Ενα είναι βέβαιο για τον προϋπολογισμό που κατέθεσε χθες το υπουργείο Οικονομικών στην Βουλή: κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που θα εκτελεστεί με την μορφή που έχει (ή έστω με ελάχιστες αποκλίσεις). Ούτε ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που θα αποφύγει τις αναθεωρήσεις και, μάλιστα, μάλλον συντομότερα από ότι νομίζουμε.
Μέχρι στιγμής, αν κάποιος μπορεί να πει κάτι με βεβαιότητα για τον προϋπολογισμό του 2021 είναι ότι θα μείνει αξέχαστος. Όχι απλώς ως ο Προϋπολογισμός της Πανδημίας, μιας δεδομένης αβεβαιότητας που τυλίγει τα πάντα, αλλά ως ο Προϋπολογισμός της Πανδημίας που καταρτίστηκε σε μια χρονιά που έτυχαν όχι μία, αλλά πολλές στραβές.
Τόσες στραβές που αν κάποιος, πριν από ένα χρόνο, το έλεγε ως αστείο, αστείο τραβηγμένο θα είχε θεωρηθεί: η Πανδημία ( ή, για την ακρίβεια, η μεγαλύτερη υγειονομική κρίση μετά την Ισπανική Γρίπη του 1918), η ελληνοτουρκική κρίση που οδήγησε σε διογκωμένες δαπάνες για εξοπλιστικά, η μεταναστευτική κρίση, τα αναδρομικά, ακόμη και οι φυσικές καταστροφές, όλα βαραίνουν σαν μολύβι τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού.
Σαν να άνοιξαν οι ουρανοί και σε μια χρονιά να συνέβησαν όλα.
Με εκείνα και τα άλλα, από τα σαλόνια των πρωτογενών πλεονασμάτων βρεθήκαμε στα αλώνια των πρωτογενών ελλειμμάτων. Όχι για μια αλλά για δύο διαδοχικές χρονιές, με μεγάλο στοίχημα να καταφέρουμε από πρωτογενές έλλειμμα σχεδόν 6% του ΑΕΠ φέτος να προσγειωθούμε σε έλλειμμα πέριξ του 1% τον επόμενο χρόνο, όπως προβλέπει το βασικό σενάριο του προσχεδίου.
Είναι δε τόσο ισχυρή η αβεβαιότητα ώστε ήδη λαμβάνεται υπόψη δυσμενές σενάριο: στην περίπτωση που η υγειονομική κρίση δεν εξελιχθεί όπως ελπίζουμε και επιθυμούμε, η ανάκαμψη θα ψαλιδιστεί στο 4,5% (και βλέπουμε) και το έλλειμμα πέριξ του 3%…
Η Αντιπολίτευση έσπευσε να κάνει λόγο για προϋπολογισμό εικονικής πραγματικότητας, για έωλες προβλέψεις, για τα χίλια μύρια όσα που de facto μπορεί εύκολα κάποιος να προσάψει στον προϋπολογισμό του 2021.
Είναι άλλωστε ένας σύνθετος προϋπολογισμός. Όχι ένας προϋπολογισμός με πολύ συγκεκριμένα δεδομένα και λίγες μεταβλητές όπως ήταν, για παράδειγμα, ο προϋπολογισμός του 2016, που ενσωμάτωσε το τρίτο μνημόνιο μετά την επαναστατική γυμναστική του πρώτου εξαμήνου του 2015. Ή οι προϋπολογισμοί του 2017 και του 2018 οπότε ξεκίνησε με καθυστέρηση πολλών ετών να κινείται το περίφημο «ελατήριο», επαναφέροντας την ανάπτυξη μετά από μια δραματική δεκαετία. Ούτε κατά διάνοια ο προϋπολογισμός του 2020 που για αλλού τράβηξε κι αλλού η ζωή τον πήγε.
Είναι επίσης δεδομένο ότι, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, όπως για παράδειγμα το να νικούσαμε την Covid και μέσα σε δύο μήνες η πανδημία να ήταν παρελθόν, το μόνο βέβαιο είναι πως η πορεία της οικονομίας θα έχει «ψωμί» για την Αντιπολίτευση τους επόμενους 12 – 18 μήνες. Πανδημία περνάς. Γράφεις φέτος ύφεση σχεδόν 8,5% και είναι αδύνατον να μην έχεις απώλειες. Και απώλειες θα έχεις και αυτές θα είναι σημαντικές και η γκρίνια θα κρατήσει μήνες για την συνταγή που θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει η κυβέρνηση για να κάνει τα πράγματα καλύτερα, όπως μεταξύ άλλων να ξετινάξει και το μαξιλάρι, σύμφωνα με την Έφη και τον Ευκλείδη. Για την κυβέρνηση, από την άλλη πλευρά, είναι πραγματικά τιτάνια η πρόκληση και θεόρατο το στοίχημα της τεράστιας ανάκαμψης που θέλει να πετύχει τον επόμενο χρόνο, από ύφεση σχεδόν 8,5% σε ανάπτυξη σχεδόν 7,5%, πρόβλεψη που στηρίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην απορρόφηση και αξιοποίηση κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Με όχημα πάντα την ελληνική δημόσια διοίκηση και την ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση….
Όταν λοιπόν, σε λίγους μήνες η Covid θα ξαναγράφει τον προϋπολογισμό – και ενδεχομένως να το κάνει κάθε δύο μήνες ανάλογα με την εξέλιξη των πειραμάτων στα εργαστήρια του κόσμου για το εμβόλιο και την θεραπεία της Covid, θα είναι μια καλή ευκαιρία για όλο το πολιτικό σύστημα να κάνει την διαφορά.
Να κατέβει με προτάσεις που θα είναι ρεαλιστικές τόσο ως προς το ποια ανάπτυξη θέλουμε και πώς θα την πετύχουμε όσο και πώς θα δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας, ξεφεύγοντας από την στενή επιδοματική πολιτική που τόσα χρόνια ροκάνιζε την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, υποθηκεύοντας το μέλλον πολλών, επόμενων γενεών.
Λαμβάνοντας πάντα υπόψιν ότι ο προϋπολογισμός του 2021 είναι μοναδικός και σε κάτι άλλο.
Είναι ο μοναδικός προϋπολογισμός τα τελευταία χρόνια που, με την σύμφωνη γνώμη των Θεσμών και χωρίς να σηκώνεται έργο δημοσιονομικής απειθαρχίας για την Ελλάδα, αποτυπώνει ένα δημοσιονομικό εκτροχιασμό τεραστίων διαστάσεων, που θα συνεχιστεί, βαίνοντας προς εκτόνωση και το 2021.
Και το πιθανότερο είναι ότι θα είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός με τέτοιου τύπου ανοχή. Γιατί όταν το παγκόσμια κύμα της πανδημίας θα ξεθυμαίνει, αυτόματα θα ξεκινήσει να σφίγγει το λουρί της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Θα στοιχημάτιζα ότι εμείς θα είμαστε από τους πρώτους που θα το εμπεδώσουμε.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News