Ο όρος «φυσαλίδες τουρισμού» δεν είναι καινούργιος. Σκεφτείτε μια αλυσίδα από φυσαλίδες που διατρέχουν ένα ποτήρι σαμπάνιας από κάτω προς τα πάνω. Μετά φανταστείτε ότι μέσα σε κάθε φυσαλίδα υπάρχουν άνθρωποι που μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο περνώντας από «διαδρόμους κορονοϊού». Φεύγουν από το σπίτι τους, την πόλη τους, τη χώρα τους μέσα σε μια «φυσαλίδα» και εγκαθίστανται για λίγες ημέρες σε μια τουριστική περιοχή χωρίς να έρχονται σε επαφή με τους ντόπιους, επικοινωνώντας μόνο με τους εργαζόμενους στην αλυσίδα φιλοξενίας.

Παλιότερα ο όρος ήταν φορτισμένος μάλλον αρνητικά, αφού σηματοδοτούσε τουρίστες που ζούσαν για λίγες ημέρες κυριολεκτικά «μαντρωμένοι» σε κάποιες, συνήθως, μεγάλες τουριστικές μονάδες φορώντας ακόμα και το «βραχιολάκι» σύμβολο του all inclusive. Το αποδεικνύουν προτάσεις για σπάσιμο φυσαλίδων που αν τις ακολουθούσες μπορούσες από τουρίστας να γίνεις ταξιδιώτης.

Σήμερα όμως, μετά το τρομερό πλήγμα που έχουν δεχτεί το ταξίδι και ο τουρισμός διεθνώς, οι «φυσαλίδες τουρισμού» είναι μια ιδέα που έχει αρχίσει να συζητιέται από τη μια άκρη του πλανήτη μέχρι την άλλη ως λύση σωτηρίας.

Στην Βρετανία συζητούν ήδη -σε κυβερνητικό επίπεδο- την πολιτική της «κοινωνικής φυσαλίδας», μια ιδέα που ξεκίνησε μάλλον από το Βέλγιο πριν από μερικές εβδομάδες, και σημαίνει ότι το τέλος του lockdown  θα μπορούσε να αρχίσει με την κοινωνικοποίηση των ανθρώπων σε ομάδες το πολύ δέκα ατόμων, που θα μπορούν να συναντιούνται μια φορά την εβδομάδα, οι ίδιοι πάντα, κάτι που σε μας (και αλλού φυσικά) μάλλον ισχύει, σιωπηλά και παρανόμως. Είναι αρκετοί εκείνοι που έχουν βρει τρόπους να συναντιούνται ομαδικά με τους δικούς τους, φίλους και συγγενείς τηρώντας, οι πιο σώφρονες, τους κανόνες υγιεινής και απόστασης μεταξύ τους.

Σε τοπικό επίπεδο, λοιπόν, η Ντάουνινγκ Στριτ μελετά την ιδέα της «οικογενειακής φυσαλίδας», η οποία ξεκίνησε από τη Νέα Ζηλανδία και έχει αρχίσει να εφαρμόζεται επίσημα στο Νιου Μπράνσγουικ του Καναδά, όπου οι κάτοικοι μπορούν να επιλέξουν ένα άλλο νοικοκυριό για να αλληλεπιδρούν.

Από την άλλη πλευρά σε διεθνές επίπεδο κάποιες χώρες συζητούν την πιθανότητα των «ταξιδιωτικών φυσαλίδων», ένα σχέδιο που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ δύο ή περισσότερων χωρών σε μια προσπάθεια σταδιακού ανοίγματος του διεθνούς τουρισμού.

Μετά από τηλεφωνική συνομιλία που είχαν την περασμένη εβδομάδα για τη δημιουργία μιας «trans-tasman bubble», μιας «φυσαλίδας» ανάμεσα στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία, οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Σκοτ Μόρισον και Τζασίντα Αρντερν, συμφώνησαν να τα πουν από κοντά. Όπως αναφέρει η Sydney Morning Herald, η νεοζηλανδή πρωθυπουργός θα πάρει μέρος στη συνάντηση των βουλευτών και του υπουργικού συμβουλίου, που έχει συγκαλέσει ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας με στόχο την ανάπτυξη μιας συμφωνίας που θα επιτρέπει σε Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς να ταξιδεύουν ελεύθερα από τη μία χώρα στην άλλη.

Τα επαγγελματικά ταξίδια θα επιτρέπονται, εξάλλου, από τον επόμενο μήνα μεταξύ Κίνας και Νότιας Κορέας. Οι Νοτιοκορεάτες θα μπορούν να ταξιδεύουν από τη Σεούλ σε μερικές πόλεις της Κίνας (Σανγκάη, Λιάονινγκ, Σαντόνγκ, Τζιανγκσού και Ανχούι) εφόσον έχουν πρόσκληση από κάποια εταιρεία με έδρα την Κίνα, γράφει η βρετανική Telegraph. Προϋπόθεση είναι ότι πριν από την αναχώρησή τους θα έχουν ελέγξει την υγεία τους για δύο εβδομάδες και θα διαθέτουν πιστοποιητικό ότι είναι «καθαροί» από τον κορονοϊό, ενώ κατά την άφιξή τους θα πρέπει να απομονώνονται για μία ή δυο ημέρες σε μια προκαθορισμένη δομή.

Στο πλαίσιο, μάλιστα, των διμερών συνομιλιών στις 29 Απριλίου, η Κίνα και η Νότια Κορέα συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συζητήσεις για το άνοιγμα των εμπορικών πτήσεων μόλις σταθεροποιηθεί η επιδημία του ιού. Μια «τουριστική φυσαλίδα» Κίνας-Νότιας Κορέας, λοιπόν, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η πρώτη που θα ενεργοποιηθεί.

Ο «διάδρομος του κορονοϊού»

Η ιδέα της «τουριστικής φυσαλίδας» έχει διατυπωθεί και στην Ευρώπη. Ο τσέχος υπουργός Εξωτερικών Τόμας Πέτριτσεκ δήλωσε στο SchengenVisaInfo.com: «Θα θέλαμε να ανοίξουμε τη Σλοβακία ή την Αυστρία σε τουρίστες από τον Ιούλιο, ενδεχομένως και άλλους ταξιδιωτικούς προορισμούς από τον Αύγουστο. Εάν η κατάσταση παραμείνει θετική, μπορεί να γίνει ακόμα πιο γρήγορα».

Η Telegraph αναφέρει ότι συζητήθηκε επίσης η ιδέα ενός «διαδρόμου κορονοϊού», που θα επιτρέπει στους τουρίστες από την Τσεχική Δημοκρατία, την Αυστρία και τη Γερμανία να φτάνουν σε θέρετρα στην Κροατία. Σύμφωνα με τον Γκάρι Κάπλι, υπουργό Τουρισμού της Κροατίας, το σχέδιο θα μπορούσε να καλύπτει οδικά, σιδηροδρομικά, αεροπορικά και θαλάσσια ταξίδια.

Και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως, θα μπορούσαν να υπάρξουν μεγαλύτερες «φυσαλίδες» ανάπτυξης. Στις Βρυξέλλες οι υπουργοί της ΕΕ συζήτησαν τη δημιουργία ενός δικτύου «τουριστικών διαδρόμων» μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επανέναρξη των οικονομικών δραστηριοτήτων των κρατών- μελών. Να σημειωθεί ότι πάνω από τα τρία τέταρτα των ταξιδιών που κάνουν πολίτες της ΕΕ πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Η Βέρα Γιούροβα, αντιπρόεδρος της Κομισιόν για τις αξίες και τη διαφάνεια, κάλεσε τα κράτη μέλη να άρουν τις ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και τους συνοριακούς ελέγχους «το συντομότερο δυνατό», αφού κριθεί ασφαλές και κατόπιν επιστημονικών συμβουλών.

Για την ασφάλεια των νησιών

Το Κι Γουέστ, για παράδειγμα, το νησί του Χέμινγκγουεϊ και του Κάπτεν Μόργκαν, το πιο γνωστό από τα νησιά του αρχιπελάγους στα δυτικά της Φλόριντα, κατακλύζεται συνήθως από ορδές τουριστών. Από τις 22 Μαρτίου, όμως, τα Κις έχουν δημιουργήσει τη δική τους «φυσαλίδα» με δύο σημεία ελέγχου, και μόνον άνθρωποι που μπορούν να αποδείξουν ότι ζουν, έχουν ιδιοκτησία ή εργάζονται σε ένα από τα νησιά που απέχουν 60 μίλια από το Μαϊάμι επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Και όταν κάποιοι προσπάθησαν να φθάσουν στις παραλίες του Κι Γουέστ την προπερασμένη Δευτέρα  που άνοιξαν για τους ντόπιους, δεν μπόρεσαν να περάσουν τα σημεία ελέγχου.

«Οι κάτοικοί μας θέλουν να ξέρουν ότι δεν θα χαλαρώσουμε τα μέτρα φέρνοντας επισκέπτες στο νησί μας πριν να είναι ασφαλές» δήλωσε ο δήμαρχος του Κι Γουέστ, όπου οι αξιωματούχοι του νησιού έχουν ήδη συζητήσει το θέμα της σταδιακής επαναλειτουργίας των οικονομικών δραστηριοτήτων, με επιχειρηματίες, μεσίτες και υπεύθυνους  των μουσείων κλπ. «Όλοι συμφωνούν ότι το άνοιγμα στους επισκέπτες είναι η τελευταία φάση».

Το πού τελειώνει η μία «φυσαλίδα» και ξεκινά μια άλλη είναι επίσης ζήτημα, προς συζήτηση, όταν η γεωγραφία δεν βοηθάει στη δημιουργία τους. Για  παράδειγμα, σε μας επιτρέπεται προς το παρόν η μετακίνηση εντός νομού όχι όμως και από νομό σε νομό, κάτι που θα επιτραπεί μετά από δύο εβδομάδες και εφόσον αποδείξουμε ότι μπορούμε να «μένουμε ασφαλείς» χωρίς επιτήρηση.

Τα νησιά αποτελούν έτσι κι αλλιώς φυσικές «φυσαλίδες» εφόσον απαγορεύεται η πρόσβαση σε αυτά. Και είναι σίγουρο ότι την ημέρα που θα αρθεί η απαγόρευση χιλιάδες άνθρωποι θα κάνουν απόβαση λαχταρώντας να βρεθούν στα μαγικά τους τοπία. Συνέβη, ήδη, στο Φόλι Αϊλαντ, στη Νότια Καρολίνα: «Την ημέρα που αποσύραμε τους ελέγχους τα αυτοκίνητα από 2.000 ημερησίως κατά μέσο όρο, έφτασαν τα 10.000», δήλωσε ο δήμαρχος της πόλης.

Η κατάσταση είναι πολύ αντιφατική για τις νησιωτικές κοινότητες που από τη μια πλευρά χρειάζονται τον τουρισμό για να επιβιώσουν από την άλλη όμως «πρέπει επίσης να δοθεί προτεραιότητα στην υγεία όλων», όπως δήλωσε στους New York Times ο Ράντι Σέφερ, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Πικς Αϊλαντ ένα νησάκι στον κόλπο του Κάσκο, στο Μέιν, που απέχει 15 λεπτά από το κέντρο του Πόρτλαντ και είναι προσβάσιμο μόνο με πλοίο. Ο Ράντι Σέφερ τόνισε ότι «οι άνθρωποι μπορεί να θέλουν κάτι σαν “φυσαλίδα”, αλλά δεν έχουμε τη νομική δύναμη να το κάνουμε και είναι πολύ απίθανο να μπορέσουμε να εμποδίσουμε τους ανθρώπους να έρχονται εδώ». Και πρόσθεσε: «Δεν είμαστε η Βόρεια Κορέα»…

«Φυσαλίδες», «διάδρομοι» και περιβάλλον

Ο Στέφαν Γκόσλινγκ, καθηγητής Βιώσιμου Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Linnaeus της Σουηδία, συμφωνεί κατ΄ αρχάς  με την έννοια της τουριστικής φυσαλίδας: «Κατά τη γνώμη μου έχει νόημα. Πάρτε για παράδειγμα τη Γερμανία, η οποία δεν σκοπεύει να ανοίξει τα σύνορά της μέχρι τον Ιούνιο, πράγμα που έχει νόημα σε σχέση με ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά δεν έχει κανένα νόημα για τη Δανία ή τη Σουηδία, οι οποίες έχουν χαμηλότερα ποσοστά μόλυνσης από τη Γερμανία», δήλωσε στην Telegraph.

«Πρέπει να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης του ιού και οι στρατηγικές πρέπει να βασίζονται σε δεδομένα. Υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μόλυνσης όταν ταξιδεύει κανείς σε συγκεκριμένες περιοχές μέσα στην ίδια χώρα από ότι μεταξύ διαφορετικών χωρών», είπε ο σουηδός καθηγητής τονίζοντας ότι «υπάρχουν τρόποι για να γίνει ασφαλής η διαμονή». Είπε ακόμη ότι δεν βλέπει κανένα επιχείρημα κατά του ανοίγματος των συνόρων σε ορισμένες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι οι ταξιδιώτες τηρούν τις κοινωνικές αποστάσεις, φορούν μάσκες, ακολουθούν την υγιεινή των χεριών, ειδικά όταν χρησιμοποιούν δημόσιες συγκοινωνίες (πορθμεία, τρένα).

Ωστόσο, ο Γκόσλινγκ επισημαίνει ότι οι «ταξιδιωτικές φυσαλίδες», που απαιτούν διεθνείς πτήσεις δεν θα ήταν μια περιβαλλοντικά βιώσιμη λύση. Τα αεροπλάνα είναι ήδη ένας από τους κορυφαίους συντελεστές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως, αλλά αν -όπως έχουν προτείνει ορισμένες αεροπορικές εταιρείες όπως η easyJet– τα αεροπλάνα συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους με μειωμένο αριθμό επιβατών, θα μπορούσε να παρατηρηθεί αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ανά επιβάτη.

Πρόσθεσε ακόμη: «Η πανδημία είναι μια υπενθύμιση τού τι μπορεί να κάνει η κλιματική αλλαγή, με τη διαφορά ότι η κλιματική αλλαγή δεν θα ξαναφύγει. Δεν μπορούμε να αυξήσουμε τον αντίκτυπο με μεταφορές που θα χρησιμοποιούν διπλάσια ενέργεια προκαλώντας διπλάσιες εκπομπές. Αυτό το τίμημα είναι πολύ υψηλό, φέτος χρειαζόμαστε περισσότερο εγχώριο τουρισμό και όχι ταξίδια σε χώρες προσβάσιμες μόνο με αεροπλάνα».

Ανησυχίες υπάρχουν, εξάλλου, για το κατά πόσο το επιλεκτικό άνοιγμα θα μπορούσε να εμποδίσει την παγκόσμια ταξιδιωτική βιομηχανία. Η IATA, γράφει η Telegraph, υποστηρίζει ότι πρέπει να αποφύγουμε ένα συνονθύλευμα κανονισμών και ότι οι χώρες πρέπει να συνεργαστούν για την επανεκκίνηση του διεθνούς τουρισμού.

«Πρέπει να αρχίσουμε να χτίζουμε το πλαίσιο για μια παγκόσμια προσέγγιση», δήλωσε εκπρόσωπος του λόμπι των αεροπορικών εταιρειών τονίζοντας ότι «όταν ο κόσμος θα είναι έτοιμος να αρχίσει να ταξιδεύει ξανά, η παγκόσμια οικονομία θα χρειαστεί αεροπορία…  που θα απαιτήσει εναρμονισμένη προσέγγιση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News