Για κάποιους ήταν έμπνευση. Αλλοι το χαρακτήρισαν «σοκ σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα». Το σίγουρο είναι ότι το φετινό συνέδριο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), πέρα από μια ακόμα προσπάθεια να αλλάξει τον μέχρι σήμερα τρόπο σκέψης και δράσης στον τουρισμό, ήταν και η «επίσημη πρώτη» του Στιβ Βρανάκη, άρτι επιλεγέντος από τον Πρωθυπουργό ως επικεφαλής για το rebranding της Ελλάδας. Το timing τυχαίο, αλλά εξαιρετικό.

Στο δεύτερο στη σειρά των αναμορφωμένων συνεδρίων του, ο ΣΕΤΕ θέλησε να συνεχίσει στην κατεύθυνση της καινοτομίας. Αυτή τη φορά περνώντας από τις ιδέες στην εφαρμογή τους.

«Το αφήγημα να φέρουμε περισσότερους τουρίστες έχει τελειώσει», είπε στην εισαγωγή του ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος, κάνοντας λόγο για ωρίμανση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Ο τίτλος του συνεδρίου: «Redefining Realities: #someReactDifferent». Στις θεματικές ενότητες, εισηγητές παρουσίασαν τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διαχείριση προορισμών, την καινοτομία και τις ταξιδιωτικές εμπειρίες.

Το ποικίλο ακροατήριο των 400 εγγεγραμμένων άκουσε για zero waste και πώς «τα σκουπίδια είναι για εμάς μια πηγή πλούτου» από τον Πάτρικ Γκούσταβσον, CEO του The Amager Bakke Foundation. Λίγο αργότερα ο ίδιος πρόβαλλε εικόνες και βίντεο για το πώς η στέγη του εργοστασίου καύσης απορριμμάτων στην καρδιά της Κοπεγχάγης έχει μετατραπεί σε τεχνητό βουνό με πλούσια βλάστηση, πεδίο αναρρίχησης και πίστα για σκι! Η γνωστή και ως Amager Slope ή Copenhill εκτός από εγκατάσταση που παρέχει θέρμανση σε 150.000 νοικοκυριά με σχεδόν μηδενικές εκπομπές ρύπων, ταυτόχρονα λειτουργεί ως χώρος αναψυχής, τοπόσημο και τουριστικός προορισμός.

«Rebranding κάνεις στα προϊόντα. Οχι στους ανθρώπους»

Ο Στιβ Βρανάκης, έχοντας μόλις αναλάβει τον νέο του ρόλο, σε συνέχεια της θητείας του ως Executive Creative Director της Google και αλλάζοντας τη ρότα του από τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, για να έρθει στην Ελλάδα, μίλησε για τα βασικά, όπως η ενσυναίσθηση «όταν κάνεις κάτι».  Μίλησε επίσης για την ανάγκη να κάνουμε το παρελθόν και μέλλον μας, με την αξιοποίηση της virtual reality σε αρχαιολογικούς χώρους. Μίλησε για τη δημιουργία στενότερων δεσμών και τη σύνδεση με τις ρίζες μας και παρουσίασε ένα βίντεο για τις γιορτές της Ρόκας, ένα μικρό χωριό στην Κρήτη, που απέκτησε ζωή μέσα από μια γιορτή και το πρόγραμμα Grow Greek Tourism Online.

Η λεζάντα έγραφε «Μικρές κοινότητες, μεγάλες δυνατότητες». Ο ίδιος υπογράμμισε την αξία του «να εκτιμήσεις το παρελθόν για να κοιτάξεις μπροστά». Και όχι μόνο: «ο πολιτισμός συμβαίνει τώρα», είπε ο Στιβ Βρανάκης, αναφερόμενος σε όλους τους σύγχρονους εκφραστές του. Αλλά «δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε γιατί είμαστε ακόμα σε ρυθμούς επιβίωσης», πρόσθεσε, λόγω της δεκαετούς κρίσης. «Το ψωμοτύρι μας είναι αυτό που μας έφερε ως εδώ», συνέχισε. Και έθεσε τον στόχο «πώς θα κάνουμε την Ελλάδα έναν τόπο όχι μόνο για διακοπές, αλλά για να θέλει κάποιος να ζει». Και αναφερόμενος στον νέο του ρόλο κατέληξε: «Rebranding κάνεις στα προϊόντα. Οχι στους ανθρώπους».

Οι εμπειρίες πρέπει να είναι και διαθέσιμες προς κράτηση

Ο Αλεχάντρο Μπαρέρα ιδρυτής του Aleph Report μπήκε σε πιο πρακτικά θέματα: τις εμπειρίες που αναζητά ο σύγχρονος ταξιδιώτης. Και ποιος είναι αυτός; Είναι σίγουρα περισσότερες γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες. Αλλά και millennials που ταξιδεύουν οικογενειακά και αναζητούν εμπειρίες για τα παιδιά τους. Και που θέλουν να επισκεφθούν τα στερεότυπα και δημοφιλή αξιοθέατα, αλλά και αυτά που είναι «κρυμμένα». Που θέλουν να έχουν σύνδεση με τον τόπο. Είναι οι ταξιδιώτες που αναζητούν την αυθεντικότητα και την άνεση συνάμα. Που ψάχνουν την εμπειρία της γεύσης σε υπαίθριες αγορές. Την ώρα που το κάμπινγκ γίνεται το νέο trend. Και όλα αυτά μέσα από ντιζάιν αισθητική.

Και πώς τα διαχειρίζεσαι όλα αυτά; Φτιάχνεις προϊόν. Φτιάχνεις περιεχόμενο. Φτιάχνεις εμπειρίες. Και τις καθιστάς διαθέσιμες προς κράτηση.

Ταυτόχρονα, βασικό ζητούμενο είναι και η ασφάλεια. Όχι μόνο σε σχέση με το αυτονόητο, σε έναν προορισμό. Αλλά και σε ό,τι έχει να κάνει με την υγιεινή, την πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα.

Προτεραιότητα για τον ταξιδιώτη είναι και η άνεση: από το να έχει στη διάθεσή του ένα tablet, έως το προαπαιτούμενο πια γρήγορο Wi-Fi σε ένα ξενοδοχείο. Αλλά και η δυνατότητα πληρωμής μέσω τηλεφώνου. «Ακούν οι ιδιοκτήτες ταξί στην Αθήνα;» είπε ο Αλεχάντρο Μπαρέρα.

Το σκεπτικό συμπλήρωσε ο Ντάγκλας Κουίνμπι, συνιδρυτής και CEO του Arival. «Όχι πια φυλλάδια», για τις εμπειρίες στα ξενοδοχεία, τόνισε. Ο ταξιδιώτης τα βλέπει και τα κλείνει όλα από το τηλέφωνό του. Εξάλλου οι εμπειρίες είναι το ζητούμενο. Και ακολουθεί η δυνατότητα να τις βρεις, να τις κλείσεις και να τις απολαύσεις.

Η Πέτρα Στούσεκ CEO του Ljubljana Tourism περιέγραψε πώς η απόφαση να αποκλειστούν τα αυτοκίνητα από το κέντρο της Λιουμπλιάνα άλλαξε την όψη της. Αλλά και το πόσο προσβάσιμη είναι η πόλη σε ΑΜΕΑ. Μια πόλη που έχει διακριθεί για την «πράσινη» πολιτική της. Αλλα και που έχει μόλις 300.000 κατοίκους.

Στην πιο ευτυχισμένη χώρα του κόσμου ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή

Στο Ελσίνκι «έχουμε από τα υψηλότερα επίπεδα ποιότητας ζωής», επισήμανε στη συνέχεια η Τία Χαλανόρο Διευθύντρια Brand Communications & Digital Development του Helsinki Marketing. Λίγο αργότερα, στη συζήτηση που κάναμε κατ’ ιδίαν, μου εξηγεί ότι «ακολουθούμε τη στρατηγική της πόλης. Το 2020 θα εστιάσουμε στο να προσελκύσουμε περισσότερους ανθρώπους με ταλέντο» να ζήσουν στο Ελσίνκι μόνιμα.

«Θέλουμε να έχουμε το καλύτερο περιβάλλον για τους κατοίκους. Και παράλληλα, όταν οι κάτοικοι απολαμβάνουν την πόλη τους, οι εμπειρίες τους μεταφέρονται και στους επισκέπτες. Εισπράττουν αυτό το τοπικό αίσθημα. Βλέπουμε την πόλη σαν εμπειρία συνολικά. Οχι επιμέρους εμπειρίες για τους ταξιδιώτες».

Οσο έχει να κάνει με την ανάπτυξη της πόλης, «ο Δήμαρχός μας έχει τονίσει ότι δεν επιδιώκουμε την ανάπτυξη ως αυτοσκοπό, αλλά την ποιότητα και την αειφορία ταυτόχρονα».

Η ίδια εξηγεί ότι «δεν έχουμε πρόβλημα με τον υπερτουρισμό, αλλά το αντιλαμβανόμαστε. Για παράδειγμα, στην Κοπεγχάγη μέχρι πριν έναν χρόνο δεν πίστευαν ότι θα έχουν θέμα. Τώρα αυτό έχει αλλάξει, γιατί ο κόσμος που ταξιδεύει πληθαίνει συνεχώς. Ακόμα και αν είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι για το πως και που ταξιδεύουμε. Γι’ αυτό έχουμε ξεκινήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για να γίνει carbon neutral το Ελσίνκι έως το 2035. Φυσικά αυτό έχει να κάνει και με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», τονίζει. Οι συγκοινωνίες στο Ελσίνκι είναι χωρίς ρύπους. Το τρένο, το μετρό και το τραμ κινούνται με ανανεώσιμες πηγές. «Αρα οδεύουμε στον σωστό δρόμο. Εχουμε ακόμα και ένα οδηγό για βιώσιμη μετακίνηση, με οδηγίες για την πιο ενδεδειγμένη επιλογή».

Βγάζει το κινητό της και μπαίνει στο MyHelsinki.fi, στην ενότητα «Think Sustainably», όπου μου δείχνει ότι υπάρχουν ακόμα και κριτήρια βιώσιμης λειτουργίας για επιχειρήσεις εστίασης και καφέ. Αυτά συστήνονται στις επιχειρήσεις ως προϋποθέσεις για να παρουσιαστούν στον ιστότοπο προώθησης και προβολής της πόλης. «Ο νόμος για την ανακύκλωση είναι ήδη αρκετά αυστηρός», σημειώνει και για να πληροίς τα κριτήρια «πρέπει να κάνεις περισσότερα απ’ ό,τι επιτάσσει η νομοθεσία. Δεν έχει να κάνει με το να βάλεις λάμπες LED ή επιλογές vegan. Συνδέεται με όλη τη λειτουργία. Και οι επιχειρήσεις συμμορφώνονται γιατί το αντιλαμβάνονται ως προστιθέμενη αξία γι’ αυτές σε σχέση με τον ανταγωνισμό».

Και ποια είναι τα προαπαιτούμενα για μια πόλη απέναντι στους κατοίκους και κατ’ επέκταση, στους ταξιδιώτες της;

«Οπως όλες οι σκανδιναβικές πόλεις, έχουμε ένα καλό σύστημα, το οποίο υποστηρίζει τους πολίτες», απαντά. «Το σύστημα εκπαίδευσης και υγείας είναι καλά. Κάναμε μια έρευνα, στην αρχή της χρονιάς και ρωτήσαμε τους κατοίκους του Ελσίνκι τι είναι αυτό που τους ανησυχεί. Δεν ήταν το εισόδημά τους, ούτε η ασφάλειά τους – εξάλλου το Ελσίνκι είναι μία από τις πιο ασφαλείς πόλεις στην Ευρώπη. Αυτό που τους ανησυχεί είναι η κλιματική αλλαγή. Εχουμε τη δυνατότητα να σκεφθούμε γι’ αυτό το πρόβλημα, γιατί έχουμε καλύψει πολλά από τα βασικά. Το Ελσίνκι είναι μια καθαρή πόλη. Πολύ κοντά στη φύση».

Το 2019 η Φινλανδία βγήκε πρώτη στο World Happiness Report, για δεύτερη χρονιά στη σειρά. «Η αλήθεια είναι ότι κι εμείς δεν καταλαβαίνουμε ακριβώς τι σημαίνει αυτό», σχολιάζει η Τία Χαλανόρο. «Είμαστε ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι στη στιγμή που ζούμε. Αυτό είναι το μυστικό», καταλήγει.

Στο μεταξύ και οι παρουσιάσεις στη μεγάλη αίθουσα του Hilton είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί.

Δεν είμαι σίγουρη ποια είναι τα επικρατέστερα συμπεράσματα του ακροατηρίου. Τα πηγαδάκια ήταν πολλά έξω από την αίθουσα. Η σύνθεσή τους ποικίλη. Αρκετοί ξενοδόχοι, αλλά όχι όσοι θα περίμενε να δει κανείς σε ένα συνέδριο που αφορά άμεσα τη δραστηριότητά τους. Λιγοστοί και οι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης.

Που είναι το σημείο επαφής των παραδειγμάτων προς μύηση με τη δική μας καθημερινότητα; Πως οι Δήμοι θα περάσουν από τις χωματερές στο carbon neutral; Πώς η πόλη μας θα σεβαστεί καταρχάς την καθημερινότητα των κατοίκων της; Πώς οι προορισμοί και τα ξενοδοχεία θα περάσουν από τα ξεπερασμένα φυλλάδια στις ψηφιακά διαθέσιμες εμπειρίες; Πώς τα όσα ακούστηκαν θα αποτελέσουν έμπνευση για την αλλαγή πορείας στο εξής; Μετά και το πολύ πρόσφατο «χαστούκι» από την κατάρρευση της Thomas Cook;

Είναι όλα αυτά ένα «σοκ» για την ελληνική πραγματικότητα, που βρίσκεται ακόμα σε ρυθμούς επιβίωσης;

«Δεν είναι αυτά για εμάς κοπέλα μου», μου είπε ένας ξενοδόχος φεύγοντας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News