Τις πρώτες ενδείξεις ότι η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να διαγνωστεί ακόμη και  δεκαετίες προτού εκδηλωθεί εντόπισε στα γονίδια υγιών Πελοποννησίων μία ομάδα ειδικών από το Λονδίνο, με επικεφαλής τον έλληνα επιστήμονα Μάριο Πολίτη.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ξεκινήσει η πρώιμη παρέμβαση σε κάποιον που πρόκειται να εκδηλώσει τη νευροεκφυλιστική νόσο και τα συμπτώματα να καθυστερήσουν ή να μη φανούν και ποτέ.

Σύμφωνα με όσα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet Neurology, κεντρικό ρόλο στη διαδικασία της διάγνωσης 15-20 χρόνια προτού εκδηλωθούν τα συμπτώματα διαδραματίζει η ορμόνη της ευτυχίας, η σεροτονίνη, η οποία εκτός από τη διάθεση, ρυθμίζει τη όρεξη, τον ύπνο και άλλες βασικές λειτουργίες. Μέχρι σήμερα οι ειδικοί πίστευαν ότι μία άλλη ορμόνη, η δοπαμίνη, που είναι βασική για τη νευρική λειτουργία, είναι ο απόλυτος παράγοντας πρόκλησης της νόσου του Πάρκινσον.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι στα άτομα που εκδηλώνουν την νόσο, τα επίπεδα της σεροτονίνης εξαντλούνται 15-20 χρόνια προτού αρχίσουν να μεταβάλλονται τα επίπεδα δοπαμίνης στον οργανισμό, που προκαλούν την τελική κατάσταση, δηλαδή τη νόσο με τα συμπτώματα τρόμου (με το τρέμουλο).

Η μείωση της σεροτονίνης προηγείται και των πρώτων κλινικών συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν απώλεια της οσμής, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου, έως και 20 χρόνια νωρίτερα. Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι οι αλλαγές στο σύστημα σερετονίνης θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως βασικό σήμα έγκαιρης προειδοποίησης.

«Η νόσος του Πάρκινσον μέχρι σήμερα νομίζαμε ότι προκαλείται από βλάβη στο σύστημα παραγωγής δοπαμίνης. Στη μελέτη μας όμως φάνηκε ότι οι αλλαγές στο σύστημα σεροτονίνης είναι αυτές που προηγούνται πολλά χρόνια πριν ξεκινήσουν τα προβλήματα με τη δοπαμίνη. Τα ευρήματα της μελέτης μας καταδεικνύουν ότι η έγκαιρη εξέταση για αλλαγές στο σύστημα σερετονίνης, θα μπορούσε να ανοίξει της πόρτες ανάπτυξης νέων θεραπειών, που θα επιβραδύνουν και τελικά θα προλαμβάνουν την εξέλιξη της νόσου του Πάρκινσον» εξηγεί ο κ. Πολίτης στους Times του Λονδίνου.

Σε ελληνικό πληθυσμό η μελέτη

Οι ασθενείς με Πάρκινσον εμφανίζουν στον εγκέφαλό τους συσσώρευση της πρωτεΐνης άλφα-συνουκλεΐνης. Μερικοί άνθρωποι έχουν κάποιες γενετικές μεταλλάξεις στο γονίδιο SNCA της πρωτεΐνης. Είναι σπάνιες αυτές οι περιπτώσεις, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγούν σε νόσο του Πάρκινσον.

H συγκεκριμένη έρευνα μάλιστα, επικεντρώθηκε σε δεδομένα 14 ατόμων από χωριά της Βόρειας Πελοποννήσου και σε Ελληνες που ζουν στην Ιταλία. Σε διάστημα δύο ετών, οι ερευνητές εντόπισαν δέκα άτομα από την Ελλάδα και τέσσερα από την Ιταλία με τη σπάνια μετάλλαξη στο γονίδιο SNCA και τους μετέφεραν στο Λονδίνο για μοριακή απεικόνιση εγκεφάλου (με τη μέθοδο ΡΕΤ) και άλλες κλινικές εξετάσεις. Οι μισοί είχαν εκδηλώσει συμπτώματα νόσου του Πάρκινσον, ενώ οι υπόλοιποι όχι.

Ακολούθως, συγκρίθηκαν με 65 ασθενείς που είχαν μη γενετικής αιτιολογίας νόσο του Πάρκινσον, καθώς και με 25 υγιείς εθελοντές. Η συγκριτική ανάλυση αποκάλυψε ότι λόγω της απώλειας νευρώνων που παράγουν σεροτονίνη (σε ποσοστό έως 34% σε σχέση με τους υγιείς), το σύστημά της αρχίζει να δυσλειτουργεί στους ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον πολύ πριν την εκδήλωση των συμπτωμάτων και επίσης πριν από τις πρώτες αλλαγές στο σύστημα της δοπαμίνης.

Από ελληνικής πλευράς στην έρευνα συμμετείχαν από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» ο καθηγητής Λεωνίδας Στεφανής και οι Χρήστος Κορός, Μαρία Σταμέλου και Αθηνά Σιμιτσή, ενώ από το Κολλέγιο King’s οι Γιώργος Δερβενούλας και Σωτήρης Πολυχρόνης.

Ποιος είναι ο καθηγητής Μάριος Πολίτης

Ο καθηγητής Μάριος Πολίτης  (επάνω) αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών και έκανε ειδικότητα στο Imperial College του Λονδίνου στην κλινική νευροεπιστήμη. Ακολούθως, έκανε στο ίδιο πανεπιστήμιο διδακτορικό στην κλινική νευρολογία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News