O τίτλος των «Νέων» της Δευτέρας για την πολύ ενδιαφέρουσα, εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος: «Δεν ψάχνομαι για καβγά, αλλά…». Το μόνο πρόβλημα είναι ότι η συνέντευξη προφανώς δόθηκε προτού ο Ταγίπ Ερντογάν βγάλει ξανά το «Oruc Reis» (εδώ) για έρευνες στα ανοιχτά του Καστελόριζου –αυτό καθιστά τον τίτλο την ίδια στιγμή ανεπίκαιρο: ο καβγάς ήδη ήρθε.

Αλλά το θέμα της συνέντευξης του Πρωθυπουργού στα «Νέα» δεν είναι μόνο για τα ελληνοτουρκικά, η επαμφοτερίζουσα στάση του Ταγίπ Ερντογάν και ο κίνδυνος σύγκρουσης. Αλλωστε μια διά ζώσης συζήτηση του κ. Μητσοτάκη με τον Γιάννη Πρετεντέρη δεν μπαίνει σε πλαίσια.

Ετσι ο κ. Μητσοτάκης δίνει πολλές απαντήσεις: για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, το ενδεχόμενο νέου lockdown και τα λάθη που έγιναν από την κυβέρνηση (τα παραδέχεται γενικόλογα), για το πόσο «ιστορική» ήταν τελικά η Συμφωνία των Πρεσπών, για το ενδεχόμενο ανασχηματισμού και πρόωρων εκλογών και, βεβαίως, για το θέμα της περασμένης εβδομάδας, την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης.

Ο Πρωθυπουργός λέει ότι με την ετυμηγορία του δικαστηρίου «κλείνει ένας κύκλος που τραυμάτισε τη χώρα, ένας κύκλος διαρκείας. Με το πολιτικό σκέλος του, ίσως και το πιο σημαντικό, να έχει ήδη κλείσει στις εκλογές του Ιουλίου του 2019. Τότε που η Χρυσή Αυγή δεν μπήκε στη Βουλή». Και προσθέτει: «Θέλω να θυμίσω ότι αποτελούσε κεντρικό προεκλογικό μου στόχο να αποτρέψω την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή, το είχα δηλώσει επανειλημμένως. Εκείνος ο στόχος επετεύχθη, αλλά η αναγνώριση του εγκληματικού χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής… (…) Ηταν θέμα δικαστηρίων, ναι. Αποτελεί ωστόσο και μια απόφαση που θεωρώ ότι έχει επιπτώσεις εντός και εκτός Ελλάδος. Θα έλεγα πως ήταν μια θαρραλέα απόφαση που πήρε το δικαστήριο».

«Χυδαίο το πρωτοσέλιδο της “Αυγής”»

Ο κ. Μητσοτάκης δεν αποφεύγει τον πειρασμό να επικρίνει τον ΣΥΡΙΖΑ για την κωλυσιεργεία στις διαδικασίες της πολυετούς δίκης των χρυσαυγιτών αλλά και τις επίμαχες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα.

«Εγώ προσωπικά ως Πρωθυπουργός, όπως προσέξατε, απείχα από οποιαδήποτε δήλωση. Ολο το προηγούμενο διάστημα ωστόσο δεν έπαψα να καταγγέλλω ότι η καθυστέρηση των τεσσεράμισι ετών επί διακυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ ήταν παντελώς αδικαιολόγητη», λέει. Στη δε ερώτηση αν είχε επίγνωση των αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα και ότι θα έπεφτε ενδεχομένως «στα μαλακά» η Χρυσή Αυγή, ο κ. Μητσοτάκης απαντά:

«Κοιτάξτε, είχαμε επισημάνει και προεκλογικά, θυμάστε, ότι οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα ήταν από τις τελευταίες πρωτοβουλίες που είχε αναλάβει… (…) Ηταν ακριβώς λίγες μέρες μετά τις ευρωεκλογές και λίγο πριν από τις εθνικές κάλπες. Είχαμε τονίσει ότι υπήρξε τότε μια ακατανόητη βιασύνη. Βεβαίως, είχαμε πει ότι πολλές από τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα κινούνταν προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά είχαμε εκφράσει σοβαρότατη επιφύλαξη, επειδή γνωρίζετε ότι ο διάβολος κρύβεται στη λεπτομέρεια, σε κάποιες διατάξεις που δημιουργούσαν εύλογα ερωτηματικά. Εγώ νομικός δεν είμαι, αλλά ξέρετε πως έστω και μία ημέρα να ισχύσει ο Ποινικός Κώδικας, υπερισχύει η ευμενέστερη διάταξη για τον κατηγορούμενο. Αρα και να άλλαζε ο Ποινικός Κώδικας εκ των υστέρων…».

…«Αλλά αυτό είναι ζήτημα το οποίο αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν αφορά εμένα. Εγώ κρατώ την ενότητα του πολιτικού κόσμου απέναντι στη Χρυσή Αυγή. Σε ένα επίπεδο δεν σας κρύβω ότι με ενοχλεί η σπουδή με την οποία κάποιοι έσπευσαν να εκμεταλλευθούν πολιτικά αυτή τη δίκη. Κορυφαίο παράδειγμα το χυδαίο πρωτοσέλιδο της “Αυγής”, που δείχνει τον πανικό κι αν θέλετε την πολιτική ένδεια του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως θα ήθελα πραγματικά να κρατήσουμε τη νίκη της δημοκρατίας. Οι δημοκρατικοί πολίτες γυρίζουν την πλάτη σε τέτοιες συμπεριφορές».

«Δεν τα κάναμε όλα τέλεια»

Στο θέμα του κορονοϊού και στη μομφή ότι η κυβέρνηση έχασε τον έλεγχο στο δεύτερο κύμα και ότι πιάστηκε απροετοίμαστη, ο Πρωθυπουργός επιμένει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει:

«Για να ισχύει αυτό, θα έπρεπε να υπάρχουν στοιχεία ότι δεν έχουμε χειριστεί καλά το δεύτερο κύμα. Κάτι ωστόσο που δεν ισχύει. Υπάρχει δεύτερο κύμα; Βεβαίως και υπάρχει. Είχαμε προειδοποιήσει για το δεύτερο κύμα; Βεβαίως και είχαμε. Είναι τα πράγματα στην Ελλάδα πολύ καλύτερα απ’ όσο είναι στις πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες; Βεβαίως και είναι πολύ καλύτερα. Γιατί είναι καλύτερα; Διότι και στο δεύτερο κύμα πήραμε μια σειρά από μέτρα διαφορετικά για λόγους που έχουμε εξηγήσει. Και στο δεύτερο κύμα, κύριε Πρετεντέρη, παρά την κούραση του κόσμου και παρά το ότι το ζήτημα πολιτικοποιήθηκε από την αντιπολίτευση, οι πολίτες σε γενικές γραμμές συμμορφώνονται με τις οδηγίες των ειδικών και της Πολιτείας. Διότι εμείς πάντα ακούμε τους ειδικούς».

Στην ερώτηση του Γιάννη Πρετεντέρη αν όλες οι αποφάσεις που λαμβάνει η κυβέρνηση είναι αποφάσεις μόνο προερχόμενες από ειδικούς γιατρούς ή λαμβάνει υπόψη του και την οικονομία και την κοινωνία, ο κ. Μητσοτάκης λέει:

«Θα απαντήσω με απόλυτη ειλικρίνεια: Εάν υπήρχε κάποιος μαγικός τρόπος να κλειστούμε όλοι στα σπίτια μας και να μην έχουμε τεράστια οικονομική ζημιά από αυτή την επιλογή, προφανώς θα ήταν ο πιο σίγουρος τρόπος για να αφοπλίσουμε τον κορονοϊό. Ολοι όμως κατανοούν ότι θα πρέπει να αποφύγουμε πάση θυσία ένα καθολικό lockdown. Αυτό το οποίο κάναμε δηλαδή τις 6 εβδομάδες του Απριλίου και του Μαΐου».

Ωστόσο, στην παρατήρηση ότι υπήρξαν κάποια σημεία στα οποία η κυβέρνηση όντως πιάστηκε απροετοίμαστη –«ας πούμε, οι προσλήψεις στο ΕΣΥ. Από τον Ιανουάριο γίνονται αυτές οι προσλήψεις»… του λέει ο σύμβουλος έκδοσης των «Νέων»– ο κ. Μητσοτάκης απαντά χαρακτηριστικά:

«Μακριά από εμένα η άποψη ότι τα κάναμε όλα τέλεια. Κάθε μέρα μαθαίνουμε και προσπαθούμε να γίνουμε καλύτεροι, γιατί κι εμείς κάνουμε λάθη. Πιστεύω ότι συνολικά τον Ιούνιο και τον Ιούλιο υπήρξε στην κοινωνία ένα κλίμα γενικής ανακούφισης και ικανοποίησης, που συνδέθηκε ίσως με την καλοκαιρινή ραστώνη και οδήγησε στην εντύπωση ότι αυτό το αφήσαμε πίσω μας… (…)

»Πιστεύω όμως ότι από τις αρχές Αυγούστου, που είχαμε ενδείξεις ότι το πράγμα ξαναφούντωνε, κινηθήκαμε γρήγορα παίρνοντας μέτρα σωστά διαβαθμισμένα. Από εκεί και πέρα, αφού έρχεστε στα συγκεκριμένα ζητήματα, δεν υπάρχουν σήμερα ουσιαστικές ελλείψεις στο σύστημα υγείας. Εχουμε κάνει περισσότερες από 6.000 προσλήψεις νοσηλευτών και επικουρικών γιατρών. Ετσι, μπορούμε να στελεχώνουμε και τα νοσοκομεία μας, αλλά και τις καινούργιες εντατικές που ανοίγουμε με επαρκές προσωπικό. Μια κριτική ακόμα που μας ασκήθηκε αφορά τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Και εμένα με ενόχλησαν κάποιες εικόνες συνωστισμού. Προσπαθήσαμε και πετύχαμε να προσθέσουμε λεωφορεία. Συνωστισμός παρατηρείται πλέον σε σχετικά λίγα δρομολόγια. Θα θέλαμε να μην παρατηρείται σε κανένα, αλλά…».

Εμβόλιο τον Ιανουάριο

Ο ίδιος μιλά και για το εμβόλιο, για το οποίο o υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας είχε πει (εδώ) ότι θα το έχουμε τον Δεκέμβριο.

«Εφόσον οι κλινικές δοκιμές αποβούν θετικές, πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να έχουμε σε χρόνο όχι πολύ μακρινό τα πρώτα εμβόλια. Αυτή τουλάχιστον είναι η πληροφόρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση… (…) Προς το τέλος του Δεκεμβρίου και τις αρχές Ιανουαρίου. Και τονίζω ότι όλα αυτά προέρχονται από συμβόλαια προαγοράς που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση, κατανέμοντας τα εμβόλια στις χώρες-μέλη με κριτήριο τον πληθυσμό τους. Εάν έπρεπε να κάνω μια εκτίμηση, θα έλεγα ότι έχουμε μπροστά μας έναν δύσκολο χειμώνα αλλά ότι από την άνοιξη του 2021 τα πράγματα θα είναι πολύ καλύτερα», λέει ο κ. Μητσοτάκης.

Στην ερώτηση για το ενδεχόμενο γενικού lockdown, o Πρωθυπουργός απαντά:

«Να το πω αλλιώς: Εφόσον ακολουθήσουμε τα μέτρα που μας έχουν υποδείξει οι ειδικοί, είμαι περίπου σίγουρος ότι δεν θα χρειαστεί να κάνουμε κάτι δραστικό, το οποίο θα έχει σημαντικές οικονομικές συνέπειες».

Είναι ο Μητσοτάκης σαν το… SPD;

Στην παρατήρηση πάντως ότι οι οικονομικές πολιτικές που εφαρμόζει ως Πρωθυπουργός –με ενίσχυση του δημόσιου τομέα και του κοινωνικού κράτους– θυμίζουν «πιο πολύ SPD» και προκύπτει το ερώτημα αν ο ίδιος είναι «φιλελεύθερος ή σοσιαλδημοκράτης», ο κ. Μητσοτάκης απαντά:

«Είμαι φιλελεύθερος, αλλά δεν είμαι νεοφιλελεύθερος. Και κάθε φιλελεύθερος αντλεί τον ιδεολογικό του ειρμό από τον πολιτικό φιλελευθερισμό του 19ου αιώνα. Θυμίζω δε ότι οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως τα πρώτα βήματα στην κοινωνική ασφάλιση έγιναν κι από φιλελεύθερους. Αρα εγώ τι πιστεύω; Οτι το κράτος οφείλει να κάνει αισθητή την παρουσία του σε εποχές κρίσης όταν πρέπει να αναπληρώσει τον ιδιωτικό τομέα. Για μένα η στήριξη των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας είναι πρώτη πολιτική προτεραιότητα. Πρέπει να κρατήσουμε την κοινωνική συνοχή και να βγούμε όλοι μαζί ενωμένοι από την περιπέτεια».

Στην ερώτηση για την κριτική του ΣΥΡΙΖΑ –η αντιπολίτευση διατυπώνει την άποψη ότι περίπου εξαπατήσατε τον κόσμο για να πάρετε τις εκλογές και ο Αλέξης Τσίπρας τον αποκάλεσε «μεγαλύτερο πολιτικό απατεώνα» στη Βουλή– ο κ. Μητσοτάκης απαντά:

«Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι η αντιπολίτευση και ο κ. Τσίπρας δεν έχουν ακόμα συμβιβαστεί με την ήττα τους. Εκανα, κύριε Πρετεντέρη, ήδη από την προεκλογική περίοδο μια συνειδητή επιλογή να μην υποβιβάζω το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου με τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Το έκανα έχοντας κάνει και εγώ τη δική μου αυτοκριτική. Γιατί δεν σας κρύβω ότι στα πρώτα μου χρόνια ως αρχηγός της Αντιπολίτευσης μερικές φορές ανέβαιναν οι τόνοι περισσότερο από όσο θα ήθελα και περισσότερο απ’ όσο θα ήθελε και η κοινωνία. Διότι αυτή όταν βλέπει δύο πολιτικούς αρχηγούς να τσακώνονται έτσι, απλά κλείνει την τηλεόραση και δεν ακούει κανέναν. Αν ακόμη και σήμερα ο κ. Τσίπρας επιλέγει αυτή την ξεπερασμένη τακτική είναι δικαίωμά του. Οσο για το ποιος μπορεί να μιλά για πολιτική απάτη ή αυταπάτη, χρησιμοποιώ όρους που έχει πει ο κ. Τσίπρας, νομίζω ότι θα το κρίνουν καλύτερα οι πολίτες.

Ερχομαι όμως στην ουσία της κριτικής. Πείτε μου μια δέσμευση την οποία είχαμε αναλάβει και δεν τηρήσαμε. Γιατί μας κατηγορεί η αντιπολίτευση; Οτι δεν φέραμε ρυθμό ανάπτυξης 3% ή 4%; Προφανώς ανυπόστατο επιχείρημα, καθώς η χώρα βρέθηκε στη δίνη της πανδημίας. Η πραγματικότητα μιλάει από μόνη της. Αν δείτε τον πυρήνα των προεκλογικών μας δεσμεύσεων και κάνετε την αντιπαραβολή με εκείνα που έχουμε ήδη ψηφίσει, θα δείτε ότι είμαστε συνεπέστατοι σε όσα είχαμε δεσμευθεί».

Το λάθος με την «ιστορική» Συμφωνία των Πρεσπών

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η ερώτηση που γίνεται στον κ. Μητσοτάκη για τη Συμφωνία των Πρεσπών, στη σκιά της περιβόητης αναφοράς (εδώ) περί «ιστορικής» συμφωνίας στην πρώτη κοινή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο.

«Η Συμφωνία των Πρεσπών κατά την άποψή μας δεν ήταν ιστορική συμφωνία. Κατά την άποψη των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ιστορική συμφωνία, αλλά… (…) Εγινε ένα λάθος, το οποίο διορθώθηκε», λέει ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος δηλώνει ότι εμμένει στην άποψη που είχε πριν από τις εκλογές του ’19.

«Βεβαίως, εμμένω. Και κανείς δεν μπορεί να με κατηγορήσει για υποκρισία. Είχα πει από την πρώτη στιγμή ότι η συμφωνία αυτή είχε σημαντικότατα προβλήματα, με πρώτο το γεγονός ότι αναγνωρίζει μακεδονική γλώσσα και μακεδονική ταυτότητα. Πλην όμως, εφόσον η συμφωνία αυτή κυρωθεί, όπως και έχει κυρωθεί, είχα εξηγήσει ότι δεν θα την αμφισβητήσω. Το είχα πει προεκλογικά σε όλους τους τόνους, επειδή ακριβώς γνώριζα αυτό το οποίο γνωρίζω και σήμερα. Οτι η συμφωνία δεν μπορεί να αλλάξει».

Ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθαρίζει επίσης ότι οι συμφωνίες-ουρές της Συμφωνίας των Πρεσπών θα έρθουν στη Βουλή και δηλώνει ότι δεν φοβάται διαρροές από το κόμμα του.

«Βεβαίως και θα έρθουν, όταν κρίνουμε ότι κοινοβουλευτικά βολεύει στον προγραμματισμό μας. Ετσι γίνεται πάντα με τις κυρώσεις των συμφωνιών. Συνήθως έρχονται όταν έχουμε κάποια κοινοβουλευτικά κενά. Προφανώς δεν είναι η πρώτη μου προτεραιότητα να τις φέρω αύριο, γιατί έχουμε σειρά από σημαντικά νομοσχέδια τα οποία πρέπει να ψηφιστούν με μεγάλη ταχύτητα. Θα έρθουν εντός των επόμενων μηνών», λέει και ως προς το αν φοβάται πιθανές διαρροές απαντά:

«Οχι βέβαια. Ημασταν πάρα πολύ ειλικρινείς και πάρα πολύ έντιμοι. Θα ήταν πάρα πολύ εύκολο για μένα, κύριε Πρετεντέρη, να είμαι προεκλογικά πολύ πιο οξύς με τη συμφωνία αυτή. Δεν το έκανα διότι ήξερα καλά τι δεσμεύσεις αναλαμβάνει η χώρα. Για να κάνω, μάλιστα, και μία γέφυρα με τα υπόλοιπα ζητήματα που φαντάζομαι θα συζητήσουμε σχετικά με την Τουρκία, μια χώρα η οποία επικαλείται σταθερά το Διεθνές Δίκαιο πρέπει και να το σέβεται στην πράξη. Αυτή η κυβέρνηση λοιπόν που έχει σημαία της τη διεθνή νομιμότητα δεν είναι δυνατόν να αμφισβητήσει μία διμερή κυρωμένη διεθνή συμφωνία. Είτε μας αρέσει, είτε δεν μας αρέσει».

«Δεν ψάχνομαι για καβγά»…

Ως προς τις σχέσεις του με τον Ταγίπ Ερντογάν, με τον οποίο αρχικά είχε φανεί ότι υπάρχει μια καλή σχέση, ο κ. Μητσοτάκης λέει:

«Κοιτάξτε, ξεκίνησα με καλή διάθεση. Δεν νομίζω ότι υπάρχει έλληνας πολίτης ο οποίος να μη θέλει επί της αρχής, κι εφόσον αυτό θα ήταν εφικτό, να έχουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία. Εγώ δεν ψάχνομαι για καβγά και νομίζω ότι κανείς δεν πρέπει να ψάχνεται για καβγά χωρίς λόγο. Πράγματι, στην πρώτη μου συνάντηση με τον κ. Ερντογάν τού πρότεινα ένα πλαίσιο ουσιαστικού διαλόγου για βελτίωση των σχέσεών μας. Δυστυχώς τα επόμενα βήματα ήταν αυτά τα οποία περιγράψατε. Και ασφαλώς το παράνομο “μνημόνιο” με τη Λιβύη, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα».

Για το τουρκολιβυκό μνημόνιο ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει ότι γνώριζε ότι υπήρχε κινητικότητα.

«Γνωρίζαμε ότι υπήρχαν συζητήσεις. Δεν είμαστε αφελείς. Ηταν ωστόσο μια κίνηση όχι απλά παράνομη, αλλά και προκλητική απέναντι στην Ελλάδα. Και μην ξεχνάτε ότι ακολούθησε η εργαλειοποίηση των προσφύγων και των μεταναστών, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου. Τότε που η Ελλάδα ύψωσε το ανάστημά της, προστάτευσε τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα και απέτρεψε τον κ. Ερντογάν από το να χρησιμοποιήσει τους πρόσφυγες για να ασκήσει πίεση στην Ευρώπη. Ηταν προφανές λοιπόν ότι όταν έχουν συμβεί δύο τέτοια γεγονότα, όχι με ελληνική υπαιτιότητα, θα υπάρχει μια ένταση στις σχέσεις μας. Και ύστερα βέβαια ακολούθησαν τα γεγονότα του καλοκαιριού…».

Στην ερώτηση για το τι θέλει ο Ερντογάν, ο κ. Μητσοτάκης απαντά:

«Κοιτάξτε, αυτό που με ενδιαφέρει είναι τι θέλουμε εμείς. Και αυτό το οποίο πιστεύω ότι πετύχαμε και με τις πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι να μην αντιλαμβάνεται πλέον η Ευρώπη τις σχέσεις Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου ως μία ιδιαιτερότητα κάποιων περιφερειακών γειτόνων και να μας λέει με έναν ψυχρό τρόπο «βρείτε τα». Αλλά να τις ανάγει σε γεωπολιτικό ζήτημα που αφορά την ίδια την Ευρώπη. Και να αναγνωρίσει με ξεκάθαρο τρόπο ότι σε αυτή την ένταση υπάρχει κάποιος ο οποίος την προκαλεί -και αυτός είναι η Τουρκία»

Φυσικά ερωτάται και για τις διερευνητικές, αλλά μετά τη νέα Navtex και την έξοδο του «Oruc Reis», η απάντηση δεν έχει πια και τόση σημασία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News