Το ότι η El Pais θα χαιρέτιζε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ισπανίας για την εκταφή των λειψάνων του Φρανθίσκο Φράνκο από το επιβλητικό μαυσωλείο του στην Κοιλάδα των Πεσόντων ήταν δεδομένο. Προκαλεί εντύπωση, ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο η εφημερίδα – σύμβολο της ισπανικής δημοκρατίας σχολίασε το γεγονός, κάνοντας λόγο «για τη δυνατότητα να τερματιστεί επιτέλους μια ακατανόητη ανωμαλία σε μια δημοκρατία».

Γιατί μόνον ανωμαλία μπορεί να χαρακτηρισθεί το ότι για περισσότερα από 40 χρόνια οι κυβερνήσεις της Ισπανίας επέτρεπαν τη φύλαξη των λειψάνων ενός δικτάτορα στο μνημείο το οποίο ανεγέρθη έπειτα από δική του επιθυμία και εντολή με σκοπό την εξύμνηση του καθεστώτος του.

Ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι το μνημειακό συγκρότημα στην Valle de los Caído χτίστηκε με τον ιδρώτα αλλά και το αίμα χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων του φρανκικού καθεστώτος. Ολοι αυτοί υπέστησαν «φριχτές ταπεινώσεις και κακοποιήσεις» για να οικοδομήσουν το μεγαλοπρεπές ταφικό οικοδόμημα όπου επρόκειτο να ενταφιαστεί ο άνθρωπος που το 1936 αποπειράθηκε να καταλύσει το δημοκρατικό πολίτευμα και μπόρεσε να επιτύχει το στόχο του έπειτα από τρία χρόνια εμφυλίου πολέμου κατά τον οποίο «είχε την αμέριστη στήριξη της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας».

Μετά τον τερματισμό του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ωστόσο, οι δύο αυτές χώρες απέτρεψαν την ανέγερση κάθε τύπου μνημείου προς τιμήν του Χίτλερ και του Μουσολίνι. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και στην Ισπανία. Ο Φράνκο άφησε την τελευταία του πνοή ξαπλωμένος στο κρεβάτι του και αφότου αποκαταστάθηκε η δημοκρατία, τα πολιτικά κόμματα, μην γνωρίζοντας πώς να αντιμετωπίσουν το ευαίσθητο αυτό ζήτημα, περιορίστηκαν στο να μεταθέτουν στο μέλλον, επί σειρά ετών, τη διευθέτησή του.

Οι ηγέτες των δυνάμεων της Δεξιάς έχασαν την ευκαιρία, υποστηρίζει η El Pais, να ηγηθούν μιας πρωτοβουλίας που θα τους παρείχε τη δυνατότητα να αποστασιοποιηθούν απόλυτα και οριστικά από έναν στυγνό δικτάτορα που δίωκε μέχρις εσχάτων τους αντιπάλους του. Σήμερα, τον πρώτο λόγο έχει η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, με το σοσιαλιστή ισπανό πρωθυπουργό να εμφανίζεται αποφασισμένος να αποκαταστήσει την τάξη όσον αφορά τη συλλογική ιστορική συνείδηση του ισπανικού λαού.

Το ότι ο Φράνκο δεν είχε έναν βίαιο θάνατο, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι δεν συμμάχησε με τον Χίτλερ και δεν κήρυξε τον πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας, όπως έκανε ο Μουσολίνι. Η επιλογή του ισπανού δικτάτορα γλίτωσε την Ισπανία από τα δεινά του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, καταδικάζοντας, ωστόσο, τον ισπανικό λαό να ζήσει σχεδόν σαράντα χρόνια κάτω από τον ζυγό του και άλλα τόσα δίχως να μπορεί να προβεί σε έναν αμερόληπτο απολογισμό της Ιστορίας.

Το γεγονός ότι τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου απέρριψαν ομόφωνα και το αρχικό αίτημα της οικογένειας του δικτάτορα κατά της εκταφής των λειψάνων του και την μετέπειτα πρότασή της για τη μεταφορά τους σε τοποθεσία δικής της επιλογής στο κέντρο της Μαδρίτης, αποδεικνύει σύμφωνα με την El Pais πως το όλο ζήτημα ήταν ουσιαστικά τεχνητό αλλά και ότι πλέον προέχει το «κοινό συμφέρον».

Παρότι η οικογένεια του Φρανθίσκο Φράνκο έχει το δικαίωμα να καταφύγει και στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας, εκτός απροόπτου τα λείψανά του ανθρώπου που κατείχε την εξουσία στην Ισπανία από το 1939 έως το 1975 θα καταλήξουν στο κοιμητήριο Ελ Πάρδο, στην περιφέρεια της ισπανικής πρωτεύουσας. Το μνημείο, ωστόσο, στην Κοιλάδα των Πεσόντων θα συνεχίσει να στέκει επιβλητικό και εναπόκειται σε όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να του προσδώσουν ένα νέο νόημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News