Ο «αρχηγός»-Νίκος Μιχαλολιάκος, ενώπιον των δικαστών του. Και η «αρχή του αρχηγού» να δοκιμάζεται. Οι οπαδοί του σηκώθηκαν όρθιοι –προσοχή– με το που μπήκε. Οι στοιχειωδώς νοήμονες θα πρέπει να απογοητεύθηκαν αργότερα. Δεν ήταν ο αρχηγός τους αυτός. Ηταν η μικρογραφία του. Μιχαλολιάκος σε σμίκρυνση.

Η συρρίκνωση έλαβε χώρα στο (αστυνομικό) φρούριο του Εφετείου Αθηνών. Στην πολυαναμενόμενη άφιξή του (δεν έχει πατήσει το πόδι του τέσσερα και πλέον χρόνια στο δικαστήριο, θέλοντας να απαξιώσει τη διαδικασία), ένα «ου» τον συνόδευσε αποδοκιμαστικά στην καρέκλα της απολογίας. Η Μάγδα Φύσσα τον αποκάλεσε «σκυλί», ίσα που ακούστηκε, σαν να μιλούσε στον εαυτό της. Είχε επικρατήσει νεκρική σιγή, όταν πήγε να πάρει τη θέση της στο ακροατήριο –μόνο τα φλας των φωτορεπόρτερ ηχούσαν.

Τίποτε βεβαίως δεν θύμιζε τον παλαιό γενικό γραμματέα της Χρυσής Αυγής. Ξεδοντιασμένος πολιτικά, καθώς έχει πλέον τεθεί εκτός Βουλής, με βαριά κατηγορία να επικρέμαται πάνω από το κεφάλι του (ένταξη, συμμετοχή και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης), υπό τον φόβο μιας καταδίκης ικανής να τον στείλει επί μακρόν στη φυλακή. Του έφθασαν δυο-δυόμιση ώρες, για να απαρνηθεί τον εαυτό του.

Εντυπωσιακό, για κάποιον που τον Δεκέμβριο κλείνει τα 62 του χρόνια, και έχει διανύσει περίπου τέσσερις δεκαετίες στο δημόσιο-πολιτικό σκηνικό, με πιστεύω που προκαλούν ανατριχίλα.

Ο Μιχαλολιάκος της 4ης Αυγούστου, της ομάδας κρούσης που ξυλοκόπησε δημοσιογράφους στην κηδεία του αρχιβασανιστή της Χούντας Ευάγγελου Μάλλιου, ο καταδικασθείς του ’78 σε κάθειρξη ενός έτους, ως μέλος ακροδεξιάς εξτρεμιστικής οργάνωσης για κατοχή όπλων και εκρηκτικών, ο σκληροπυρηνικός πρώην πρόεδρος της ΕΠΕΝ, δεν μένει πια «εδώ».

«Εδώ» μπορείτε να συναντήσετε τον αθεράπευτα εθνικιστή, τον πολιτικό που πλήρωσε ΕΝΦΙΑ μόλις 76 ευρώ, λόγω απουσίας ακινήτων, τον βουλευτή που δεν πλούτισε από την είσοδο του στον Ναό της Δημοκρατίας, ούτε ένα δωμάτιο δεν κατόρθωσε να αποκτήσει. Τον ηγέτη ενός κόμματος με «κρυστάλλινα» οικονομικά.

Αγχωμένος (απέφυγε να μιλήσει από στήθους, επιλέγοντας να αναγνώσει έτοιμο κείμενο με τα περί αθωότητας του στην αρχή της διαδικασίας), χωρίς σκληρές κορώνες, με διάθεση συνεργασίας με το Δικαστήριο. Παράτησε σύμβολα, ταυτότητες, δηλώσεις, ιδεολογίες, στα πόδια της προέδρου Μαρίας Λεπενιώτη – που υπήρξε τυπική, λεπτολόγος, μελετημένη, κάτι παραπάνω από επαρκής.

«Για όλα μπορείτε να με κατηγορήσετε, για ανόητο όχι!», της είπε δυο φορές, θέλοντας να αποποιηθεί την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής.

Ο ίδιος πήρε ασφαλώς αποστάσεις από τη δολοφονία Φύσσα. Δεν γνώριζε, είπε, καν τον Ρουπακιά. Και ειδοποιήθηκε την άλλη μέρα το πρωί για το φονικό. Εχει ζητήσει να ανοίξουν τα τηλέφωνα. Το ξέρουν όσοι τον διώκουν ότι δεν είναι ένοχος. «Πού να ξέρω εγώ τι έγινε;». Η ανθρωποκτονία Φύσσα, «η ιστορία ενός ανθρώπου που δολοφόνησε έναν άλλον».  «Απομακρύνθηκαν κάποια μέλη…». «Υπήρξε συνωμοσία για να οδηγηθούν 18 βουλευτές στο εδώλιο, πρώτη φορά στην Ιστορία του τόπου».

«Σχήμα λόγου, κυρία Πρόεδρε»

Στην απολογία της Τετάρτης, ο Νίκος Μιχαλολιάκος ξέχασε τη δική του Χρυσή Αυγή, αυτήν που έφτιαξε τη δεκαετία του ’80 και κατόρθωσε να βάλει θριαμβικά στο κοινοβούλιο. Τη δομή, την ιεραρχία, το στρατιωτικό πνεύμα από το οποίο διαπνέεται. Δεν υπάρχουν, ούτε υπήρχαν ποτέ τάγματα εφόδου. Ποιος χρυσαυγίτης κυριολεκτεί όταν μιλάει για πειθαρχία και υπακοή στον αρχηγό; «Σχήμα λόγου, κυρία πρόεδρε… (…). Για εντυπωσιασμό».

Ακόμη και η μετέπειτα δήλωσή του περί ανάληψης της πολιτικής ευθύνης της δολοφονίας Φύσσα: «ρητορικό σχήμα εκ του αντιθέτου για να δοθεί έμφαση». Αναφερόταν στο πολιτικό κόστος της. «Σταλινική λογοκρισία» το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι απομόνωσαν το συγκεκριμένο κομμάτι της συνέντευξης.

Κανέναν δεν προέτρεψε σε πράξη βίας. Ο καλός ο μύλος όλα τα αλέθει. Έχετε ακούσει τη Μασσαλιώτιδα, κυρίες και κύριοι; Έχετε εστιάσει στους στίχους του εθνικού μας ύμνου, δια χειρός Διονυσίου Σολωμού ; Τα σχήματα λόγου είναι ελεύθερα.

Η υπερασπιστική γραμμή του έκανε μπαμ από χιλιόμετρα. Η Χρυσή Αυγή είναι ένα κόμμα σαν όλα τα άλλα. Με μανδύα κανονικότητας και ουδεμία διαφορά. Με πλήρη υποταγή στο Σύνταγμα και τους νόμους.

Εχει ευθύνη η Νέα Δημοκρατία για τη δολοφονία Τεμπονέρα; Μήπως έχει ευθύνη η Φώφη Γεννηματά για τη Siemens;

«Ετσι γίνεται σε όλα τα κόμματα. Παίρνουν μια εντολή και … », είπε με εκρηκτική νηφαλιότητα ως προς το θέμα της πειθαρχίας στη Χρυσή Αυγή. Τι τα θέλετε, όμως, «Ελλάδα» και «πειθαρχία» είναι έννοιες αντιθετικές.

Μην ψάχνετε, στην απολογία Μιχαλολιάκου απουσίαζαν οι μαίανδροι της παλαιάς ρητορικής του. Ήθελε μεγάλο άλμα για να μεταπηδήσει από τον ρόλο του ακούραστου πολεμιστή των «Αρνητικών Κατεστημένων» στον ρόλο του θυματοποιημένου πολιτικού, του ηγέτη που έχει υποστεί επιθέσεις σε βαθμό λιντσαρίσματος. Αλλά το έκανε: έχει γίνει αντικείμενο χρόνιας πολιτικής στόχευσης, είναι γονατισμένος εξαιτίας ύπουλων δυνάμεων ευρύτατου πολιτικού φάσματος, πολιτικής σκευωρίας. Και διάκριση των εξουσιών, να ξέρετε, δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Η Δικαιοσύνη ποδηγετείται, τα έχει πει, να μη διορίζεται η ηγεσία της από τη Βουλή.

Την τιμητική του είχε ο Μάκης Βορίδης, υπουργός της Νέας Δημοκρατίας σήμερα, που – κατά τον απολογούμενο – ακόμη και μία ημέρα πριν από τη δολοφονία Φύσσα, «έβλεπε» εγκληματική οργάνωση. Ο Μιχαλολιάκος δεν ξέχασε να «στολίσει» την κυβέρνηση Σαμαρά, και ειδικά τον Τάκη Μπαλτάκο, πάλαι ποτέ γραμματέα της κυβέρνησης, τον Νίκο Δένδια που συνέπτυξε τις υποθέσεις με πρωταγωνίστρια τη Χρυσή Αυγή, σε μία. Είδε τις δημοσκοπήσεις και έστησε κατηγορητήριο, είπε χαρακτηριστικά για τον τότε υπουργό Δημόσιας Τάξης και νυν Εξωτερικών. Μέχρι και τον εκλιπόντα Ορέστη Κολοζώφ που από το 1995 ζητούσε να τεθεί εκτός νόμου η Χρυσή Αυγή. Και άλλους πολλούς, και δημοσιογράφους ακόμη, από τον προσωπικό του «Ιαβέρη», όπως τον χαρακτήρισε – Δημήτρη Ψαρρά (μάρτυρα στην υπόθεση), ως τον Ηλία Κανέλλη.

Το περίφημο Καταστατικό του κόμματος, είπε, συντάχθηκε το 2012. Η δομή, η ιδεολογία καταρτίσθηκε το 1992, από την Κεντρική Επιτροπή του τότε συνεδρίου, με σύνθεση περίπου 40 ατόμων. Προ ’92, τα πράγματα χάνονται στον χρόνο.

Κατά τα άλλα δήλωσε περήφανος για τις ιδέες του. Θύμισε βεβαίως στο δικαστήριο ότι είναι ποινικά αδιάφορες (κατά την πρόταση Ντογιάκου που τον παρέπεμπε σε δίκη), εξέφρασε σεβασμό στη Γερμανία του Χίτλερ, αλλά μέχρι εκεί. Τόσο, όσο. Δεν έχει σχέση με τον Ναζισμό. Ιδεολογικές αναφορές, απάντησε κοφτά στην πρόεδρο, όταν εκείνη επέμενε στις σβάστικες, τις σημαίες των SS, παλαιότερες δηλώσεις του με τις οποίες ευχαριστούσε «τα παιδιά με τα μαύρα», και διατεινόταν «αν υπήρχαν σήμερα Ναζί, ίσως να ήμασταν μαζί». Ο χαιρετισμός του δεν είναι ναζιστικός, παραπέμπει στην 4η Αυγούστου, στον Μεσοπόλεμο. Οπως οι Αριστεροί είχαν σύμβολο τη γροθιά, έτσι κι οι εθνικιστές είχαν προτεταμένη την παλάμη. Τον είχαν πει άλλωστε φασίστα, από αντίδραση την ύψωσε κάποτε στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας. «Προκλητικά».

Δεν υπάρχει αμφιβολία. Η σημερινή απολογία επισφράγισε το γεγονός ότι η δίκη της Χρυσής Αυγής είναι ιστορική. Για αυτά που έλαβαν ήδη χώρα εντός του Εφετείου, για αυτά που θα ακολουθήσουν: η πρόταση της Εισαγγελέως της έδρας, η δικαστική απόφαση το πρώτο εξάμηνο του 2020. Οι επιστήμονες θα τη μελετήσουν, θα την επανεξετάσουν, και σίγουρα θα την κατατάξουν σε κιτάπια που δεν πρέπει να τα βλέπει η Λήθη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News