Έξι χρόνια πριν από το ορόσημο της ιστορίας μας, στη Βρετανία, είχαν ξεκινήσει δύο «επαναστάσεις». Λέγονταν Beatles και Rolling Stones. Και, κάπου στην Αμερική, την ίδια χρονιά, το μίνι-κομπιούτερ και η επισήμως 2η γενιά ηλεκτρονικών υπολογιστών «φώναζε» ότι αυτή η τεχνολογία ήρθε για να μείνει (ακόμη και η Εθνική Τράπεζα έφτασε να εγκαταστήσει, τότε, το 1963, έξι υπολογιστές). Ήρθε για να μείνει και να φέρει τη δική της επανάσταση. Όπως και το κασετόφωνο ή το μαγνητόφωνο.

Ένα χρόνο πριν από το ορόσημο, στο Παρίσι, αλλά και στη Νέα Υόρκη, οι νέοι έστηναν τον Μάη τη δική τους επανάσταση. Κάποιοι λένε σήμερα ότι προδόθηκε ή «ξεφούσκωσε». Ήταν κόντρα στον πόλεμο, κόντρα στους μεγάλους, κόντρα στις συμβάσεις, κόντρα…

Εκείνο τον Αύγουστο του 1969, όπου μας μεταφέρει η ιστορία μας, η «επανάσταση» στα λιβάδια, δίπλα σε μία γαλακτοπαραγωγική φάρμα έξω από τη Νέα Υόρκη, ήταν και πάλι μουσική. Και πολύχρωμη.

Είχε παιδιά των λουλουδιών και 400.000 νέους στους οποίους οι «New York Times»… αναγκάστηκαν να κουνήσουν απειλητικά, σαν ενήλικες έτοιμοι να μαλώσουν, το δάχτυλο. Είχε παλμό και ήχο.

Κι εμείς, εδώ; Είχαμε ένα «Περιβόλι του τρελού» και έναν Διονύση Σαββόπουλο, που με τρόπο ανεξερεύνητο συνδέθηκε με εκείνη τη μουσική επανάσταση του Γούντστοκ. Η «Θαλασσογραφία» («να μας πάρεις μακριά, να μας πας στα πέρα μέρη…»), η «Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη» («Η οθόνη βουλιάζει σαλεύει το πλήθος, εικόνες ξεχύνονται με μιας…»), «Τα παιδιά που χάθηκαν» («Στις λυπημένες πολιτείες πέφτει μια κίτρινη βροχή…»).

Χρόνια μετά, ο ίδιος ο Διονύσης Σαββόπουλος, με ένα σχόλιό του βιβλίο των Κώστα Μπλιάτκα και Στέφανου Σακελλαρίδη (στις ΗΠΑ) «Το Woodstock και ο Μύθος του» εξηγούσε εκείνο που τον δονούσε κι εκείνον από το Γούντστοκ, για το «Περιβόλι του τρελού» του: «Ύστερα από χρόνια που πέρασαν, σκέφτομαι ότι το Γούντστοκ ήταν κάτι πολύ δυνατό από κάθε άποψη. Δικαιολογημένα έγινε σημείο αναφοράς. Δικαιολογημένα θεωρήθηκε μια μικρή Αναγέννηση. Ήταν ένας χείμαρρος. Τα νερά βέβαια μετά τραβήχτηκαν, αλλά το σημάδι που έφτασε η στάθμη τους, ψηλά στον βράχο, υπάρχει πάντοτε για να μας θυμίζει ότι η αληθινή τέχνη οφείλει να εκφράζει πάντα την αξεδίψαστη δίψα μας».

«Στο Woodstock -εγώ ήμουν εδώ» μας λέει με τραγούδια, πρώτα στο «Άλσος» (από τις 23 Νοεμβρίου 2019, για τα 50χρονα από το θρυλικό φεστιβάλ) και την Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2020 από τον κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Επιστρέφοντας σε εκείνη την εποχή, σε κείνα τα δεδομένα και σε κείνο το «Περιβόλι του τρελού».

Ο Διονύσης Σαββόπουλος ξέρει πως εκείνο το ορόσημο, το μουσικό, στα λασπωμένα λιβάδια. επηρέασε και μας και το έχει πει: «Το πολιτιστικό προϊόν που γέννησε η λαχτάρα μας απεδείχθη πολύ ισχυρό. Τρώμε ακόμη από την εύφορη πλευρά της δεκαετίας του ‘60. Το Woodstock είναι το θέατρο αυτής της ευφορίας».

Με έναν τρόπο σε εκείνο επέστρεψε, χρόνια αργότερα, με το «Ξενοδοχείο» του. Με στίχους στα ελληνικά για κείνη την «τέλεια ημέρα», το «Perfect Day», για τον Μπομπ Ντίλαν και άλλους που είχαν σημαδέψει εκείνη την εποχή.

Στις 29 Νοεμβρίου 1970 προβλήθηκε στην Αθήνα, στους ελληνικούς κινηματογράφους, η εξίσου θρυλική ταινία – ντοκιμαντέρ για το φεστιβάλ του Γούντστοκ. «Η Χούντα διαισθάνθηκε την απειλή και εκτός από τη λογοκρισία έβαλε και μέτρα αυστηρά μέσα κι έξω από το σινεμά. Έγιναν επεισόδια, για τα οποία θα διαβάσετε στο βιβλίο αλλά εμείς δεν μάθαμε τίποτα», όπως παρατηρούσε ο δημοσιογράφος και συγγραφέας του ελληνικού βιβλίου για το Γούντστοκ Κώστας Μπλιάτκας.

Ο Σαββόπουλος θυμάται τον σάλο που προκάλεσε η ταινία του 1970, ενώ έχει μιλήσει και για τη γνωριμία του με τον σκηνοθέτη της, Μάικλ Γουόντλι. Θυμάται επίσης ότι προβλήθηκε λογοκριμένη από τη Χούντα, δίχως διάφορα «επαναστατικά» ή «χίπικα».

Θεωρεί δε ότι o κόσμος και σήμερα θέλει αλλαγή όπως κι εκείνος ο κόσμος, κατά πως είχε πει στον Παύλο Τσίμα. «Όμως, δεν θέλει μπάχαλο, δεν θέλει διάλυση, θέλει ένα πράγμα πιο κανονικό. Τότε ξεκίνησε σαν μια σύγκρουση ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς γιατί ήταν συντηρητικοί και φοβισμένοι. Εξηγείται γιατί οι γονείς είχαν περάσει δύο πολέμους. Τους είχε κοπεί η μιλιά πια, εμείς όμως αισθανόμασταν εκείνη τη συντηρητικούρα να μας πνίγει και ήμασταν οργισμένοι. Η τεχνολογία έκανε άλματα, ο άνθρωπος πήγε στο φεγγάρι, βρήκε το χάπι και ο γυμνασιάρχης επέμενε να είμαστε κουρεμένοι γουλί. Μας υποχρέωνε να φοράμε εκείνο το πηλήκιο με την κουκουβάγια. Ε, δεν πήγαινε έτσι. Εμείς καταρχάς ήμασταν θυμωμένοι με τους μπαμπάδες και τις μαμάδες και ότι τους έμοιαζε, με μια εκκλησία ηθικολόγα με ένα Θεό τιμωρό. Δηλαδή, το δραματάκι της μικρής μας εστίας, το προβάλαμε πάνω στη μεγάλη σκηνή της αμφισβήτησης. Αυτό έγινε».

---

Info

Ο Διονύσης Σαββόπουλος στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2020. Γενική είσοδος: 16 ευρώ. Στις 21:00.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News