«Αν συνηθίσουμε να έχουμε την ελευθερία και το θάρρος να γράφουμε ακριβώς αυτό που σκεφτόµαστε· αν δραπετεύουµε λίγο από το κοινόχρηστο καθιστικό και βλέπουµε τους ανθρώπους όχι πάντα στο πλαίσιο της σχέσης του ενός µε τον άλλον αλλά σε σχέση µε την πραγµατικότητα· (…) τότε θα υπάρξει η ευκαιρία και η νεκρή ποιήτρια που ήταν η αδελφή του Σαίξπηρ θα ανακτήσει το σώµα που τόσες φορές θυσίασε».

Ξεκινάμε παράξενα, με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο-ορόσημο για τη γυναικεία χειραφέτηση της Βιρτζίνια Γουλφ, το «Ενα δικό της δωμάτιο». Και αυτό διότι τούτη η εκδοχή του «Δωματίου», τούτη η μετάφραση, από τη Σερραία Βάσια Τζανακάρη, θα βραβευτεί φέτος από την Εταιρεία Ελλήνων Μεταφραστών Λογοτεχνίας, σε ειδική τελετή απονομής, την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020, με την υποστήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση (όπου και θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση, στις 18:00).

Δεν είναι όμως μόνον αυτή η μετάφραση που θα βραβευτεί. Στο πλάνο είναι και ένα τιμητικό βραβείο («Κάρολου Μητσάκη»), για «την πολύτιμη και συνεχή προσφορά του για τη γνώση και τη διαφύλαξη της ελληνικής γλώσσας», στον καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη ή το Βραβείο Ευποιΐας στο γερμανικό Ινστιτούτο Γκαίτε, για «την πολυετή προσφορά του στην προώθηση της λογοτεχνίας, ελληνικής και γερμανικής». Το δε βραβείο «σε προσωπικότητα που προβάλλει στον έξω κόσμο το γόητρο του Ελληνικού Πολιτισμού» θα αποδοθεί στον συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Η υπό βράβευση, για «την απόδοση ποιημάτων σημαντικών Ελλήνων ποιητών στα ιταλικά» υπό το γενικό τίτλο «Pegaso Greco», μεταφράστρια Ελένη Παρασκευά εργάσθηκε για το ιταλικό υπουργείο Παιδείας από το 1982. Και από το 2000 καταγράφτηκε ως λογοτέχνις στην ιταλική κυρίως γλώσσα. Οπως με τη συλλογή διηγημάτων «Ιl Τragediometro e altri racconti» (εκδ. Faraeditore), ποιητικές συλλογές της, το μυθιστόρημα «Νell’uovo cosmico» (Στο κοσμικό Αβγό, εκδ. Faraeditore), τη συλλογή «Γλέντι Τρελό στην ελληνική γλώσσα» (εκδ. Ρώμη) και το ιστορικό δράμα «Αποξένωση» (εκδ. Ρώμη) το οποίο βραβεύτηκε από τo ΚΘΒΕ.

Η σκηνοθέτις Κωνσταντίνα Νικολαΐδη θα βραβευτεί για τη μετάφραση στα ελληνικά του θεατρικού έργου του Ρέτζιναλντ Ρόουζ (παίζεται σε όλο τον κόσμο 60 χρόνια τώρα) «12 ένορκοι». Το οποίο, από τον Αύγουστο του 2014, που ξεκίνησε πρόβες στο Θέατρο «Αλκμήνη», έχει καταγράψει ρεκόρ sold-out και συνεχίζεται να παίζεται για έκτη συνεχή χρονιά. Κατά την ίδια, «Οι 12 Ενορκοι δεν είναι απλώς μία παράσταση, είναι εμπειρία ζωής!».

Υπάρχουν κι άλλες σημαντικές ιστορίες πίσω από αντίστοιχες βραβεύσεις από την Εταιρεία Ελλήνων Μεταφραστών Λογοτεχνίας. Οπως εκείνη του Κερκυραίου Βασίλη Κορακιανίτη, επί 33 χρόνια εργαζόμενου στην Πρεσβεία της Ιαπωνίας (με παράσημο από την ιαπωνική κυβέρνηση), ο οποίος εκπόνησε το Ελληνο-Ιαπωνικό και Ιαπωνο-Ελληνικό Λεξικό. Εργο για το οποίο θα τιμηθεί με το Βραβείο «Ιουλία Ιατρίδη» και το οποίο γεννήθηκε, όπως λέει ο ίδιος, «εν όψει της ανάγκης για επικοινωνία μεταξύ των δύο λαών, που την έβλεπα έντονη μέσα από την εργασία μου στην ιαπωνική πρεσβεία, όχι μόνο για να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλο, αλλά να τον γνωρίσουμε και τον καταλάβουμε καλύτερα». Προσθέτοντας: «Στην επιλογή των λημμάτων κυριαρχούσε πάντοτε η σκέψη ενός Ελληνα και ενός Ιάπωνα να κάθονται απέναντι προσπαθώντας να επικοινωνήσουν. Τι θα πουν, για ποιο πράγμα μπορεί να συζητήσουν, σε ποια θέματα να επεκταθούν;». Ο ίδιος έψαχνε, όπως το θέτει, «την ιαπωνική λέξη που θα έχει τη διάσταση, βάθος και συναίσθημα της καταχωρούμενης ελληνικής. Πολλές ελληνικές λέξεις που εκφράζουν συναισθήματα ή καταστάσεις με υπερβολή, π.χ. γλέντι, φασαρία κ.λπ., έπρεπε να συρρικνωθούν, να μειωθεί η ένταση, για να αποδοθούν».

Μια άλλη –υπό βράβευση, με το Βραβείο «Ρήγας Βελεστινλής», για «την προβολή της ελληνικής λογοτεχνίας μέσα από το σύνολο των μεταφράσεών του»– ιστορία είναι εκείνη του Χρίστου Πούλα, με ρίζες στη Δερόπολη της Βορείου Ηπείρου. Ο κ. Πούλας εργάζεται επί χρόνια ως επίσημος μεταφραστής στην Ελληνική Πρεσβεία στα Τίρανα και συνεργάζεται με τον εκδοτικό οίκο ΤΟΕΝΑ, τον μεγαλύτερο στην Αλβανία, από τον οποίο έχουν εκδοθεί 36 έργα της σύγχρονης ελληνικής γραμματείας. Και να φανταστεί κάποιος ότι η ιστορία των μεταφράσεων ελληνικών έργων στην Αλβανία κρατεί από το 1911, όταν εκδόθηκε «ένα άσημο μυθιστόρημα αγνώστου συγγραφέα υπό τον τίτλο GabimiItmerruar (Το κατατρεγμένο πλήθος), στην Κορυτσά και με μεταφραστή τον Abrami Th.». Ή ότι πρώτος σε μεταφράσεις –εννέα συνολικά– έρχεται ο Νίκος Καζαντζάκης, με τον Κώστα Βάρναλη να ακολουθεί με πέντε.

Το Χρυσό Βραβείο στην εν λόγω τελετή απονομής θα δοθεί σε μία μορφή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, την καθηγήτρια Μαλγκορζάτα Μπορόφσκα, «για το σύνολο του μεταφραστικού έργου» της. Η καθηγήτρια που αποφοίτησε από Λύκειο της Τούμπας, στη Θεσσαλονίκη, το 1985, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο όπου σήμερα διδάσκει, με πτυχίο Κλασικής Φιλολογίας, πήρε διδακτορικό με άξονα το «πολιτικό θέατρο του Ευριπίδη» και συνέγραψε μεταδιδακτορικά τα «Οικεία Πράγματα» για τη «μετα-αριστοφανική οικογενειακή κωμωδία» (1994), ίδρυσε και λειτούργησε μαζί με φοιτητές το «Arcydzieła Literatury Nowogreckiej», για τα «αριστουργήματα της Σύγχρονης Ελληνικής Λογοτεχνίας». Μετέφρασε το «Διγενή Ακρίτα», τα «Απομνημονεύματα» του Στρατηγού Μακρυγιάννη και «Σύγχρονα Λαϊκά Τραγούδια» (Gminna pieśń Greków) και ελληνικούς «Μύθους» και συνέπραξε στην έκδοση για τον «Φιλελληνισμό στην Πολωνία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News