«Η τελευταία φορά που είδα τον Αντρέα Καμιλέρι ήταν τον περασμένο Μάρτιο. Ημουν στη Ρώμη και πήγα να τον βρω. Πριν από τη συνάντησή μας ήμουν ανήσυχος: δεν τον είχα δει ξανά αφότου έχασε την όρασή του και φοβόμουν πως το ηθικό του θα ήταν πεσμένο. Αντιθέτως, όμως, ήταν γεμάτος ενέργεια και οξυδερκής όπως πάντα. Μου είπε πως το πρωί έγραφε τον Μονταλμπάνο και τα υπόλοιπα, τα δοκίμια και το θέατρο, το απόγευμα. Σηκώθηκα από την πολυθρόνα του σπιτιού του ανακουφισμένος. Το πρώτο και το τελευταίο πράγμα που θα θυμάμαι από τον Αντρέα είναι το πνεύμα του, το εξαιρετικό του χιούμορ».

Αυτά δηλώνει ο Πέτρος Μάρκαρης με αφορμή τον θάνατο του αγαπητού φίλου του και συναδέλφου Αντρέα Καμιλέρι, ο οποίος εγκατέλειψε τα εγκόσμια την Τετάρτη στην ηλικία των 93 ετών.

Συνομιλώντας με την Λάρα Κρινό, δημοσιογράφο του πολιτιστικού τμήματος της La Repubblica ο 82χρονος έλληνας συγγραφέας αποκάλυψε πως με τον Καμιλέρι το μοναδικό για το οποίο δεν μιλούσαν σχεδόν ποτέ ήταν η λογοτεχνία.

«Μιλούσαμε κυρίως για το παρελθόν. Εάν κοιτάξετε τις πορείες μας, θα διαπιστώσετε πως υπήρξαν παρόμοιες: ξεκινήσαμε και οι δύο με το θέατρο, μετά περάσαμε στον κινηματογράφο και τελικά καταλήξαμε στη λογοτεχνία».

Οι δύο άνδρες και συγγραφείς μιλούσαν επίσης συχνά και για την πολιτική. «Οταν στην Ελλάδα κέρδισε ο Τσίπρας, εκείνος είχε ενθουσιαστεί ενώ εγώ ήμουν πιο επιφυλακτικός. Τον προειδοποίησα: “περίμενε, με τον καιρό οι ελπίδες σου θα διαψευσθούν”, και, όντως, απογοητεύτηκε. Την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε μου μίλησε για τον Παλμίρο Τολιάτι (ιδρυτικό μέλος του Ιταλικού Κομουνιστικού Κόμματος και αδιαμφισβήτητος ηγέτης του από το 1927 έως τον θάνατό του το 1964) αλλά και για την τρέχουσα πραγματικότητα. Μου ακούστηκε ιδιαίτερα επικριτικός. “Νοσταλγώ τον Μπερλουσκόνι”, μου είπε».

Οσον αφορά τον επιθεωρητή Σάλβο Μονταλμπάνο και τον αστυνόμο Κώστα Χαρίτο – «οι οποίοι καθρεφτίζονται ο ένας στον άλλον, όπως συμβαίνει με την Ιταλία και την Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά η ιταλίδα δημοσιογράφος – ο Πέτρος Μάρκαρης διευκρίνισε πως «η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο χαρακτήρων έγκειται στο ότι ο Μονταλμπάνο είναι μοναχικός τύπος, ικανός να αγαπήσει μόνον από μακριά. Αντιθέτως ο Χαρίτος είναι ένας οικογενειάρχης. Εχουν, ωστόσο, ένα κοινό στοιχείο. Σε κάθε ιστορία του Μονταλμπάνο, αφότου αρχίσει να κυλάει η έρευνα, εκείνος λέει μονάχα “Τώρα πάμε να φάμε”, και ο δικός μου Κώστας κάνει το ίδιο. Αυτό το χαρακτηριστικό τους υποδεικνύει πως είναι άνθρωποι που πατάνε στη γη. Οπως και ο Πέπε Καρβάλιο» του Μανόλο Μονταλμπάν.

Σημειώνοντας η ιταλίδα συνομιλήτρια του Μάρκαρη πως «η γραμμή του μεσογειακού νουάρ που ενώνει τον Καρβάλιο με τον Μονταλμπάνο και τον Χαρίτο περνάει από το τραπέζι και καταλήγει στην κοινωνική κριτική», ο Μάρκαρης εξήγησε: «Τα δικά μου αστυνομικά μυθιστορήματα είναι πολιτικά, γιατί στην Ελλάδα η κρίση κατέστρεψε τη χώρα και εγώ αναγκάστηκα να την κάνω πρωταγωνίστρια των ιστοριών μου. Ο Αντρέα μπόρεσε να επεκταθεί περισσότερο. Σε κάθε βιβλίο του αφηγούνταν την πραγματικότητα από αναπάντεχη οπτική γωνία».

Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξή του ο  Μάρκαρης αναφέρθηκε και στην ιδιαίτερη σχέση του Καμιλέρι με την Ιστορία. «Ο Αντρέα δεν ξανάγραφε απλά την Ιστορία, περισσότερο την ξαναδιάβαζε με τρόπο που σε καθήλωνε. Σκέφτομαι το πώς μιλούσε για τη Μαφία. Αναδείκνυε την αίσθηση της φαρσοκωμωδίας, την οποία αντιλαμβανόταν επειδή ήταν ένας άνθρωπος του θεάτρου. Πρόκειται για το μάθημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ: ενυπάρχει πάντα κάτι το κωμικό στην τραγωδία, ενυπάρχει πάντα κάτι το τραγικό στην κωμωδία», υπενθύμισε ο συγγραφέας του «Μονταλμπάνο της Αθήνας», όπως είναι γνωστός ο Μάρκαρης στην Ιταλία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News