Είναι ένας πόλεμος νεύρων. Οχι μόνο για την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά για όλον τον διεθνή παράγοντα που παρακολουθεί τις εξελίξεις σε αυτή τη γωνιά της Ανατολικής Μεσογείου με ανησυχία. Καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να δοκιμάσει για μία ακόμη φορά τις αντοχές της Αθήνας –μετά την επιτυχία της Ελλάδας να υπογράψει συμφωνία με την Αίγυπτο για οριοθέτηση ΑΟΖ και να ακυρώσει στην πράξη το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο (εδώ)– το σεισμογραφικό «Oruc Reis» έπλευσε εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, σε μια κίνηση που κλιμάκωσε τρομακτικά την ένταση, με τον κίνδυνο «ατυχήματος» να είναι στα χείλη όλων.

Η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου στρατιωτικοποιήθηκε επικίνδυνα: Σε συνδυασμό με την προγραμματισμένη τουρκική άσκηση στην περιοχή, η Αγκυρα μετρά περισσότερα από 17 πλοία (φρεγάτες, κορβέτες και τορπιλάκατοι) και υποβρύχια, στα οποία μαζί με τις επτά φρεγάτες που συνοδεύουν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, συμπληρώνεται μια δύναμη περί των 25 πολεμικών πλοίων. Την ίδια ώρα μονάδες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού βρίσκονται σε πλήρη διάταξη σε καίριες θέσεις και παρακολουθούσαν λεπτό προς λεπτό καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας τις κινήσεις του «Oruc Reis», εκπέμποντας κάθε 15 λεπτά μήνυμα μέσω ασύρματου ότι το τουρκικό ερευνητικό σκάφος βρίσκεται παρανόμως εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας και καλώντας το να αποχωρήσει από αυτή (εδώ).

Τα καλώδιά του παραμένουν ποντισμένα, ωστόσο σύμφωνα με εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς, δεν μπορεί να κάνει έρευνες λόγω του θορύβου που προκαλούν τα πολεμικά πλοία που βρίσκονται κοντά του. Την ίδια ώρα σε ύψιστη επιφυλακή έχει τεθεί η ελληνική Πολεμική Αεροπορία, καθώς και ο Στρατός Ξηράς –όλες οι άδειες έχουν ανακληθεί, ό,τι έχει χρειαστεί να «κλειδώσει» έχει «κλειδώσει».

Η ενεργή διπλωματία 

Αυτό είναι το στρατιωτικό σκέλος αυτού του νέου κύκλου προκλήσεων και έντασης στα ελληνοτουρκικά, μετά την έκδοση νέας NAVTEX, νωρίς το πρωί της Δευτέρας, από την Τουρκία για έρευνες στην περιοχή νότια του Καστελόριζου, εντός δηλαδή των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Παράλληλα υπάρχει το πολιτικό σκέλος, με την ελληνική κυβέρνηση να προετοιμάζεται στο εσωτερικό και να ασκεί ενεργή διπλωματία στο εξωτερικό.

Αμέσως μετά την έκδοση της τουρκικής NAVTEX για έρευνες σε μια θαλάσσια περιοχή νοτιανατολικά της Καρπάθου, συγκλήθηκε έκτακτη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, Πριν δε το ΚΥΣΕΑ συνεδρίασε και το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (τα τρία όπλα, Στρατός Ξηράς, Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία) υπό την ηγεσία του αρχηγού ΓΕΕΘΑ στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου. Ο τελευταίος εμφανίστηκε με στολή παραλλαγής στο Μέγαρο Μαξίμου (εδώ). Ακολούθησε ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών από τον κ. Μητσοτάκη (εδώ), ενώ ύστερα από σύσκεψη με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια αποφασίστηκε η Ελλάδα να ζητήσει τη σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ (εδώ).

Στις Βρυξέλλες εκπρόσωπος της Κομισιόν χαρακτήρισε «εξαιρετικά ανησυχητική» την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, επιβεβαιώνοντας παράλληλα το αίτημα της Ελλάδας για έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. «Η Κομισιόν δηλώνει ότι στέκεται σε πλήρη αλληλεγγύη με τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ελλάδα και Κύπρο και καλεί σε διάλογο για τις διαφορές στην ανατολική Μεσόγειο», τόνισε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το μήνυμα στο ΝΑΤΟ

Ο κ. Μητσοτάκης είχε ήδη τηλεφωνήσει τη Δευτέρα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ για να τον ενημερώσει σχετικά με τις «ανησυχητικές», όπως ανέφερε η ενημέρωση του Μεγάρου Μαξίμου, εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ υπήρξε και επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

Εδώ υπήρξε και ξεχωριστό ενδιαφέρον καθώς ήταν φρέσκια η προειδοποίηση του κ. Μητσοτάκη ότι η στάση ουδετερότητας του ΝΑΤΟ δεν θα γίνεται πλέον αποδεκτή από την Αθήνα (εδώ). Και όντως, όπως ανέφεραν πηγές από το Μαξίμου, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον επικεφαλής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας ο Πρωθυπουργός του διεμήνυσε ότι η πολιτική των ίσων αποστάσεων είναι και αντιπαραγωγική και μη αποδεκτή. Από την πλευρά του, σε μήνυμά του στα social media ο Γενς Στόλτενμπεργκ ζήτησε η κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο να επιλυθεί στο πλαίσιο της συμμαχικής αλληλεγγύης και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Ο Νορβηγός δεν κατονόμασε καν την Τουρκία..

Το «μουδιασμένο» Βερολίνο

Παράλληλα, γερμανικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι επίκειται νέα επικοινωνία της Ανγκελα Μέρκελ με τον Ερντογάν, ενώ η Deutsche Welle σημείωσε ότι υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία του Βερολίνου με την Αθήνα, αλλά και με την Αγκυρα. Ο κ. Δένδιας επικοινώνησε με τον γερμανό ομόλογό του Χάικο Μάας. Και η πρέσβης Ελένη Σουρανή, διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού και τρίτο μέλος στην «τριγωνική» σχέση Ελλάδας – Γερμανίας – Τουρκίας που έδωσε την περίφημη «τριμερή του Βερολίνου» (εδώ), επικοινώνησε με τον σύμβουλο της Μέρκελ. Είναι μια προσπάθεια της Αθήνας να απαλύνει το «μούδιασμα» της καγκελαρίας που θεωρεί ότι δεν ενημερώθηκε εγκαίρως για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, ενώ και η Γαλλία έχει παραδόξως σιωπήσει –να έπαιξε ρόλο ότι «πάγωσε» (εδώ) η εξαγορά των γαλλικών φρεγατών από την Ελλάδα;

Πώς φτάσαμε ως εδώ 

Σε κάθε περίπτωση, είναι η Τουρκία που κλιμάκωσε επικίνδυνα και μέσα σε λίγα 24ωρα, τόσο τη ρητορική όσο και τις προκλήσεις της.

Μετά τις οργισμένες δηλώσεις των τούρκων αξιωματούχων για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία την περασμένη Πέμπτη ακολούθησαν: α) η γνωστοποίηση ότι η Τουρκία «αποσύρεται» από τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών που επρόκειτο να εκκινήσουν στις 28 Αυγούστου, β) η δήλωση του Ερντογάν ότι «θα επαναλάβουμε τις δραστηριότητες γεώτρησης και προς τον σκοπό αυτόν έχουμε στείλει εκ νέου το “Barbaros” σε αποστολή» και γ) η νέα έκδοση NAVTEX, νωρίς το πρωί της Δευτέρας, για έρευνες σε μια θαλάσσια περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, από το «Oruc Reis», ως τις 23 Αυγούστου.

Στην ελληνική υφαλοκρηπίδα το «Oruc Reis»

Το «Oruc Reis» έκλεισε τη νύχτα της Κυριακής το σύστημα εντοπισμού του και τα ξημερώματα της Δευτέρας απέπλευσε, συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων από την Αττάλεια, με προορισμό την θαλάσσια περιοχή νοτιοανατολικά της Καρπάθου. Λίγο μετά τις 5 μ.μ. της Δευτέρας έγινε γνωστό πως το τουρκικό ερευνητικό έφτασε στα ανατολικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, χωρίς ωστόσο να διεξάγει έρευνες —φρόντισε εξάλλου να ανοίξει το σύστημα εντοπισμού του για να το δούμε, ενώ το τουρκικό υπουργείο Αμυνας δημοσιοποίησε φωτογραφίες από πλου του σκάφους, συνοδεία πολεμικών πλοίων (εδώ). Αργότερα το σεισμογραφικό κινήθηκε δυτικά, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, χωρίς να διεξάγει έρευνες.

Σε μια ακόμα πρόκληση, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε χάρτη που δείχνει τη δραστηριότητα της υπεράκτιας έρευνας του «Oruc Reis». Σύμφωνα με τον χάρτη που παρουσίασε η Αγκυρα –μέσω μιας ανάρτησης του ανώτερου αξιωματούχου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Τσαγατάι Ερτσιγές την οποία αναπαρήγαγε το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu– το «Oruc Reis» κινείται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας της χώρας και στα σύνορα της ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο τούρκος διπλωμάτης έθεσε ευθέως θέμα Καστελόριζου, ισχυριζόμενος ότι οι αξιώσεις της Ελλάδας έρχονται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο. Μέσω του χάρτη, η Αγκυρα προαναγγέλλει έρευνες του «Oruc Reis» στην περιοχή που οριοθετήθηκε πρόσφατα στη συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο, σε ελάχιστη απόσταση από την Κάρπαθο.

Τα ελληνικά πολεμικά πλοία σταθμίζουν την πορεία του «Oruc Reis» και αναμένουν διαταγές σύμφωνα με τις αποβάσεις του ΚΥΣΕΑ. Κλειδί θεωρείται η ενδεχόμενη πορεία του σεισμογραφικού προς την Κάρπαθο.

Οι προκλήσεις Τσαβούσογλου

Κι όλα αυτά ενώ η Τουρκία είχε δεσμεύσει θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Ρόδο και Καστελόριζο για ασκήσεις με πραγματικά πυρά και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επικεφαλής της τουρκικής… διπλωματίας, θριαμβολογούσε: «Με την εντολή του προέδρου μας τα πλοία μας κατευθύνονται στην περιοχή» (εδώ). Ο ίδιος, την Τρίτη, τράβηξε ακόμα περισσότερο το σχοινί, προεξοφλώντας ότι το «Oruc Reis» θα συνεχίσει ως τα τέλη του Αυγούστου τον πλου του δυτικότερα, προς τον 28ο μεσημβρινό, δηλαδή στην περιοχή που οριοθετήθηκε από την πρόσφατη ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία.

Σε μια αναμενόμενη κίνηση, η Αθήνα εξέδωσε αντι-NAVTEX αμφισβητώντας τη δικαιοδοσία του σταθμού της Αττάλειας, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών έστειλε μήνυμα προς την Αγκυρα να σταματήσει τις έκνομες ενέργειες καθώς απειλεί την ειρήνη (εδώ).

Ερντογάν: Δεν θα δεχτούμε να μας φυλακίσουν στις ακτές μας

Τη Δευτέρα το υπουργικό συμβούλιο της Τουρκίας συνεδρίαζε επί τέσσερις ώρες, υπό τον Ερντογάν. Επισήμως στην ατζέντα ήταν η Υγεία και η Παιδεία, όμως αυτό δεν πτόησε τον τούρκο πρόεδρο, ο οποίος στις δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίασης, αναφέρθηκε στην ένταση στην ανατολική Μεσόγειο.

«Δεν θα συναινέσουμε σε καμία προσπάθεια να μας φυλακίσουν στις ακτές μας. Λέμε, ας μαζευτούμε όλες οι χώρες της Μεσογείου. Ας βρούμε μία φόρμουλα που να προστατεύει τα δικαιώματα όλων μας», είπε τονίζοντας ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για διάλογο με τις υπόλοιπες χώρες, αλλά σε ισότιμη βάση.

Μάλιστα το πρακτορείο Anadolu, δημοσιοποίησε την Τρίτη και βίντεο με δηλώσεις του Ερντογάν στις οποίες επαναλαμβάνει τόσο τις αιτιάσεις του, όσο και την πρόσκληση σε… διάλογο.

❝Ελάτε, ως όλες οι χώρες του Μεσογείου, να ενωθούμε και να βρούμε μια φόρμουλα αποδεκτή από όλους που θα προστατεύεί τα δικαιώματα όλων❞

Δήλωση του Προέδρου Ερντογάν για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο https://t.co/9PgwTyUMDt pic.twitter.com/LAY4rAE6sy

— ANADOLU AJANSI (@anadoluajansi) August 11, 2020

Το συμβάν του Ιουλίου

Το «Oruc Reis» ήταν ο πρωταγωνιστής της προηγούμενης NAVTEX της 21ης Ιουλίου (την οποία ο Ερντογάν δεν ενεργοποίησε, ύστερα όπως είπε από συνεννόηση με την Ανγκελα Μέρκελ).

Εκείνη η NAVTEX είχε αναγγείλει έρευνες σε απόσταση περίπου 150 ναυτικών μιλίων νότια του Καστελόριζου, σε περιοχή που επικάλυπτε και ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά και στο τριεθνές σημείο όπου εφάπτονται οι ΑΟΖ της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου. Στην περιοχή αυτή, η Τουρκία είχε παράνομα αδειοδοτήσει για έρευνες την ΤΡΑΟ ήδη από το 2012.

Στα τέλη Ιουλίου, ο συνδυασμός της τεράστιας κινητοποίησης του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού (το 85% του ελληνικού Στόλου βγήκε στο Αιγαίο, σε πολεμική διάταξη, με τα οπλικά συστήματα αναπτυγμένα και εν αναμονή σύγκρουσης) και η παρέμβαση του γερμανικού παράγοντα (εδώ) είχε αναγκάσει τον Ερντογάν να αναδιπλωθεί στις 28 Ιουλίου και να αποσύρει το «Oruc Reis» (εδώ).

• Διαβάστε: Αποκλιμάκωση μέχρι την επόμενη… κλιμάκωση

Τώρα όμως, ο «σουλτάνος» επαναλάβει το σκηνικό, με μια νέα NAVTEX, η οποία προσεκτικά δεν αγγίζει τις θαλάσσιες περιοχές της Αιγύπτου.

Η τουρκική NAVTEX είναι η εξής:

TURNHOS N/W : 1024/20 (Antalya NAVTEX Station) (Published Date: 10-08-2020 07:18)

TURNHOS N/W : 1024/20

MEDITERRANEAN SEA

1.SEISMIC SURVEY, BY R/V ORUC REIS, ATAMAN AND CENGIZ HAN BETWEEN 10-23 AUG 20 IN AREA BOUNDED BY;

33 55.22 N – 027 59.83 E

34 58.25 N – 030 31.50 E

34 18.18 N – 030 54.52 E
34 17.03 N – 030 06.12 E

33 49.84 N – 030 06.78 E

33 41.25 N – 028 46.16 E

33 47.41 N – 028 21.48 E

33 53.37 N – 027 59.90 E

6 NM BERTH REQUESTED.

2. CANCEL THIS MESSAGE 232059Z AUG 20.

Η απάντηση ήρθε με ελληνική αντι-NAVTEX, η οποία εκδόθηκε από τον σταθμό Ηρακλείου της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού στην οποία διευκρινίζεται ότι ο σταθμός της Αττάλειας δεν έχει τη δικαιοδοσία για να εκδώσει Navtex για τη συγκεκριμένη περιοχή. Και κατά δεύτερον επισημαίνεται ότι η περιοχή που δεσμεύεται αναφέρεται σε παράνομη δραστηριότητα και μάλιστα σε περιοχή που επικαλύπτει την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Μάλιστα καλούνται οι ναυτιλλόμενοι να αγνοήσουν την τουρκική Navtex.

Η ελληνική NAVTEX ήταν η εξής:

ZCZC HA28 100640 AUG 20

IRAKLEIO STATION NAVWARN 455/20 SOUTHEAST CRETAN SEA

1. UNAUTHORIZED STATION HAS BROADCAST NAVTEX MESSAGE NUMBER FA26-1024/20 IN HELLENIC NAVTEX SERVICE AREA, REFFERING TO UNAUTHORIZED AND ILLEGAL ACTIVITY IN AN AREA THAT OVERLAPS THE GREEK CONTINENTAL SHELF. IRAKLEIO NAVTEX STATION HAS THE AUTHORITY TO BROADCAST NAVTEX MESSAGES IN THE AREA. 2. ALL MARINERS ARE REQUESTED TO DISREGARD NAVTEX MESSAGE NUMBER FA26-1024/20.

3. CANCEL THIS MESSAGE 232059 UTC AUG 20. NNNN

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News