Πριν από μερικά χρόνια ανάβαμε τσιγάρο παντού. Σε μπαρ, εστιατόρια, αεροπλάνα, νοσοκομεία… Σήμερα, στα περισσότερα μέρη του πλανήτη απαγορεύεται. Πλέον, ακόμη και καπνιστές συνειδητοποιούν τα προβλήματα που προκαλεί ο καπνός και αναζητούν εναλλακτικές λύσεις.

Η γνώση για τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου και οι παγκόσμιες πολιτικές για τη μείωσή του και την παύση του παθητικού καπνίσματος, έχει δημιουργήσει σε όλους προσδοκίες και απαιτήσεις για χώρους καθαρούς από τον καπνό του τσιγάρου.

Πέρα όμως από τις γνωστές «παρενέργειες», το τσιγάρο φέρεται να επηρεάζει σημαντικά όλες τις σχέσεις, από τις συζυγικές και συντροφικές, μέχρι τις οικογενειακές και τις φιλικές. Αυτό τουλάχιστον καταγράφεται στην πρώτη του είδους της δημοσκόπηση, που έγινε από την ανεξάρτητη εταιρεία ερευνών Povaddo για λογαριασμό της Philip Morris International, μητρικής εταιρείας της Παπαστράτος.

Στην έρευνα με τίτλο «Unsmoke: Clearing the Way for Change», αναδεικνύονται δυο καίρια ζητήματα.

Το πρώτο είναι ο αντίκτυπος του καπνίσματος στις διαπροσωπικές σχέσεις και το δεύτερο η ελλιπής ενημέρωση για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού που κυκλοφορούν στην αγορά, στόχος των οποίων είναι η βοήθεια του καπνιστή για την απεξάρτησή του από το παραδοσιακό τσιγάρο.

Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότερα από 16.000 άτομα από 13 χώρες. Μεταξύ τους βρίσκονταν ενήλικοι καπνιστές (14%), πρώην καπνιστές (22%), άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ στη ζωή τους (59%), καθώς και μη συστηματικοί καπνιστές (5%). Επίσης περιελάμβανε ένα ενισχυτικό δείγμα σε κάθε χώρα που αποτελούνταν από 100 πρώην ενηλίκους καπνιστές, οι οποίοι είχαν «σβήσει το τσιγάρο» και το είχαν αντικαταστήσει με εναλλακτικά προϊόντα χωρίς καπνό, και ένα 8% που ήταν μη καπνιστές με καπνιστές συντρόφους.

Μεγάλο ενδιαφέρον από μη καπνιστές

Η πιο υποστηρικτική ομάδα από όλες στη διακοπή του καπνίσματος ήταν οι σύντροφοι των καπνιστών. Αυτοί είναι που συμμετέχουν περισσότερο από όλους στις δημόσιες διαβουλεύσεις για τους νόμους που αφορούν το κάπνισμα (83%), ενώ δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για οτιδήποτε καινούργιο εναλλακτικό του τσιγάρου κυκλοφορεί στις αγορές. Επιπλέον, έχουν θετική άποψη για τις καπνοβιομηχανίες που κάνουν επενδύσεις και ενδιαφέρονταν για προϊόντα εναλλακτικά του τσιγάρου.

Και δεν το κάνουν μόνο για το καλό του (της) συντρόφου τους, αλλά επειδή ενοχλεί και τους ίδιους. Οπως καταγράφει η έρευνα, οι μη καπνιστές δηλώνουν ότι απλώς ανέχονται τον καπνό και την επίμονη μυρωδιά του τσιγάρου και δεν απολαμβάνουν καθόλου την «τελετουργική» συνήθεια του (της) συντρόφου τους.

Οι καπνιστές, από την πλευρά τους, δεν έχουν πρόβλημα να ανάψουν τσιγάρο, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι όχι μόνο ενοχλούν τον (την) σύντροφό τους, αλλά και παράλληλα του δίνουν και ρόλο «παθητικού καπνιστή», με όλες τις γνωστές βλαβερές συνέπειες που έχει αυτό για την υγεία του. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, μόνο το 18% των καπνιστών φροντίζει να μην καπνίζει μπροστά στοn (στην) σύντροφό του, τη στιγμή που πιο διακριτικοί είναι το 34% των μη συστηματικών καπνιστών.

Και μπορεί στις μεγαλύτερες ηλικίες να υπάρχει «δικαιολογία» και μερική ανοχή στους συντρόφους των καπνιστών, καθώς πρόκειται για μία γενιά που όχι απλώς δεν γνώριζε τις βλαβερές συνέπειες, αλλά το τσιγάρο ήταν ένα lifestyle «εργαλείο» που προωθήθηκε από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, όμως οι μικρότερες ηλικίες είναι πολύ πιο «αυστηρές».

Οταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ερωτήθηκαν αν σκέφτονται να χωρίσουν λόγω τσιγάρου, η συντριπτική πλειοψηφία (83%) δήλωσε πως «όχι». Ωστόσο, υπήρχε και ένα 17% που το σκεφτόταν. Αυτό βέβαια σε θεωρητικό επίπεδο. Διότι σε πρακτικό τα πράγματα ήταν ακόμη πιο σοβαρά…

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις ηλικίες από 21 έως 34 ετών το 41% χώρισε και μάλιστα μετά από καβγάδες με τον σύντροφό του λόγω τσιγάρου. Στις ηλικίες από 35 ως 74 ετών το ποσοστό είναι επίσης αξιοσημείωτο, αλλά μειωμένο και φτάνει στο 33%. Μάλιστα, οι γυναίκες (73%) εκφράζουν πολύ περισσότερο από τους άντρες (66%) μη καπνιστές την ενόχλησή τους για τον καπνό του συντρόφου τους.

Και ενώ το 36% των καπνιστών γνώριζε ότι το τσιγάρο ήταν πολύ δυσάρεστο στον σύντροφό του, δυστυχώς προτίμησε να θυσιάσει τη σχέση του, παρά να προσπαθήσει να διακόψει τη βλαβερή συνήθεια. Το ποσοστό αυτό σε άτομα νεαρής ηλικία φτάνει στο 41%.

Μεταξύ φίλων

Πέρα από τις σχέσεις, ακόμη και μεταξύ φίλων, η έρευνα καταγράφει ότι οι μη καπνιστές δεν θέλουν να επισκεφτούν ένα φίλο τους καπνιστή στο σπίτι του, διότι αισθάνονται άσχημα με τη μυρωδιά του καπνού στον χώρο. Στις περισσότερες χώρες του κόσμου το κάπνισμα από μία κοινή κοινωνική δραστηριότητα, έχει μετατραπεί στη συνείδηση των πολιτών σε κάτι δυσάρεστο και απαγορευμένο.

Σε κάποιες χώρες η αντικαπνιστική συνείδηση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που ακόμη και αν ο καπνιστής δεν ανάψει τσιγάρο, δεν αισθάνεται άνετα όταν βρίσκεται μαζί με μη καπνιστές φίλους και συγγενείς. Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, αυτό συμβαίνει στο 47% των καπνιζόντων.

Στην ίδια έρευνα καταγράφεται ότι το 54% των μη καπνιστών θεωρούν κάποιον καπνιστή λιγότερο «ελκυστικό» από κάποιον που δεν καπνίζει, με πολύ μικρές διαφορές να καταγράφονται στις ηλικιακές υποομάδες.

Ελλιπής γνώση, αλλά ενδιαφέρον για εναλλακτικά προϊόντα

Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα που αφορούν στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, δηλαδή στα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τις συσκευές θέρμανσης καπνού. Στην ερώτηση «έχετε ποτέ ακούσει ή ενημερωθεί για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τις συσκευές ατμίσματος», το 90% απάντησε «ναι». Το ποσοστό είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό, αν αναλογιστεί κάποιος ότι τα εν λόγω προϊόντα είναι διαθέσιμα μόνο στις πέντε από τις 13 χώρες όπου έγινε η έρευνα.

Καθώς η γνώση για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ευρεία, πολύ μικρότερο ποσοστό των συμμετεχόντων δηλώνει ότι γνωρίζει όλα όσα θα ήθελε για τα συγκεκριμένα προϊόντα. Η ερώτηση τέθηκε μόνο στους καπνιστές και μόνο το 55% συμφώνησε ότι μπορούσε να έχει πλήρη πρόσβαση στην πληροφόρηση, κάτι που καταγράφει την ανάγκη των καπνιστών να ενημερωθούν καλύτερα για τις επιλογές που έχουν, στην περίπτωση που δεν καταφέρουν να ξεφύγουν από τον εθισμό της νικοτίνης.

Για όλους αυτούς η ενημέρωση δεν είναι απλώς ακαδημαϊκού τύπου, αλλά μπορεί να αλλάξει τις συνήθειές τους. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το 68% των καπνιστών της μελέτης, σκέφτεται να σβήσει το τσιγάρο και να ξεκινήσει τη χρήση εναλλακτικών προϊόντων, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.

Από τους συμμετέχοντες στη μελέτη, περίπου 1.360 άτομα σταμάτησαν το κάπνισμα και χρησιμοποιούν εναλλακτικά προϊόντα πρόσληψης νικοτίνης και σήμερα θεωρούν τον εαυτό τους «μη καπνιστή». Το 48% από αυτούς δηλώνει ότι απολαμβάνει με τον καλύτερο τρόπο τις διαπροσωπικές του σχέσεις, ενώ το 45% έχει καλύτερη κοινωνική ζωή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News