Το Δίκτυο της Gallup International  έκανε μια παγκόσμια έρευνα για να καταγράψει την κοινή γνώμη όσον αφορά τον κορονοϊό και τις συνέπειές του. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ 3 και 10 Απριλίου.

Παρουσιάζουμε στο ελληνικό κοινό, συγχρόνως με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων που γίνεται στη Βιέννη σήμερα, 20 Απριλίου, αποσπάσματα αυτής της έρευνας.

Στα κράτη που έγινε η έρευνα δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.

Η πρώτη ερώτηση αφορά τον φόβο εμείς ή κάποιο κοντινό μας πρόσωπο να κολλήσει τον ιό. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας τα συγκρίνουμε με τα αποτελέσματα της προηγούμενης έρευνας που έγινε τον Μάρτιο.

Από τις απαντήσεις συνάγεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών φοβάται το ενδεχόμενο να κολλήσει τον ιό. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Γερμανία και οι ΗΠΑ, που στην προηγούμενη έρευνα έδειχναν λιγότερο φόβο, ένα μήνα μετά και με βάση την εξέλιξη της πανδημίας, τώρα φοβούνται περισσότερο. Μόνο στους Ιταλούς μειώνεται ο φόβος δεδομένου ότι θεωρούν ότι έχουν ξεπεράσει τα μεγάλα προβλήματα.

Η επόμενη ερώτηση αφορά τον χειρισμό της κρίσης από την ανά χώρα κυβέρνηση. Η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί ότι ο χειρισμός από πλευράς της κυβέρνησης είναι ικανοποιητικός. Ακόμα και στις ΗΠΑ το 48% είναι ικανοποιημένο. Είναι αξιοσημείωτο ότι στην Ιαπωνία, την οποία πολλές φορές  αναφέρουμε σαν παράδειγμα με πολύ λίγους θανάτους, οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που η κυβέρνηση διαχειρίστηκε την κρίση. Βασικά της προσάπτουν την παλινωδία σε σχέση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τους δισταγμούς της να πάρει δραστικά μέτρα. Το γενικό συμπέρασμα πάντως είναι ότι σε αυτές τις έκτακτες καταστάσεις η κεντρική κυβέρνηση ενισχύεται.

Το επόμενο ερώτημα είναι αν η απειλή των συνεπειών της διάδοσης του ιού είναι υπερβολική. Ακούγονται φωνές ότι τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση είναι πολύ αυστηρά γιατί υπερβάλλουμε τους κινδύνους.

Η μεγάλη πλειοψηφία θεωρεί ότι ο κίνδυνος είναι πραγματικός και δεν είναι υπερβολικός. Τουλάχιστον το 70% των πολιτών σε όλες τις χώρες (εκτός από τη Ρωσία που είναι λίγο φιλύποπτη) έχουν πεισθεί ότι η απειλή είναι πραγματική.

Η επόμενη ερώτηση είναι πολύ πιο ευαίσθητη. Ο εγκλεισμός ήδη στερεί βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Γίνονται συζητήσεις για πιο συστηματική παρακολούθηση των κινήσεων ώστε οι αρχές να είναι πιο αποτελεσματικές στον περιορισμό της διάδοσης του ιού. Είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε ατομικά δικαιώματα; Η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων που ρωτήθηκαν (πάνω από το 80%) θα δεχτούν να θυσιάσουν μερικά δικαιώματα. Αυτό παρατηρείται σε όλες τις χώρες όπου έγινε η έρευνα. Οι μόνοι που είναι  σκεπτικοί είναι οι Ιάπωνες. Είναι πολύ απρόσμενη η αντίδραση αυτή των Ιαπώνων. Τα Δυτικά μέσα παρουσιάζουν τα μέτρα της ιαπωνικής κυβέρνησης σαν αποτελεσματικά, οι θάνατοι από τον ιό είναι πολύ λίγοι, η εξάπλωση του σε μια χώρα τόσο πυκνοκατοικημένη είναι πολύ μικρή και βασικά θεωρούσαμε τους Ιάπωνες έναν λαό πειθαρχικό και υπάκουο. Η έρευνα δείχνει την αρνητική στάση του λαού τόσο απέναντι στην Κυβέρνηση όσο και στην ενδεχόμενη θυσία ατομικών ελευθεριών προκειμένου να περιοριστεί η διάδοση του ιού.

Ποιες  είναι όμως οι άμεσες μη υγειονομικές συνέπειες στους πολίτες; Ποιες είναι οι εργασιακές και οικονομικές συνέπειες; Στην ενότητα αυτή συμπεριλάβαμε απαντήσεις και από άλλες χώρες οι οποίες δεν έχουν πληγεί από την επιδημία αλλά πληρώνουν το κόστος της οικονομικής κρίσης. Τις παράπλευρες απώλειες του ιού. Αυτές οι χώρες είναι η Ινδονησία που έχει μόλις 2 νεκρούς στο εκατομμύριο, το Πακιστάν που έχει 0,6 νεκρούς στο εκατομμύριο, η Μαλαισία με 3 νεκρούς στο εκατομμύριο,  οι Φιλιππίνες με 4 νεκρούς στο εκατομμύριο και η Ταϊλάνδη με 0,7 νεκρούς στο εκατομμύριο. Για να καταλάβουμε το μέγεθος αυτών των αριθμών να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα έχει 10 νεκρούς στο εκατομμύριο και η Ιταλία 376 νεκρούς στο εκατομμύριο. Οι χώρες με την υγειονομικά καλύτερη εικόνα, αυτές οι χώρες καταγράφουν έναν οικονομικό όλεθρο.

Από τις Δυτικές χώρες τα μεγαλύτερο τίμημα το πληρώνουν οι ΗΠΑ και η Ιταλία.

Στο καθαρά οικονομικό μέρος σχεδόν όλοι οι Ιταλοί έχουν χάσει εισοδήματα  Το ίδιο και οι Αυστριακοί. Είμαστε βέβαια στην αρχή της κρίσης και τις συνέπειες θα τις συνειδητοποιήσουμε αργότερα.

Τα οικονομικά μέτρα που περιμένουμε από τις κεντρικές κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν γρήγορα πριν οι συνέπειες επεκταθούν. Οι χώρες της Ασίας που βιοπορίζονται από την καταναλωτική Δύση θα περάσουν πολύ δύσκολες μέρες. Θα δημιουργήσει αυτό νέα κύματα μεταναστών; Τα μεταναστευτικά κύματα θα είναι παραπλήσια με αυτά που γνωρίσαμε; Είναι ερωτήματα που αυτή τη στιγμή δεν τα σκεφτόμαστε γιατί η προτεραιότητα είναι στην καταπολέμηση του αόρατου εχθρού.

Η πανδημία έχει ανατρέψει την καθημερινότητα και τις συνήθειές μας. Μπορεί αυτό να επηρεάσει το σύστημα αξιών μας. Το κατάφερε ήδη βραχυπρόθεσμα. Θα το καταφέρει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ίσως μόνιμα; Οσο πιο γρήγορα η επιστήμη βρει λύσεις και είναι σίγουρο  ότι θα τις βρει, τόσο λιγότερη ζημιά θα υποστεί το σύστημα αξιών μας.

Fata viam invenient, οι μοίρες θα βρουν τον δρόμο, όπως έλεγε και ο λατίνος ποιητής Βιργίλιος.

---

* Ο Αντώνης Παπακώστας είναι διδάκτωρ Πληροφορικής από το Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie του Παρισιού. Εργάστηκε από το 1985 για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε διάφορες θέσεις ευθύνης της Πληροφορικής αλλά και της Επικοινωνίας. Από το 2000 έως το 2008 ήταν υπεύθυνος και για το Ευρωβαρόμετρο με το οποίο έκανε εκαντοντάδες έρευνες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News