεροσκάφη F – 16 και από τους Ρώσους αντιαεροπορικούς πυραύλους S – 400.

Η άποψη σύμφωνα με την οποία δεν πρέπει επ’ ουδενί να καταλήξει η Τουρκία «στην αγκαλιά» της Ρωσίας, πλέον δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι ο Ερντογάν διατηρεί στενές σχέσεις, ότι μόνον με τον Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και με τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, ο οποίος είναι ανταγωνιστικός του ΝΑΤΟ. Το λιγότερο, οπότε, που μπορούν να απαιτήσουν τα υπόλοιπα – κράτη μέλη της Συμμαχίας από την Τουρκία είναι να σεβαστεί τα άρθρα 1 και 2 της Συνθήκης τα οποία ορίζουν ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να επιλύουν ειρηνικά τις διεθνείς διενέξεις στις οποίες εμπλέκονται.

Λανθασμένη θεωρεί ο Λεβί και την επικείμενη απονομή καθεστώτος «major non-Nato ally» (στενού συμμάχου εκτός του ΝΑΤΟ) από τις ΗΠΑ στο Κατάρ, το οποίο χρηματοδοτεί την «αυταρχική και πολεμοκάπηλη» Τουρκία και τη συνδράμει με κάθε τρόπο, όποτε χρειάζεται.

Στενοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον εκτός του ΝΑΤΟ είναι προς το παρόν το Ισραήλ, η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, η Νέα Ζηλανδία και η Ουκρανία. Κατά πόσο το Κατάρ δικαιούται μια θέση στην εν λόγω ομάδα, διερωτάται ο Λεβί, σημειώνοντας πως το Εμιράτο επιδιώκει την αποσταθεροποίηση της Αιγύπτου, τορπιλίζει την ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα στο Αμπου Ντάμπι και την Ιερουσαλήμ και στηρίζει τις πολεμικές προσπάθειες της Χαμάς και της Χεζμπολάχ σε αγαστή συνεργασία με την Αγκυρα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Προειδοποίηση προς τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ: εάν επιθυμείτε να περιορίσετε την Τουρκία, πρέπει να απομακρυνθείτε από το Κατάρ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Λεβί στο άρθρο του.

Για να περιοριστεί η προκλητικότητα της Τουρκίας πρέπει, φυσικά, να αντιδράσει και η ΕΕ. Παρότι δεν γίνεται λόγος συχνά, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Βρυξελλών και Αγκυρας οι οποίες ξεκίνησαν το 2005 συνεχίζονται κανονικά. Υπάρχει επίσης ένα «Συμβούλιο Σύνδεσης» μεταξύ των δύο πλευρών τα μέλη του οποίου συνεδρίασαν πέρυσι τελευταία φορά ενώ πέρα από τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ που κέρδισε η Τουρκία από την ΕΕ, εκβιάζοντάς την για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, κάθε χρόνο λαμβάνει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως χώρα που βρίσκεται σε πορεία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο Λεβί σημειώνει πως είναι πολύ πιθανό κανένας στην Ευρώπη να μην πιστεύει πραγματικά πως κάποια στιγμή η Τουρκία θα ενταχθεί τελικά στην ευρωπαϊκή οικογένεια και το γεγονός πως συνεχίζονται οι όποιες διαπραγματεύσεις να αποτελεί μια παρέκκλιση ή να οφείλεται στην κοινοτική γραφειοκρατία.

Αλλά ούτε αυτό μπορεί να συνεχιστεί, λαμβάνοντας υπόψη τη στάση και τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Γιατί στο πλαίσιο της ιδεολογίας του παντουρανισμού/παντουρκισμού, όπως ακριβώς την εποχή του Σουλεïμάν του Μεγαλοπρεπούς ή του Μωάμεθ του Πορθητή ή του Ισμαήλ Εμβέρ Πασά, η σημερινή Τουρκία «βλέπει την Ευρώπη ως έναν τόπο προς κατάκτηση».

Δεν αξίζει, οπότε, ούτε καν «συμβολικά» να θεωρείται χώρα που διαπραγματεύεται την ένταξή της στην ΕΕ. Γιατί θα ήταν «αυτοκτονικό», καταλήγει ο Λεβί, να επιτραπεί στους Γκρίζους Λύκους να περάσουν από την «μισάνοιχτη πόρτας της Ενωσης για να την ανατινάξουν ευκολότερα. Μια πόρτα πρέπει να είναι είτε ανοιχτή είτε κλειστή, είπε ο Τσόρτσιλ στον Ινονού (πρόεδρο της Τουρκίας από το 1938 έως το 1950) τον Ιανουάριο του 1943. Επρεπε να διαλέξει μεταξύ των ευρωπαϊκών αξιών και του συμφώνου μη επίθεσης που είχε υπογράψει με τους ναζιστές πριν από μία διετία. Ετσι πρέπει να μιλάμε σήμερα με τον Ερντογάν. Και έτσι θα τον περιορίσουμε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News