Η πρόσφατη δήλωση του Νίκου Παναγιωτόπουλου από την Ουάσινγκτον περί «ανάκτησης της υπεροχής απέναντι στην Τουρκία» σε σχέση με την προμήθεια των F-35 φαίνεται να προκάλεσε έκπληξη: κύκλοι στην Αθήνα αναρωτήθηκαν πώς ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, εν μέσω του τουρκικού μπαράζ προκλητικότητας της τελευταίας περιόδου, μπορεί δημόσια να λέει -εμμέσως πλην σαφώς- ότι υπάρχει υστέρηση δυνάμεων η οποία πρέπει να καλυφθεί ώστε να ανακτηθεί η όποια υπεροχή της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας.

Η αλήθεια είναι ότι οι γείτονες έχουν το πάνω χέρι στους αριθμούς. Σύμφωνα με την διεθνή ετήσια επιθεώρηση «World Air Forces 2019», η Τουρκία διαθέτει 158 F-16 και 49 F-4, στο σύνολο 207 μαχητικά αεροσκάφη. Από την πλευρά της η Ελλάδα έχει 114 F-16, 33 F-4, 16 Mirage 2000EG και 24 Mirage 2000-5, φτάνοντας τα 187 μαχητικά – δηλαδή 20 λιγότερα από τους απέναντι. Μία μοίρα 24 περίπου F-35, τα οποία σύμφωνα με τον υπουργό μπορεί να παραληφθούν από το 2024 και μετά, καλύπτει το εξοπλιστικό κενό, ωστόσο γεννάται το ερώτημα τι γίνεται μέχρι τότε, ιδίως όταν ο ίδιος ο κ. Παναγιωτόπουλος δηλώνει ότι υπάρχει ζήτημα «ανάκτησης υπεροχής». Τo Protagon απευθύνθηκε σε νυν και πρώην στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας ψάχνοντας απαντήσεις σχετικά με το θέμα.

Πηγή με μεγάλη εμπειρία πτήσεων ανέφερε κατ’ αρχάς ότι οι ελληνικές εναέριες δυνάμεις έχουν ήδη F-16 τα οποία είναι περισσότερο αναβαθμισμένα από αυτά των Τούρκων: πρόκειται για τα τύπου Block 52+ Advance, τα οποία έχουν σαφώς καλύτερα ηλεκτρονικά συστήματα επικοινωνίας και πλοήγησης (avionics). Επιπλέον, η αναβάθμισή τους η οποία ξεκινάει αυτή την περίοδο και πρόκειται να ολοκληρωθεί σε 7-8 χρόνια, όπως ανέφερε και ο κ. Παναγιωτόπουλος, αναμένεται σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πηγή να μεγαλώσει αρκετά την τεχνολογική απόσταση που τα χωρίζει ήδη από τα τουρκικά F-16.

Και δεν είναι μόνο αυτό: καθαρά και μόνο σε εξοπλιστικό επίπεδο η Τουρκία δεν διαθέτει τα Mirage. «Δεν είναι μόνο ότι δεν έχουν το συγκεκριμένο τύπο αεροσκάφους. Στο θέμα της υπεροχής ή μη υπεροχής πρέπει να συνυπολογίσουμε και τον οπλισμό των αεροσκαφών. Συγκεκριμένα, το Mirage μπορεί να φέρει πυραύλους Scalp, οι οποίοι θεωρούνται υποστρατηγικό όπλο καθώς έχει τη δυνατότητα να χτυπήσει με ακρίβεια κέντρα ελέγχου από πολύ μεγάλες αποστάσεις», ανέφερε πηγή από την Πολεμική Αεροπορία.

Ωστόσο, στην εξίσωση θα πρέπει να μπουν και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που διαθέτει η Τουρκία και προκαλούν κόπωση στο ελληνικό προσωπικό και οικονομική αιμορραγία λόγω των συνεχών απογειώσεων για την αναγνώριση και αναχαίτισή τους. Επειδή τα τουρκικά drones έχουν μεγάλη αυτονομία, μπορούν να μπαίνουν και να βγαίνουν πολλές φορές από τον ελληνικό εναέριο χώρο προκαλώντας την απογείωση ελληνικών αεροσκαφών.

Μπορεί ακόμα ο αριθμός των παραβιάσεων από drones να υπολείπεται από αυτόν των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών, όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι χρόνο με τον χρόνο αυξάνονται σημαντικά τα περιστατικά εισόδου τους. Και η Τουρκία διαθέτει μεγάλο στόλο από αυτά – ανέρχονται σε 86 τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μπορούν να μεταφέρουν οπλισμό.

Πέρα από τους στεγνούς αριθμούς υπάρχει όμως το ανθρώπινο δυναμικό. Και όπως τονίζουν οι ειδικοί στο Protagon, σε αυτόν τον τομέα δεν χρειάζεται καμία απολύτως «ανάκτηση υπεροχής». «Μπορεί ο υπουργός να εννοούσε αυτό που είπε λαμβάνοντας υπόψη του μόνο τα αριθμητικά δεδομένα. Ποιοτικά ο μέσος όρος των ελλήνων ιπταμένων είναι κατά πολύ ανώτερος από αυτόν των Τούρκων. Με την απόπειρα του πραξικοπήματος δέχθηκε και η αεροπορία τους μεγάλο πλήγμα, πήρε και αρκετούς έμπειρους η “μπάλα”, οπότε το επίπεδό τους αναμένεται να έχει επηρεαστεί και από αυτό», επισημαίνουν οι πηγές μας.

Αν και δεν υπάρχει κάποια παγκόσμια κλίμακα μέτρησης των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ανθρώπινου δυναμικού των εναέριων δυνάμεων, ένας καλός δείκτης θεωρούνται τα σχολεία πτήσεων στα οποία συμμετέχουν ιπτάμενοι από εθνικές δυνάμεις. Κορυφαίο τέτοιο σχολείο θεωρείται το Tactical Leadership Program, γνωστό και ως «Top Gun» του ΝΑΤΟ. Εκεί συναντιούνται πιλότοι από 10 χώρες-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας -συγκεκριμένα από Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες- και δοκιμάζουν τις δυνατότητές τους.

Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται τέσσερις τέτοιες συγκεντρώσεις και οι πιλότοι αναδεικνύουν τους «καλύτερους μαχητές», αυτούς που θα ήθελαν να έχουν ως επικεφαλής τους σε περίπτωση μάχης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξε το Protagon, από το 2011 και μετά έλληνες πιλότοι έχουν αναδειχθεί ως «καλύτεροι μαχητές» ανάμεσα στους συναδέλφους τους στο Top Gun του NATO τουλάχιστον πέντε φορές: το 2011 ήταν δύο ιπτάμενοι της 343 Μοίρας, το 2013 διακρίθηκαν ιπτάμενοι από την 331 Μοίρα, το 2017 από την 336 Μοίρα, το 2018 και πάλι από την 331, το 2019 από την 337 Μοίρα.

Τραγική σκιά σε όλες αυτές τις διακρίσεις του TLP ήταν το δυστύχημα του 2015, όπου δύο έλληνες πιλότοι έχασαν τη ζωή τους λόγω λάθους ρυθμίσεων κατά την απογείωση F-16 καθώς ένας διακόπτης φαίνεται να μετακινήθηκε από την τοποθέτηση κάποιου αντικειμένου. Σύμφωνα με το Αεροδικείο Αθηνών, στο δυστύχημα αυτό είχε παίξει ρόλο και ο σχεδιασμός του πίνακα που δεν αποτρέπει τις ακούσιες επεμβάσεις, αλλά και η έλλειψη συστήματος προειδοποίησης για τον πιλότο – σύστημα που υπάρχει για παράδειγμα στα Mirage 2000, τα F-18 και τα F-15.

Όσον αφορά την προμήθεια των F-35, πηγές της Πολεμικής Αεροπορίας ανέφεραν στο Protagon ότι πρόκειται για ένα πάρα πολύ καλό όπλο 5ης γενιάς, με το κυριότερο πλεονέκτημά του να είναι ότι δεν το πιάνουν τα ραντάρ. «Έχει χαρακτηριστικά stealth, δηλαδή γίνεται πολύ αργά αντιληπτό, το οποίο σημαίνει ότι όταν το πιάσουν τα ραντάρ τους ίσως να είναι αργά. Το σημαντικότερο όμως είναι ο ψυχολογικός παράγοντας: αν έχουν οι άλλοι ένα τέτοιο αεροσκάφος και δεν έχεις εσύ, αυτό από μόνο του αποτρέπει επιθετικές ενέργειες. Ως εκ τούτου, το αποτρεπτικό δόγμα της Ελλάδας εξυπηρετείται και από τα F-35. Με τα F-16 σε εντοπίζουν, σηκώνονται, σε αναχαιτίζουν. Τα F-35 σου δίνουν βάθος κρούσης μέχρι να σε καταλάβουν. Και όσο πιο αργά σε εντοπίσουν, τόσο μεγαλύτερο το πλεονέκτημα», σχολίασε μάχιμος πιλότος και προσέθεσε: «Ο συνδυασμός των F-35 με τα αναβαθμισμένα F-16 και την αύξηση διαθεσιμότητας των Mirage με προγράμματα ανταλλακτικών και οπλικών συστημάτων είναι αυτός που εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντά μας. Με αυτό τον συνδυασμό, ο “αεροπορικός τοίχος” της Ελλάδας γίνεται πιο ισχυρός και πιο αποτρεπτικός».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News