Τις τελευταίες ημέρες, ο κορονοϊός και τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης του κοινωνικού συνόλου έχουν υπάρξει αφορμή για μια αδικαιολόγητη θεωρητικολογία. Πιστεύει κανείς πως οι κάθε λογής επιστημονικοί κλάδοι ζητούν λίγη από τη δόξα των γιατρών, επιδημιολόγων, λοιμωξιολόγων αλλά και ειδικών περί τα οικονομικά και πολιτικές της υγείας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, αναζητώντας ποικίλους τρόπους για να αισθανθούν κι αυτοί επίκαιροι. Είναι λοιπόν αναγκαίο μαζί με την προσωπική να επιδείξουμε όλοι και επιστημονική σύνεση μπροστά σε έναν κίνδυνο που απειλεί εμάς, τους συνανθρώπους μας, το σύστημα υγείας μας και εν τέλει την ίδια την κοινωνική ταυτότητα και αλληλεγγύη.

Υπάρχει μια πρώτη κατηγορία θεωρητικολόγων γύρω από τον κορονοϊό: αυτή προσπαθεί να βρει δικαίωση για τις θέσεις που είχε σχηματίσει πολύ καιρό πριν ενσκήψει η πανδημία. Η συγκεκριμένη κατηγορία έχει εύρος που εκτείνεται από τους απλούς συνωμοσιολόγους έως τους υπέρμαχους του ακραίου κρατικού παρεμβατισμού. Ολοι πάντως χρησιμοποιούν μια έκτακτη και εξελισσόμενη κατάσταση για να αντλήσουν προκείμενες για τα συμπεράσματά τους, μην περιμένοντας καν την αίσια έκβαση αυτής της πρωτόγνωρης περιπέτειας: πολλοί εξάλλου από αυτούς είναι καταστροφολάγνοι.

Θέλω όμως να σταθώ στη δεύτερη κατηγορία, που κατά κάποιον τρόπο βρίσκεται στην απέναντι όχθη της πρώτης. Σε αυτή συνασπίζονται αιθεροβάμονες δικαιωματιστές καθώς και θύματα της γοητείας του αντιπολιτεύεσθαι. Και στέκομαι εδώ γιατί η κατηγορία αυτή έχει εσχάτως αποκτήσει και συνταγματικό μανδύα. Διαρρηγνύει τα ιμάτιά της για τον περιορισμό των δικαιωμάτων, ιδίως ενόψει της απαγόρευσης κυκλοφορίας που προσφάτως επιβλήθηκε. Μιλά για το δικαίωμα στην κίνηση και κάνει άκαιρες αναφορές στην «κατάσταση πολιορκίας» αλλά και επιχειρεί να αμφισβητήσει το δημοκρατικό ήθος όλων όσοι αντιλαμβάνονται την προφανή αναγκαιότητα της προσωρινής ρύθμισης μέσω πράξεων νομοθετικού περιεχομένου. Το εντυπωσιακό είναι πως η όλη συνταγματική συζήτηση γίνεται αστόχαστα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο έκτακτος χαρακτήρας των μέτρων ή η φύση της απειλής για τη δημόσια υγεία. Να εκτιμούν άραγε ότι όλο αυτό θα κρατήσει για πάντα ή ότι είναι απλά μια αφορμή;

Ο τρόπος με τον οποίο η ελληνική πανεπιστημιακή και ιδίως νομική κοινότητα αντιμετώπισε άμεσα, υπεύθυνα και πειστικά τέτοιου είδους επιχειρήματα αυτές τις μέρες με κάνει πολύ αισιόδοξο. Θέλω μόνο να προσθέσω μια σκέψη σε όλη τη συζήτηση: όσοι μιλούν για αντισυνταγματικό περιορισμό των ελευθεριών, αγνοώντας την πραγματικότητα, τι θα αντέτειναν σε περίπτωση που η χώρα δεν είχε υιοθετήσει μέτρα αυτής της αυστηρότητας αλλά ακολουθούσε το παράδειγμα της Ιταλίας; Οταν καλούμαστε να αξιολογήσουμε μια κατάσταση, προκύπτει από την ίδια τη λογική πως πρέπει να αξιολογούμε και τις εναλλακτικές της. Και απορώ τι θα σήμαινε για την προστασία της υγείας αλλά και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας εν τέλει η κατάρρευση του συστήματος υγείας και η ύπαρξη επιτροπών βιοηθικής που θα εξέταζαν ποιος θα τύχει της κατάλληλης νοσηλείας και ποιος όχι.

Αυτή την ώρα τον λόγο πρέπει να έχει η συντεταγμένη Πολιτεία, οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό. Από τους υπόλοιπους απαιτείται περίπου ό,τι ζητά και από τον κάθε πολίτη το «μένουμε σπίτι». Περίσκεψη και αυτοπεριορισμός για να διατηρηθεί (μεταξύ άλλων) και η επιστημονική και συνταγματική μας σοβαρότητα. Γιατί στο τέλος της μέρας, η συνεργασία των πολιτών στην τήρηση του «Μένουμε σπίτι» μας καθιστά όλους κοινωνούς μιας μεγάλης, συλλογικής προσπάθειας προστασίας της δημόσιας υγείας. Κι αυτό καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη σημασία της ευσυνειδησίας του πολίτη στη δημοκρατία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News