Σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία σε δύσκολους καιρούς το κοινό προτιμάει θεάματα που το βοηθούν να δραπετεύει έστω και για λίγο από τον φόβο και την απειλή. Αλλα, όμως, λέει η απροσδόκητη επανεμφάνιση μιας παλιότερης ταινίας στο Top 10 των βρετανικών iTunes (εφαρμογή αναπαραγωγής πολυμέσων της Apple).

Φωλιασμένο ανάμεσα σε σύγχρονες επιτυχίες, το «Contagion», που κυκλοφόρησε πριν από εννέα χρόνια, σκιαγραφεί μια εικόνα της ανθρωπότητας πολύ πιο τρομακτική από ό,τι το «Joker» και το «Downton Abbey» μαζί. Καθώς ο κορονοϊός ξέφυγε από την Κίνα και ταξιδεύει προς κάθε κατεύθυνση, ξαφνικά η ζήτηση για το θρίλερ του Στίβεν Σόντερμπεργκ είναι τόσο μεγάλη, που έβγαλε την ταινία από τη λήθη εκτινάσσοντάς την προς την κορυφή του chart. Και η εικόνα της Γκουίνεθ Πάλτροου, που υποτίθεται ότι ήταν το πρώτο θύμα ενός θανατηφόρου ιού ικανού να αποδεκατίσει τον πληθυσμό της Γης, έγινε viral. (Δείτε το βίντεο στο τέλος του κειμένου)

Οι χρήστες του Twitter έχουν δημοσιεύσει διάφορες παραλλαγές του κατά πόσον «το “Contagion” πρόέβλεψε τον κορονοϊό»…  Και ο Ράϊαν Γκίλμπι κριτικός κινηματογράφου του Guardian δεν διστάζει να παραδεχτεί δημοσίως ότι έχασε την ταινία όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά, αλλά την κατέβασε την περασμένη εβδομάδα.

Είναι αλήθεια, λέει, ότι οι ομοιότητες είναι εντυπωσιακές αφού πρόκειται για μια περίπτωση όπου η ζωή μιμείται «αν όχι ακριβώς την τέχνη, αλλά ένα από τα κορυφαία b-movies των τελευταίων χρόνων». Σύμφωνα με το φανταστικό σενάριο της ταινίας αλλά και την πραγματική ιστορία των ημερών μας, ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά την Κίνα, ενώ επίσης και στις δύο περιπτώσεις εμπλέκονται νυχτερίδες. Και όπως εξηγεί η Αλι Χέξταλ, γιατρός του Κέντρου Ελέγχου Ασθενειών, την οποία στην ταινία υποδύεται η Τζένιφερ Ελ: «Κάπου στον κόσμο, το λάθος γουρούνι συναντήθηκε με τη λάθος νυχτερίδα»… Με άλλα λόγια χειρότερο «ραντεβού στα τυφλά» δεν έχει ξανασυμβεί.

Ένας χρήστης του Twitter, ο mariow08, εντόπισε ακόμη έναν πιθανό ένοχο: «Όπως και με πολλά άλλα πράγματα», έγραψε στο tweet του, «το λάθος είναι πιθανόν της Γκουίνεθ Πάλτροου». Και δεν είναι υπαινιγμός για το γεγονός ότι οι πρώτες αναφορές του κορονοϊού έφθασαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας λίγο πριν εμφανιστεί στο Netflix η σειρά ντοκιμαντέρ «The Goop Lab» με θεραπείες ευεξίας της Πάλτροου.

Στο «Contagion», το «λάθος», που προκάλεσε την εξάπλωση του ιού, ήταν της Πάλτροου. Στην ταινία, ο ιός περνάει από νυχτερίδα σε χοίρο και από κει σε έναν σεφ, που την αγγίζει χωρίς να έχει πλύνει τα χέρια του. Και αφού απατά τον σύζυγό της, με ένα παλιό της έρωτα, μπαίνει στο αεροπλάνο και επιστρέφει κοντά του. Οπότε, με όρους συμβατικής κινηματογραφικής ηθικής, της αξίζει αυτό που παθαίνει, (δηλαδή να πεθάνει). Ο μονογαμικός σύζυγος, από την άλλη μεριά, -τον οποίο υποδύεται ο Μάτ Ντέιμον- ως εκ θαύματος επιβιώνει.

Η πίστη μεταξύ των συντρόφων συνιστάτι, φυσικά, σε πολλές περιπτώσεις, αλλά οι θεατές του «Contagion» δεν θα πρέπει να συμπεράνουν ότι προσφέρει ανοσία στον κορονοϊό… Αναφορά για την κατανομή των θεατών του «Contagion» στις διάφορες χώρες και ηπείρους δεν υπάρχει μέχρι στιγμής, το πιθανότερο όμως είναι ότι το βλέπουν σαν ένα είδος οδηγού για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που ο ιός πλήξει την περιοχή τους ή τουλάχιστον τι να περιμένουν αν συμβεί μια τέτοια επιδημία.

Δεδομένου ότι το streaming (τεχνολογία που επιτρέπει την μετάδοση βίντεο και ήχου μέσω του Διαδικτύου) είναι πρόσφατο φαινόμενο, είναι δύσκολο να πούμε αν έχει υπάρξει ανάλογο προηγούμενο αύξησης στις ενοικιάσεις παλιών ταινιών, κατά τη διάρκεια παρόμοιων απρόβλεπτων γεγονότων. Και δεν είναι λίγες οι σχετικές ταινίες.

Το 1995, για παράδειγμα, κυκλοφόρησε το «Ξέσπασμα», σύμφωνα με το σενάριο του οποίου, ένας θανατηφόρος ιός αποδεκατίζει τους κατοίκους μιας αμερικανικής κωμόπολης. Κι ενώ δύο στρατιωτικοί γιατροί (ο Ντάστιν Χόφμαν και ο Κέβιν Σπέισι) προσπαθούν να βρουν το εμβόλιο, το Πεντάγωνο αποφασίζει να εξαφανίσει την πόλη από τον χάρτη της γης. Το άβολο είναι ότι στην εποχή του #MeToo, πολλοί θεωρούν ότι η προοπτική του Χόφμαν και του Σπέισι μαζί είναι εξίσου δυσάρεστη με οποιαδήποτε θανατηφόρα επιδημία, γράφει ο Γκίλμπι.

Η πιο κοντινή αναλογία με το φαινόμενο «Contagion» θα ήταν ο θάνατος μιας διασημότητας, ο οποίος πάντα αναζωογονεί το ενδιαφέρον του κοινού για παλιές ταινίες. Σπανιότερες είναι οι περιπτώσεις ταινιών που κάνουν μια τυχαία πρόβλεψη ή καλλιεργούν κάποια μελλοντική θεωρία συνωμοσίας.

Οι κακοί στην περιπέτεια «Ένα σκληρό φιλί για καληνύχτα» (1996), μια από τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας του 1990, αποδεικνύονται αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που σκοπεύουν να οργανώσουν μια τρομοκρατική ενέργεια και να κατηγορήσουν τους μουσουλμάνους, σε μια προσπάθεια να κερδίσουν αύξηση του προϋπολογισμού (Η ταινία αναφέρεται στην βομβιστική επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου το 1993).

Το πολιτικό θρίλερ του Έντουαρντ Ζούικ, «Η πολιορκία» με τους Ντένζελ Ουάσινγκτον, Μπρους Γουίλις, και Ανέτ Μπένινγκ, από πολλούς θεωρήθηκε προφητικό για όσα θα συνέβαιναν στις ΗΠΑ τρία χρόνια αργότερα με την επίθεση της 9/11/2001 στους Δίδυμους Πύργους.  Μάλιστα το Πεντάγωνο διοργάνωσε τριήμερο συνέδριο με σεναριογράφους και παραγωγούς του Χόλιγουντ, και brainstorming για τα χειρότερα πιθανά σενάρια μελλοντικών επιθέσεων.

Τις περισσότερες φορές, πάντως, ο κινηματογράφος κεφαλαιοποιεί έναν φόβο ή μια νεύρωση, που υπάρχει ήδη. Ο φόβος των πυρηνικών απεικονίστηκε στο θρίλερ του 1978 «Το σύνδρομο της Κίνας», με την Τζέιν Φόντα, τον Τζακ Λέμον και τον Μάικλ Ντάγκλας, επισημαίνοντας ελαττώματα στους πυρηνικούς αντιδραστήρες στο Ντρέσντεν του Ιλινόι στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η ταινία είχε, όμως, και την καλή τύχη να κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους λίγο πριν από το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Three Mile Island, αποδεικνύοντας ότι αυτό το είδος της «διαφήμισης» δεν μπορεί να το πετύχει κανείς όσα χρήματα κι αν επενδύσει στην προώθηση μιας ταινίας.

Τελικά, το μοναδικό σημαντικό στοιχείο, ίσως, είναι ότι μια παγκόσμια επιδημία μπορεί να αποτελεί άσχημο νέο για την ανθρωπότητα, αλλά καλή είδηση για όσους εργάστηκαν σε ταινίες όπως «Το πέρασμα της Κασσάνδρας», όπου χίλιοι άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν όταν κάποιος από τους επιβάτες ενός τρένου μολύνεται από θανατηφόρο βάκιλο, η «Ανδρομέδα: αποστολή άκρως απόρρητος», για έναν θανατηφόρο μικροοργανισμό που έφερε στη Γη διαστημικός δορυφόρος και σκοτώνει ανεξέλεγκτα, αλλά και η «Πανδημία», για την ταχεία εξάπλωση ενός θανατηφόρου ιού που βυθίζει στο χάος την Αμερική… Τις έχετε δει;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News