Την ιταλική εφημερίδα La Repubblica (εδώ, με συνδρομή) –η οποία πάντα εκκινεί από σοσιαλδημοκρατικές θέσεις– απασχολεί το ζήτημα της σωτηρίας, στην Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο, του καπιταλισμού που δεν δείχνει να ξεπερνά την κρίση του. Ετσι απευθύνθηκε στον αρθρογράφο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» Μάρτιν Γουλφ και συνομίλησε μαζί του για την απειλή που δέχεται στην εποχή μας το σύστημα, και μάλιστα από τον ίδιο του τον εαυτό.

«Ο καπιταλισμός πρέπει να αλλάξει» – και αυτό δεν το είπε ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, γράφουν οι Ιταλοί, αλλά το βρετανικό φύλλο που έχει για Ευαγγέλιό του την κεφαλαιοκρατία. Κατόπιν δίνει στους αναγνώστες της τα διαπιστευτήρια του Γουλφ, του «σημαντικότατου οικονομικού σχολιαστή ο οποίος έχει καταθέσει ένα σύγχρονο ‘κατηγορώ’ για τη σημερινή οικονομία της αγοράς, ανάλογο του ιστορικού εκείνου του Εμίλ Ζολά».

Ο Γουλφ επικεντρώνει στα όρια και στις αντοχές του συστήματος υπό συνθήκες μειωμένης παραγωγής και αυξημένης (και πολυεπίπεδης) πίεσης στον εργαζόμενο: «Η υπερβολική ανισότητα, οι εταιρείες που εντέχνως αποφεύγουν τη φορολογία, τα ηλεκτρονικά μονοπώλια που κυριαρχούν στον κόσμο, όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους να χάνουν την πίστη τους στις αστικές δημοκρατίες και στο οικονομικό μοντέλο τους, τον καπιταλισμό» υπογραμμίζει ο Γουλφ. «Αν συνεχίσουμε έτσι, το σύστημα είναι πιθανόν να μην επιβιώσει».

Το πολιτικό πρόβλημα στη Δύση

Ερωτάται ο Γουλφ για την Ευρώπη αλλά και για τις ΗΠΑ, ως επικεφαλής της Δύσης, και απαντά χωρίς να κρύβει την απαισιοδοξία του. «Την τελευταία δεκαετία η Ευρωζώνη σώθηκε χάρις στον Μάριο Ντράγκι» λέει. «Τώρα η Κεντρική Τράπεζα του ευρώ έχει εξαντλήσει τους ελιγμούς που δύναται να κάνει, και ο Ντράγκι δεν είναι πια εκεί, στο τιμόνι της. Η Κριστίν Λαγκάρντ αξίζει βέβαια τον σεβασμό όλων, αλλά δεν είναι Ντράγκι».

Υπονοώντας ότι περαιτέρω μέτρα διάσωσης των τραπεζών (φθηνό χρήμα, κ.λπ.) δεν σημαίνουν απαραιτήτως και στήριξη της εθνικής οικονομίας κάθε μέλους της Ευρωζώνης, την αύξηση του ΑΕΠ του, ο Γουλφ κάνει την παρακάτω δυσοίωνη διαπίστωση: «Είμαστε ακόμα στη μέση της κρίσης, πιθανώς μόνο στην αρχή της… Γιατί αν η Δύση πέσει σε ύφεση, τότε οι αλληλοκατηγορίες θα είναι στην ημερήσια διάταξη, οι πάντες θα κατηγορούν τους πάντες, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει η υπόσταση της Ευρωζώνης», όλο το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δηλαδή.

«Στο Ηνωμένο Βασίλειο καταναλωνόμαστε με το Brexit. Οι Εργατικοί καταρρέουν, ίσως και ως αποτέλεσμα της μετά τους Μπλερ και Μπράουν κατάστασης της ηγεσίας τους. Οι Συντηρητικοί έγιναν εθνικιστικό κόμμα. Στη Γαλλία ο Μακρόν προσπαθεί να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση». Στην Αμερική αναγκαστικώς το ενδιαφέρον στρέφεται στους Δημοκρατικούς: «Στο Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, μου φαίνεται ότι η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν αναζητεί τις σωστές λύσεις».

Το πολιτικό πρόβλημα στη Δύση είναι καθολικό: «Τόσο η Κεντροδεξιά όσο και η Κεντροαριστερά έχουν εκδηλώσει έλλειψη ηθικής και πνευματικής ζωτικότητας, αφήνουν ένα κενό στο οποίο ευδοκιμούν οι δημαγωγοί – και της Δεξιάς και της Αριστεράς. Η κατάσταση μοιάζει κάπως με τη δεκαετία του ’30, όμως τότε υπήρχε διανόηση, υπήρχε ο Κέινς, και έτσι διακηρύχθηκε η ανάγκη αλλαγής, το New Deal».

Υπάρχει περίπτωση να επαναληφθεί η Ιστορία και η όλη διαδικασία να μην καταλήξει φάρσα; Ο Γουλφ λέει ότι  «η σημερινή κατάστασή μας» χαρακτηρίζεται από την έλλειψη ηγετών στην οικονομία και στην πολιτική: «Είμαστε χειρότερα εξοπλισμένοι, τόσο ως πολιτικοί όσο και ως διανοούμενοι».

Ανατρέχοντας στο άμεσο παρελθόν, λίγο πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, ο Γουλφ κάνει μία αξιομνημόνευτη διάκριση που αφορά τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα: «Πριν από δέκα χρόνια, παρά την επιβράδυνση της οικονομίας, οι δημοκρατίες της Δύσης έδειχναν σταθερές. Μετά την κρίση του 2008, ο Ομπάμα έδωσε προτεραιότητα στο να επανέλθει η κατάσταση στο φυσιολογικό. Και θα είχε λάβει πιο ριζοσπαστικά μέτρα, αλλά δεν είχε αρκετή υποστήριξη στο Κογκρέσο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News