Μια πρόσφατη έρευνα ανάμεσα στους διαιτολόγους της «χώρας που πάσχει από υδατανθρακοφοβία», όπως χαρακτήρισε τις ΗΠΑ εκπρόσωπος της Academy of Nutrition and Dietetics, αποκάλυψε ότι η δίαιτα με ελάχιστους υδατάνθρακες και πολλά λιπαρά, που καλύπτουν μέχρι και το 90% των καθημερινών θερμίδων, είναι και πάλι η δημοφιλέστερη διατροφή στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σημειώστε ότι το hashtag #keto έχει μέχρι στιγμής στο Instagram 15.393.431 δημοσιεύσεις… Οι οπαδοί της (και όσοι την προωθούν) τροφοδοτούν τα social media με φωτογραφίες «πριν και μετά», αποδίδοντας στον συγκεκριμένο τρόπο διατροφής απώλεια βάρους, που αλλάζει τη ζωή, και πολλά άλλα οφέλη. Οι λάτρεις της keto βάζουν βούτυρο στον καφέ τους, μπουκώνονται με τυρί, και όταν τρώνε μπέργκερ, πετάνε το ψωμάκι.

Τρόφιμα όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, φρούτα και αμυλώδη λαχανικά δεν έχουν θέση στο πιάτο του θιασώτη της κετογονικής διατροφής, ο οποίος προσπαθεί να βάλει τον οργανισμό του σε κατάσταση κέτωσης, δηλαδή να αρχίσει να καίει λίπος και κετόνες αντί για γλυκόζη, ως βασική πηγή ενέργειας.

Αποδειγμένα, η δίαιτα προσφέρει σημαντικά οφέλη στον οργανισμό, όπως μείωση βάρους, κάψιμο περισσότερων θερμίδων, κόψιμο της πείνας, αντιμετώπιση του διαβήτη και της ανθεκτικής σε φάρμακα επιληψίας, βελτίωση της αρτηριακής πίεσης και μείωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, που αποτελούν τη μεγαλύτερη μορφή αποθήκευσης λίπους στο σώμα, ενώ κάποιοι άνθρωποι έχουν αναφέρει επίσης βελτιωμένη συγκέντρωση.

Κατ’ αρχάς, όμως, όπως τονίζει άρθρο των New York Times, η επιλογή ενός διατροφικού μοντέλου είναι πολύ προσωπική. Ο οργανισμός, τα γούστα και το υπόβαθρο του καθενός είναι μοναδικά. Η καλύτερη επιλογή διατροφής είναι αυτή που τον κρατάει υγιή και ταιριάζει με τις κοινωνικές και πολιτισμικές του προτιμήσεις. Αν χρειάζεστε οδηγίες, λοιπόν, τότε οφείλετε να συμβουλευτείτε έναν υπεύθυνο διαιτολόγο.

Τι είναι η κετογονική δίαιτα

Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του πανεπιστημίου του Harvard, σε μια «τυπική» κετογονική διατροφή τουλάχιστον το 70% των θερμίδων προέρχεται από λίπος, λιγότερο από 10% από υδατάνθρακες και λιγότερο από το 20% από πρωτεΐνη. Αυτό μπορεί να σημαίνει γεύματα με πολλά τυριά, βούτυρο, αυγά, ξηρούς καρπούς, σολομό, μπέικον, ελαιόλαδο και μη αμυλούχα λαχανικά όπως μπρόκολο, κουνουπίδι, χόρτα και σπανάκι.

Στόχος της είναι η κέτωση, οπότε το σώμα αντί για υδατάνθρακες χρησιμοποιεί κυρίως λίπος για ενέργεια. Για να είναι σε κατάσταση κέτωσης, ένας κανονικός ενήλικας πρέπει να παίρνει κάτω από 20 έως 50 γραμμάρια καθαρών υδατανθράκων καθημερινά, όριο που όμως ξεπερνιέται πολύ εύκολα: μια χοντρή φέτα ψωμιού προσθέτει 21 γρ. υδατάνθρακα, ένα μέτριο μήλο 25 γρ. και ένα φλιτζάνι γάλα 12 γρ.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι τους πρώτους δύο έως έξι μήνες, μια δίαιτα με ελάχιστους υδατάνθρακες μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε περισσότερο βάρος σε σχέση με μια συνηθισμένη δίαιτα με πολλούς υδατάνθρακες και λίγα λιπαρά, σύμφωνα με μια νέα βιβλιογραφική ανασκόπηση από την National Lipid Association.

Ομως, «στους 12 μήνες, αυτό το πλεονέκτημα έχει ουσιαστικά φύγει», επισημαίνει η Κάρολ Κίρκπατρικ, διευθύντρια του Κέντρου Ευεξίας του Κρατικού Πανεπιστημίου του Αϊνταχο και επικεφαλής της ανασκόπησης. Μετά από αυτό το διάστημα, η απώλεια βάρους φαίνεται να εξισώνεται ανάμεσα στις δύο δημοφιλείς δίαιτες.

Η Κίρκπατρικ λέει ακόμη ότι η κετογονική διατροφή είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται στο ξεκίνημα μιας δίαιτας, πριν από τη μετάβαση σε μια δίαιτα με πρόσληψη υδατανθράκων η οποία μπορεί να τηρηθεί μακροπρόθεσμα. Συνήθως χρειάζονται από μία έως τέσσερις μέρες για να ενεργοποιηθεί η κέτωση, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το επίπεδο δραστηριότητας: ένας δρομέας, για παράδειγμα, μπαίνει πιο γρήγορα από έναν καφενόβιο…

Τα αποτελέσματα φαίνονται πολύ γρήγορα. Τα πρώτα κιλά χάνονται αμέσως, πράγμα πολύ ενθαρρυντικό, αλλά το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για υγρά. Οταν αρχίσει πάλι τους υδατάνθρακες θα επιστρέψει και το βάρος του νερού. Και φυσικά αν κάποιος τρώει 5.000 θερμίδες την ημέρα δεν χάνει βάρος. Δεν αλλάζει μαγικά ο μεταβολισμός ούτε είναι αδιάφορη η πρόσληψη των θερμίδων.

Για κάποιους, η Keto είναι η δίαιτα των ονείρων τους, αφού αντί για καρότα, μπορούν να μπουκώνονται χωρίς ενοχές με ομελέτα και λουκάνικα, και έτσι να αισθάνονται λιγότερο πεινασμένοι. Μπορεί να είναι ελκυστική, πράγμα που όμως δεν σημαίνει ότι είναι καλύτερη από μια δίαιτα με λιγότερα λιπαρά, όπως έδειξαν έρευνες. Το μήνυμα είναι ότι «και με τις δύο μπορείτε να πετύχετε», δήλωσε ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Ιατρικής και Διατροφής στο Stanford Prevention Research Center.

Οταν, εξάλλου, αφαιρούμε (όπως απαιτεί η Keto) από τη διατροφή μας φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, όλα δηλαδή τα τρόφιμα που οι μελέτες δείχνουν ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιομεταβολικών παθήσεων, τα επίπεδα κακής χοληστερόλης ορισμένων ασθενών του μπορεί να αυξηθούν πάρα πολύ στην ουσία ο κίνδυνος να μεγαλώσει.

Ενα συμβουλευτικό άρθρο της American Heart Association αναφέρει ότι η μείωση των κορεσμένων λιπαρών, όπως τα λιπαρά κρέατα και τα γαλακτοκομικά με πολλά λιπαρά, μπορεί να είναι επωφελής. Και η αντικατάστασή τους με ακόρεστα λιπαρά όπως το ελαιόλαδο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Αλλά πριν αρχίσετε οποιαδήποτε δίαιτα, ο Στόουν συνιστά να αναρωτηθείτε: Ποιοι είναι οι στόχοι σας; Είναι βραχυπρόθεσμοι ή μακροπρόθεσμοι; Μπορείτε να τους φτάσετε χωρίς να διακινδυνεύσετε;

Σημαντικός είναι ο τρόπος ερμηνείας της κετογονικής διατροφής. Μερικοί τρώνε μια σαλάτα με κοτόπουλο, ραντισμένη με ελαιόλαδο, ενώ άλλοι το γιορτάζουν με βουνά από μπέικον, το είδος διατροφής, δηλαδή, που είναι γνωστό ως «βρώμικο keto». Ο Δρ Γκάρντνερ από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ παρατηρεί μια εσφαλμένη αντίληψη για την Keto: ο κόσμος, πιστεύοντας ότι πρέπει να παίρνει πάρα πολλή πρωτεΐνη, τρώει τη μία μπριζόλα μετά την άλλη…  Τα περισσότερα αμινοξέα σε πρωτεϊνικά τρόφιμα, όμως, μπορούν να μετατραπούν σε γλυκόζη, υπονομεύοντας τις προσπάθειες του οργανισμού να μειώσει την πρόσληψη υδατανθράκων.

Εχει παρενέργειες η keto διατροφή;

Οι υδατάνθρακες έχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, που βοηθούν στην καλή λειτουργία του οργανισμού μας. Η στέρησή τους και η λήψη θερμίδων κατά 90% από λιπαρά μπορεί στην αρχή να προκαλέσει προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, να συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο ή γιατρό, να ελέγχετε τακτικά τα επίπεδα χοληστερόλης και να αναπληρώνετε τα υγρά και το νάτριο, που χάνονται λόγω της αυξημένης ούρησης και του αυστηρού περιορισμού των υδατανθράκων. Αν όχι, εντός δύο έως τεσσάρων ημερών από την έναρξη της δίαιτας, η εξάντληση μπορεί να προκαλέσει τη λεγόμενη «γρίπη keto», με συμπτώματα όπως ζάλη, κακό ύπνο και αίσθημα κόπωσης. Επιπλέον κάποιοι παρουσιάζουν «ανάσα keto», μια επίμονη κακοσμία του στόματος (χαλίτωση), που προκαλείται μάλλον από την παραγωγή ακετόνης.

Στις πιθανές παρενέργειες σε ασθενείς με επιληψία, που αρχίζουν τη δίαιτα Keto, περιλαμβάνονται: δυσκοιλιότητα από μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών, εμετός, κόπωση, υπογλυκαιμία, επιδείνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και αυξημένη συχνότητα κρίσεων. Ασθενείς με λιπιδικές διαταραχές (όπως υψηλή χοληστερόλη ή τριγλυκερίδια), ιστορικό αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου (όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο), καρδιακής ανεπάρκειας και νεφρικής και ηπατικής νόσου πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα, και ακόμα περισσότερο οι άνθρωποι με διαταραχές πηκτικότητας του αίματος.

Τρώτε υγιεινά. Δεν υπάρχει γρήγορη λύση

Οι συμβουλές από τα αντίπαλα στρατόπεδα διατροφής μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση. Αλλά ο εκπρόσωπος των National Institutes of Health (ΝΙΗ) δήλωσε ότι ανάμεσά τους υπάρχει ένα κοινό πεδίο.  Ορισμένες εκδοχές, τόσο της δίαιτας με χαμηλά λιπαρά όσο και της keto, μπορεί να είναι πιο υγιεινές από τη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου με ελάχιστα φρούτα και λαχανικά, αλλά με προμαγειρεμένα τρόφιμα γεμάτα πρόσθετα, σάκχαρα και πολλά αγνώστου προελεύσεως συστατικά, τη γνωστή στις ΗΠΑ ως SAD.

Προφανώς η Keto δεν είναι ο μόνος τρόπος για να χάσετε βάρος ή να αλλάξετε τη ζωή σας. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: Κάθε σημαντική αλλαγή ξεκινά με την αλλαγή συμπεριφοράς. Ζητήσετε από τους δικούς σας να σας στηρίξουν, μιλήστε με έναν γιατρό, βάλτε στην καθημερινότητα σας τη σωματική άσκηση και αρχίστε να το σκέφτεστε όλο αυτό όχι ως προσωρινό μέτρο, αλλά ως ουσιαστική αλλαγή τρόπου ζωής.

Ορισμένες συστάσεις εξάλλου είναι καθολικές: μειώστε τους εξευγενισμένους υδατάνθρακες και τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα και καταναλώστε περισσότερα πλήρη τρόφιμα, ιδιαίτερα μη αμυλούχα λαχανικά όπως το μπρόκολο, τα σπαράγγια και το σπανάκι.

Γιατί «ίσως η “βέλτιστη διατροφή” να βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε αυτή που έχει προταθεί ιστορικά, δηλαδή δίαιτα με πολλούς υδατάνθρακες και λίγα λιπαρά, και την keto»,  όπως δήλωσε η δρ Σέρβενκα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News