Στην Ολγκα Τοκάρτσουκ από την Πολωνία (για το 2018) και στον αυστριακό Πέτερ Χάντκε (για το 2019) απένειμε η Σουηδική Ακαδημία τα Νομπέλ Λογοτεχνίας, την Πέμπτη.

Το βραβείο του 2018 απονεμήθηκε στην πολωνή συγγραφέα, «για την περιγραφική της φαντασία που με εγκυκλοπαιδικό πάθος αντιπροσωπεύει την κατάρριψη των ορίων ως μία μορφή ζωής», σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής.

Το βραβείο του 2019 απονεμήθηκε στον Χάντκε «για την επιδραστική του δουλειά, που με τη γλωσσική του ευφυία έχει εξερευνήσει τo περιθώριο και την λεπτομέρεια της ανθρώπινης εμπειρίας».

Ποια είναι η Ολγκα Τοκάρτσουκ

Η Ολγκα Τοκάρτσουκ γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1962 στο Sulechów και είναι συγγραφέας, ακτιβίστρια και διανοούμενη, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις πιο επιτυχημένες της γενιάς της. Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τον μυθολογικό τρόπο γραφής της. Εκπαιδεύτηκε ως ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και δημοσίευσε μια συλλογή από ποιήματα, πολλά μυθιστορήματα, καθώς και άλλα βιβλία πεζογραφίας. Το 2918 βραβεύθηκε με το Man Booker για το βιβλίο της «Πτήσεις».

Εργα της έχουν αποτελέσει τη βάση για θεατρικά κείμενα και κινηματογραφικά σενάρια πολωνικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών. Εχει τιμηθεί δύο φορές με την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση της πατρίδας της, το Βραβείο Nike, και έχει λάβει πλήθος ευρωπαϊκών διακρίσεων. Η γραφή της συνδυάζει ιστορία και μυθοπλασία, αξιοποιεί αφηγηματικά στοιχεία της λαϊκής παράδοσης και αντανακλά την προσήλωσή της στον Καρλ Γιουνγκ, που κρατάει από τα χρόνια των σπουδών της στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Ως ακτιβίστρια των Πρασίνων και αντεθνικίστρια, έγινε στόχος ακραίων στοιχείων, με αφορμή το μυθιστόρημα της «Τα βιβλία του Ιακώβ» (2014).

Παράλληλα με τη γραφή της φιλοξενεί ένα λογοτεχνικό φεστιβάλ κοντά στο σπίτι της στην Κάτω Σιλεσία στη νότια Πολωνία.

Στα ελληνικά κυκλοφορεί ένα και μοναδικό βιβλίο της, από τις εκδόσεις Καστανιώτη: «Το αρχέγονο και άλλοι καιροί»: Στο κέντρο της αφήγησης ένα σχεδόν μυθικό χωριό που κατοικείται από εκκεντρικούς όσο και αρχέτυπους ανθρώπινους χαρακτήρες. Είναι ένας παράξενος τόπος, ένας συμπυκνωμένος μικρόκοσμος της κεντρικής Ευρώπης και του κόσμου.

2018 Literature Laureate Olga Tokarczuk was born 1962 in Sulechów in Poland, and today lives in Wrocław. She made her debut as a fiction writer 1993 with ‘Podróz ludzi Księgi’ (‘The Journey of the Book-People’).#NobelPrize pic.twitter.com/4E3GDgoKE8

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 10, 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο «Το Αρχέγονο και άλλοι καιροί» του 1996, σε μετάφραση της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου:

«Στην καλύβα της Σταχούλας στο Βιντίματς έμεναν ένα φίδι, μια κουκουβάγια κι ένα περδικογέρακο. Τα ζωντανά αυτά δεν διασταυρώνονταν ποτέ. Το φίδι ζούσε στην κουζίνα, δίπλα στη φωτιά, όπου η Σταχούλα τού έβαζε ένα πιατάκι με γάλα. Η κουκουβάγια καθόταν στο πατάρι, στη γωνία πίσω από ένα χτισμένο παράθυρο. Εμοιαζε με αγαλματίδιο. Το περδικογέρακο είχε βολευτεί στη σκεπή, στο ψηλότερο σημείο του μικρού σπιτιού, αλλά το πραγματικό του σπίτι ήταν ο ουρανός».

Ποιος είναι ο Πέτερ Χάντκε

Ο Πέτερ Χάντκε είναι αυστριακός συγγραφέας,ποιητής και μεταφραστής. Γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1942 στο Γκρίφεν της Αυστρίας και έχει ασχοληθεί με κάθε είδος γραπτού και λυρικού λόγου, όπως ποίηση, σενάριο, δοκίμιο, μυθιστόρημα, ενώ έχει καταγράψει και τις ταξιδιωτικές του εμπειρίες. Βραβευμένος με πολλές διακρίσεις, το έργο του χαρακτηρίζεται στην παρατήρηση, την αποτύπωση και τη λεπτομερειακή αναφορά.

Με μητέρα Σλοβένα, ήταν ένας από τους λίγους λόγιους που πήρε θέση ενάντια στους βομβαρδισμούς της Σερβίας από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, το 1999. Είχε δεχθεί σφοδρές επικρίσεις για τη θέση του υπέρ των Σέρβων και την παρουσία του στην κηδεία του Μιλόσεβιτς, το 2006, και πολλοί πίστευαν ότι λόγω αυτής της κίνησης, δεν θα έπαιρνε ποτέ το βραβείο Νομπέλ.

Ο Χάντκε έχει γράψει, μεταξύ πολλών άλλων, το σενάριο για την ταινία «Φτερά του Ερωτα» του Βιμ Βέντερς, του 1987 και το βιβλίο «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν το πέναλτι», στο οποίο βασίστηκε η πρώτη ταινία του Βιμ Βέντερς, το 1971.

«Ολοι τους φιλοδοξούν να ξεπεράσουν τον Προυστ, τον Τολστόι, τον Τζόις. Εγώ θέλω τα δικά μου να είναι σαν τη βενζίνη της λογοτεχνίας. Δεν πιστεύω πια στα μυθιστορήματα, στις μεγάλες αφηγήσεις όπου αραδιάζεις γεγονότα, το δράμα. Προσπαθώ να μην πλησιάζω πολύ τους ήρωές μου. Να τους κρατάω σε απόσταση. Να γίνομαι ο θεατής της ταινίας την οποία παρ’ όλα αυτά σκηνοθετώ. Πρέπει να βλέπουμε το κενό μεταξύ των πραγμάτων. Οπως κάνει ο Σεζάν», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά παλιότερα.

2019 Literature Laureate Peter Handke was born 1942 in a village named Griffen, located in the region Kärnten in southern Austria. This was also the birthplace of his mother Maria, who belonged to the Slovenian minority.#NobelPrize pic.twitter.com/yK6lrKj9sv

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 10, 2019

Απόσπασμα από το βιβλίο του «Η Μεγάλη Πτώση», του 2010, σε μετάφραση του Σπύρου Μοσκόβου:

«Ενας χοροπηδούσε με πολεμικές ιαχές πάνω σ’ ένα πράγμα σαν ανεμολόγιο που είχε ξεκολλήσει με τη βοήθεια ενός λάσου από το πιο ψηλό δοκάρι στη στέγη του γείτονα. Ένας άλλος εξασκούνταν στον πολεμικό χορό πάνω στο γιγάντιο θερμόμετρο κήπου του γείτονα. Κάποιος σκαρφαλωμένος σε μια σκάλα κατουρούσε στο εχθρικό παρτέρι με τα κολοκυθάκια. Ένας χοροπηδούσε στο όριο του οικοπέδου του και λιάνιζε την εχθρική ατμόσφαιρα μ’ έναν βούρδουλα που σφύριζε πιο δυνατά κι από μαστίγιο τσίρκου. Ένας άλλος πάλι είχε ανάψει δίπλα στη γραμμή του μετώπου μια φωτιά με ένας θεός ξέρει τι είδους σκουπίδια και εκσφενδόνιζε τον βρομερό καπνό προς την κατεύθυνση του εχθρού με μια από κείνες τις μηχανές της κολάσεως, που συνήθως στροβιλίζουν για άγνωστους λόγους στους δρόμους, και όχι μόνο εκεί, τα ξερά φύλλα μαζί με τη σκόνη και κάθε είδους σκουπίδια και τα εκτινάσσουν στην ατμόσφαιρα. Ήταν μια εποχή συντέλειας. Αλλά την είχαν συνηθίσει. Δεν θα τελείωνε ποτέ».

Γιατί δόθηκαν δύο Νομπέλ Λογοτεχνίας

Φέτος οι νικητές είναι δύο γιατί πέρυσι δεν υπήρξε κανένας. Λόγω ενός σεξουαλικού σκανδάλου με πρωταγωνιστή τον Γάλλο Ζαν-Κλοντ Αρνό, φωτογράφο και σύζυγο της ποιήτριας και πρώην μέλους της Ακαδημίας Καταρίνα Φρόστενσον.

Τον Νοέμβριο του 2017 τουλάχιστον 18 γυναίκες τον κατηγόρησαν στο πλαίσιο της γιγάντωσης του κινήματος MeToo για σεξουαλική παρενόχληση ενώ τον Οκτώβριο του 2018 καταδικάστηκε τελικά σε διετή κάθειρξη με την κατηγορία του βιασμού.

Μέχρι και την πριγκίπισσα Βικτόρια της Σουηδίας φέρεται να παρενόχλησε ο Αρνό κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης της Ακαδημίας το 2006, γεγονός που εξηγεί γιατί ματαιώθηκε η περυσινή απονομή. Για να καλυφθεί, οπότε, το κενό, φέτος απονεμήθηκαν δύο Νομπέλ Λογοτεχνίας, ένα για το 2018 και ένα για το 2019.

BREAKING NEWS:
The Nobel Prize in Literature for 2018 is awarded to the Polish author Olga Tokarczuk. The Nobel Prize in Literature for 2019 is awarded to the Austrian author Peter Handke.#NobelPrize pic.twitter.com/CeKNz1oTSB

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 10, 2019

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News