Δεν ξεκινούν όλοι τη βίγκαν διατροφή επειδή λυπούνται τα ζώα. Είναι δεδομένο ότι αφήνοντας στην άκρη τις μπριζόλες και τα τυριά και αντικαθιστώντας τα με τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχά σε χοληστερίνη, μειώνουμε τις απειλές για σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες παρανοήσεις και ανησυχίες σχετικά με την καθολική διακοπή κρέατος, ψαριού, αβγού και γαλακτοκομικών από τη διατροφή μας, δηλαδή όσων είναι βίγκαν.

Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 στους βίγκαν είναι το πρώτο που ανησυχεί τους γιατρούς, διότι βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Οσο καλή διατροφή και αν κάνουμε, κατά καιρούς τα αποθέματα που είναι αποθηκευμένα στο ήπαρ εξαντλούνται. Ως αποτέλεσμα, κάποιος που είναι απόλυτα υγιής μπορείς να εκδηλώσει σοβαρά συμπτώματα όπως τρέμουλο στα χέρια, αδυναμία, απώλεια μνήμης, μούδιασμα, κρύα χέρια και πόδια, αποστροφή για τα δυνατά φώτα, βουητό στα αυτιά και άλλα.

Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στη British Medical Journal και πραγματοποιήθηκε σε 48.000 άτομα, διάρκειας 18 χρόνων, συνέκρινε αυτούς που καταναλώνουν κρέας, όσους τρώνε μόνο ψάρι και τους χορτοφάγους (επιτρέπονται στη διατροφή τους τυριά, αβγά κ.λπ., όχι όμως ζώα), μεταξύ των οποίων ήταν και κάποιοι βίγκαν.

Αυτό που προέκυψε ήταν ότι οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν σε σχέση με αυτούς που έτρωγαν κρέας είχαν 10 φορές μικρότερο κίνδυνο καρδιακής πάθησης, αλλά τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου, ίσως ακριβώς λόγω της έλλειψης Β12. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες έρευνες που δείχνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα χοληστερίνης αποτελούν κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, όμως τίποτα δεν έχει ακόμη αποδειχθεί.

Μία άλλη αρχική ανησυχία ήταν αν η πρωτεΐνη που λαμβάνουν οι βίγκαν είναι αρκετή. Τελικά είναι αρκετή, τουλάχιστον για όσους είναι κάτω από 50 ετών, οπότε αρχίζουν και χάνουν 2% της μυϊκής τους μάζας κάθε χρόνο και ως εκ τούτου χρειάζονται περισσότερη πρωτεΐνη. Ακόμη και τα φυτικά γάλατα, όπως αυτό της σόγιας, έχει την ίδια περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη με αυτή που έχει το αγελαδινό γάλα.

Επίσης, είναι εξαιρετικά σπάνιο να διαγνωστεί βίγκαν με έλλειψη σιδήρου, όσο τουλάχιστον στη διατροφή του περιλαμβάνονται φρούτα και λαχανικά σε διάφορα χρώματα.

«Στις έρευνες που έχουμε κάνει είναι ξεκάθαρο ότι η βίγκαν διατροφή είναι μία από τις καλύτερες και σίγουρα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα από τη χορτοφαγική και την ψαροφαγική. Και ήταν αναμενόμενο, καθώς βασίζεται σε λαχανικά, φρούτα και όσπρια» αναφέρει στο BBC ο Μάρκο Σπρίνγκμαν, ερευνητής περιβαλλοντικής βιώσιμης ανάπτυξης και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Για όσους ανησυχούν μήπως η βίγκαν διατροφή δεν έχει τόσο μεγάλη ποικιλία και συνδυασμούς θρεπτικών συστατικών, μελέτη του 2018 έχει καταδείξει ότι δεν υπάρχουν δεδομένα ότι μια διατροφή με περισσότερους τύπους τροφίμων είναι και καλύτερη για την υγεία. Εδειξε δηλαδή ότι δεν απουσιάζει κάτι σημαντικό. Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ότι όσοι έχουν μεγαλύτερη ποικιλία θρεπτικών συστατικών άρα και προϊόντων στη διατροφή τους, έχουν την τάση να καταναλώνουν συχνότερα επεξεργασμένα τρόφιμα και να πίνουν ποτά με ζάχαρη.

Σε έτερη μελέτη εξετάστηκαν οι αναλογίες ζωικών και φυτικών προϊόντων και οι επιπτώσεις τους στην υγεία. Αυτό που αποκάλυψαν οι ειδικοί ήταν ότι όσο λιγότερα ζωικά προϊόντα και περισσότερα φυτικά είχε κάποιος στη διατροφή του, τόσο καλύτεροι ήταν οι δείκτες υγείας του. Το χαμηλότερο που μπορούσε να φτάσει η σχέση αυτή ήταν 32% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Εκείνο που επισημαίνουν με αυτή τη μελέτη είναι ότι τα οφέλη για κάποιον που καταναλώνει σχετικά λίγα προϊόντα ζωικής προέλευσης και ζωικά προϊόντα και για κάποιον που είναι βίγκαν είναι ακριβώς τα ίδια.

«Το πρόβλημα με αυτές τις μελέτες, όμως, είναι ότι δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το πόσο επηρεάζει η διατροφή την υγεία. Κι αυτό διότι οι βίγκαν μπορεί να είναι πιο υγιείς, κατά κανόνα όμως είναι λιγότεροι καπνιστές, κάνουν γυμναστική και γενικότερα όλος ο τρόπος ζωής τους είναι πιο προσεκτικός», εξηγεί στο BBC ο Φαίδων Μάγκος, από το τμήμα διατροφής, άσκησης και αθλημάτων του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.

Αρα όλες αυτές οι μελέτες αποτελούν σημείο εκκίνησης για να μπορέσουν οι επιστήμονες να καταλήξουν σε πραγματικά τεκμηριωμένα συμπεράσματα και δεν είναι «ετυμηγορίες».

Επίσης, για να έχουμε έγκυρα αποτελέσματα για τον τρόπο που η συγκεκριμένη διατροφή ωφελεί την υγεία, θα πρέπει να γίνουν μελέτες παρέμβασης που θα διαρκέσουν πάνω από ένα χρόνο.

Τα θετικά και τα αρνητικά πρέπει να «ζυγιστούν» για να βρεθεί η ισορροπία. Για παράδειγμα, ακόμη ένα αρνητικό είναι ότι σε πρόσφατες μελέτες παρατήρησης που έχουν γίνει σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, έχουν καταγραφεί περισσότερα κατάγματα σε βίγκαν, πιθανότατα λόγω της έλλειψης ασβεστίου και της βιταμίνης Β12.

«Αν κάποια στιγμή ισοσταθμίσουμε όλους τους παράγοντες, ίσως δούμε οι βίγκαν να έχουν καλύτερη υγεία από τους παμφάγους, όμως αν τους συγκρίνουμε με αυτούς που ακολουθούν πιστά τη μεσογειακή διατροφή, ενδέχεται να μην υπάρχει διαφορά», συμπληρώνει ο κ. Μάγκος.

Σε κάθε περίπτωση, τα πρώτα επιστημονικά δεδομένα είναι υπέρ της βίγκαν διατροφής για την υγεία, εκτός από ειδικές περιπτώσεις, όπως αυτή της εγκυμοσύνης, ατόμων που έχουν αναιμία, βρέφη και παιδιά που έχουν ανάγκη από θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή τους κ.ά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News