Ηταν 13 Απριλίου του 1924. Κυριακή δημοψηφίσματος. Περίπου 1.080.000 Ελληνες καλούνταν να αποφασίσουν για το πολίτευμα της χώρας. Ανάμεσά τους, 150.000 πρόσφυγες. Καμιά σαρανταριά ξεριζωμένοι Κωνσταντινουπολίτες δεν γύρισαν σπίτι μετά την κάλπη. Είχαν δώσει ραντεβού, από τις προηγούμενες μέρες, στη στοά Λουξ, που βρισκόταν στο νούμερο 24 της οδού Βερανζέρου. Εκεί, πίσω από την κλειδωμένη πόρτα ενός καταστήματος αθλητικών ειδών, που ανήκε στον Αιμίλιο Ιωνά και τον Κωνσταντίνο Δημόπουλο, συμφώνησαν να προχωρήσουν στην ίδρυση ενός συλλόγου με την επωνυμία «Αθλητική Ενωσις Κωνσταντινουπόλεως», έμβλημα τον Δικέφαλο Αετό, και χρώματα το κίτρινο και το μαύρο.

Η ΑΕΚ γεννήθηκε πριν από 96 χρόνια, σε ένα διάλειμμα της Μοναρχίας (η Προεδρευομένη Δημοκρατία συγκέντρωσε το 69,99% των ψήφων), για να «στεγάσει» τους αθλητές από την Πόλη και τη Μικρά Ασία που είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και βρήκαν καταφύγιο στην Αθήνα. Αλλά, στην πραγματικότητα, θα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα αθλητικό σωματείο. Θα διατηρούσε ζωντανές τις μνήμες και τις παραδόσεις των προσφύγων, και θα συμβόλιζε την προσπάθειά τους να αφήσουν πίσω τους τη συμφορά και να αρχίσουν μια καινούργια ζωή.

Η «μητέρα» Ελλάδα δεν τους είχε καλοδεχτεί. Ισως, επειδή ο ντόπιος πληθυσμός φοβόταν για τις δουλειές του. Δύο χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν, ακόμη, ξένοι. Στον συνοικισμό τους έφτιαχναν μόνοι τους τα φτωχικά τους σπίτια -μια κάμαρη και μια τουαλέτα από τσίγκο στην αυλή-, παλεύοντας για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά τους. Αλλά, μέσα στη δυστυχία τους, ένιωθαν και την ανάγκη να ξαναβρούν κοινούς δεσμούς. Να δημιουργήσουν μαζί και να μοιραστούν την περηφάνια. Συσπειρώθηκαν γύρω από την ΑΕΚ, από την πρώτη στιγμή.

Η ιδρυτική Γενική Συνέλευση πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαΐου (1924), η αίτηση σύστασης κατατέθηκε στις 7 Ιουλίου, και στις 18 Σεπτεμβρίου το Πρωτοδικείο Αθηνών αναγνώρισε το σωματείο, με πρώτο πρόεδρο τον Κώστα Σπανούδη (εκδότη της εφημερίδας «Πρόοδος» στην Πόλη, κι αργότερα υπουργό και βουλευτή του Ελευθέριου Βενιζέλου) και έδρα ένα γραφειάκι στη ΧΑΝ (Χριστιανική Αδελφότητα Νέων), που εξασφάλισε ο καθηγητής του Κολεγίου Αθηνών, Νίκος Ελεόπουλος. Χάρη στις ενέργειες του συμβούλου της Kεντρικής Eπιτροπής Στεγάσεως Προσφύγων, Ιωάννη Χρυσάφη, παραχωρήθηκε στους αθλητές του νεοσύστατου συλλόγου μία δενδρόφυτη έκταση στον Ποδονίφτη (έτσι λεγόταν, τότε, η περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας), όπου οι πρόσφυγες έχτισαν με τα χέρια τους -στην κυριολεξία- ένα υποτυπώδες γήπεδο. Εγκαινιάστηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1930.

Την επόμενη, κιόλας, χρονιά η ΑΕΚ πανηγύρισε τον πρώτο από τους 107 (σε όλα τα σπορ) τίτλους της: ένα Κύπελλο Ελλάδας. Στα τέλη της δεκαετίας των ’30s κυριαρχούσε, ήδη, στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Κατέκτησε το «νταμπλ» του 1939 (ήταν η πρώτη ομάδα στη χώρα που το κατόρθωσε) και το Πρωτάθλημα του 1940, όμως ο Πόλεμος κατέστρεψε τα καλύτερα χρόνια εκείνης της εξαιρετικής «φουρνιάς» παικτών. Η επόμενη «μεγάλη» ΑΕΚ, του Κώστα Νεστορίδη και αργότερα του Μίμη Παπαϊωάννου, εμφανίστηκε στη δεκαετία των ’60s. Ακόμη και στις σεζόν που δεν κέρδισε κάποιο τρόπαιο, συγκέντρωνε τον περισσότερο κόσμο -και οπαδούς άλλων ομάδων-, που πήγαιναν στη Νέα Φιλαδέλφεια για να την απολαύσουν. Από τις αρχές του 1962 η «Ενωση» διέθετε γήπεδο 40.000 θέσεων, με σύγχρονο χλοοτάπητα και με το ένα του «πέταλο» (προς την πλευρά του Αλσους) διαμορφωμένο σε εξέδρα.

Το θεαματικό ποδόσφαιρο ήταν ένα διαχρονικό χαρακτηριστικό της ΑΕΚ, που συχνά την ξεχώριζε από συλλόγους με πολύ πιο πλούσια τροπαιοθήκη, όπως ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός. Μετά την ΑΕΚ του Νεγρεπόντη (’30s) και του Τσάκναντι (’60s), έκλεψαν τις καρδιές όλων των φιλάθλων οι… εκδόσεις του Στάνκοβιτς (1968-1973), του Φάντρονκ (’70s) και του Μπάγεβιτς (1988-1995). Ιδίως του «Ντούσκο». Κατά πολλούς, η «Ενωση» των τριών διαδοχικών τίτλων (1992, 1993, 1994), αλλά και του 1994-1995, ήταν η πιο ελκυστική ομάδα που γνώρισαν τα ελληνικά γήπεδα.

Ολα αυτά τα χρόνια δεν έλειψαν και οι σπουδαίες ευρωπαϊκές επιτυχίες. Το 1969 έγινε ο πρώτος σύλλογος από την Ελλάδα που έφτασε έως τους προημιτελικούς του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Το 1977 προκρίθηκε στους «4» του Κυπέλλου UEFA. Το 1994-1995 έπαιξε πρώτη στο Champions League. Το 1968 χάρισε στον ελληνικό αθλητισμό το παρθενικό του ευρωπαϊκό τρόπαιο στα ομαδικά σπορ (Κύπελλο Πρωταθλητριών στο μπάσκετ).

Στα 96 της χρόνια η ΑΕΚ τα έχει ζήσει όλα. Θριάμβους, αλλά και ανείπωτες πίκρες. Η μεγαλύτερη ήταν, ασφαλώς, ο υποβιβασμός της στη Γ’ Εθνική, την Ανοιξη του 2013. Από τον οποίο, όμως, επέστρεψε δυνατή σε χρόνο – ρεκόρ (2015), κατακτώντας στη συνέχεια το Κύπελλο του 2016 και το Πρωτάθλημα του 2018, για να εμφανιστεί και πάλι στους ομίλους του Champions League (2018-2019). Η ΑΕΚ ξέρει να κερδίζει, ξέρει να χάνει, μα -πάνω απ’ όλα- ξέρει να μάχεται.

Αλλωστε, κανείς δεν έγινε ΑΕΚτζής για να χορτάσει τίτλους. Τα χρήματα που οι «κιτρινόμαυροι» μπορούσαν να ξοδέψουν, ήταν πάντοτε μετρημένα. Οι πιο εύρωστοι (οικονομικά) ηγέτες τους ήταν, ο Λουκάς Μπάρλος (που καταστράφηκε από την αγάπη του για την ΑΕΚ) και ο Μελισσανίδης – με τον Καρρά, ή μόνος του. Η ΑΕΚ δεν είχε Γουλανδρή, Νταϊφά, Κόκκαλη, Μαρινάκη, Βαρδινογιάννη, ή Σαββίδη. Και για τους οπαδούς της, στην πλειονότητά τους, τα τρόπαια δεν ήταν αυτοσκοπός. Η αδυναμία τους ήταν, ανέκαθεν, το ωραίο ποδόσφαιρο.

Η τούρτα των εφετινών της γενεθλίων είναι γλυκιά όσο ποτέ. Του χρόνου τέτοια εποχή η ΑΕΚ θα ετοιμάζεται να επιστρέψει στη γειτονιά που το 2003 έγινε η δική της χαμένη πατρίδα: τη Νέα Φιλαδέλφεια. Την περιμένει το νέο της, υπερσύγχρονο σπίτι, η «Αγια-Σοφιά», που της υπόσχεται ένα ακόμη καλύτερο μέλλον.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News