Σε καθίζει απέναντι και δεν γλιτώνεις. Το καθήκον είναι βαρύ και από αμηχανία άλλο τίποτα…

Πρέπει να τοποθετηθείς, να απαντήσεις, να λύσεις απορίες («πού συνήθως είναι το παραβάν;» «γιατί τόσοι συνδυασμοί;») αλλά και να μιλήσεις επί της ουσίας, διότι υπάρχει ανάγκη άμεση και επείγουσα: ο 17χρονος, πριν την τυπική ενηλικίωση και κυρίως πριν το πρώτο δικό του μεροκάματο, για πρώτη φορά ψηφίζει.

Του επέβαλαν μονομιάς το δικαίωμα ψήφου τέσσερις φορές (η επανάληψη μήτηρ μαθήσεως) και έρχεται σε λίγο και η πέμπτη. Τι και πώς θα ψηφίσει το πρωτάκι, αν τελικά πάει να ψηφίσει; Με ποια κριτήρια, με ποιες σκέψεις, με ποιες παραστάσεις και βιώματα θα σταθεί εκτός του ενυδρείου του και μπρος στην κάλπη;

Η οικογενειακή παράδοση καταρχήν πάντα παίζει τον ρόλο της. Τι άκουσε το παιδί στο σπίτι, τι εξ ανακλάσεως βίωσε, ποια δελτία ειδήσεων έφταναν στ’ αυτιά του, καθώς μπόμπιρας ανέμελος έπαιζε με τα παιχνίδια του, ποιους μπινελίκωνε ο μπαμπάς ή οι παππούδες εμπρός του. Αλλά αυτό είναι μια προδιάθεση και μόνον. Μετά ακολουθεί η όποια γνώση και εμπειρία κι αρχίζουν τα μεγάλα ωχχ.

Η γεννηθείσα ή ο γεννηθείς ψηφοφόρος κατά το οριακό 2002 δεν γνώρισε δραχμή, δεν θυμάται τον Σημίτη Πρωθυπουργό ούτε τον Ζαγοράκη πρωταθλητή Ευρώπης. Ίσως να έχει κάποιες μνήμες από την εποχή των χρημάτων αλλά από την πρώτη Δημοτικού γνωρίζει καλά τις λέξεις «κρίση» και «μνημόνιο», με όσα μπορεί να σήμαιναν αυτές για τον οικογενειακό μικρόκοσμο του καθενός.

Μιλάμε εξάλλου για καθαρά ιντερνετική —άνευ τηλεόρασης— φουρνιά: το κινητό είναι συνέχεια του χεριού, το βιβλίο είναι εργαλείο περίπου αυστηρά σχολικό, το σινεμά αρχίζει γι’ αυτούς με τους «Πειρατές της Καραϊβικής», η ραπ είναι μουσική (ωχχχ Παναΐα μ’), ο Χιθ Λέτζερ θρύλος και η Πάολα λαϊκή τραγουδίστρια.

Το σχολείο εισφέρει σ’ αυτά τα παιδιά την Ιστορία μόνον ως αποξηραμένη, τυραννική παπαγαλία με σοβαρό ενδεχόμενο η μάχη των Θερμοπυλών να μοιάζει χολιγουντιανό σενάριο, η Μακεδονία πάντα ελληνική, ο Ελευθέριος Βενιζέλος να φαντάζει αεροδρόμιο και ο Αρης Βελουχιώτης κάτι σαν μουσάτος χίπστερ. Η προετοιμασία τους ως πολίτες γίνεται με μαθήματα, που φέρουν τους εκκωφαντικούς τίτλους «Σύγχρονος κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία» ή «Βασικές αρχές Κοινωνικών επιστημών: Κοινωνιολογία, Οικονομική Επιστήμη και Πολιτική Επιστήμη»: ό,τι πρέπει δηλαδή για να είναι(;) ανταγωνιστικά στον εικονικό ορυμαγδό των social media. Η εύλογη ανάποδη σκέψη λέει πως αν Facebook και Instagram γίνουν υποχρεωτικά μαθήματα στο Λύκειο, ίσως και να υπάρξει ελπίδα για την παιδεία των ελληνοπαίδων.

Σε καθίζει απέναντι και δεν γλιτώνεις —δεν έχεις ούτε είκοσι μέρες μπροστά σου. Ο νέος ψηφοφόρος, λίγη υπευθυνότητα αν διαθέτει, έχει να σου θέσει μαζεμένα δέκα επτά χρόνων απροκατάληπτα «πώς» και «γιατί» και μαύρο φίδι που σ’ έφαγε αν είσαι υποκειμενικός ή προσπαθήσεις ν’ ασκήσεις επιρροή.

Η πρώτη γενιά Ελλήνων χωρίς ιδεοληψίες είναι εδώ —η κρίση τους έφερε. Αφού ξέρεις καλά πως η αλήτισσα η εμπειρία δεν μεταδίδεται και αποκλειστικά εσένα αφορά, έντιμα μπορείς μόνο να καταθέσεις τουλάχιστον εκείνο το εξαίσιο τετράστιχο του Άκη Πάνου:

«Πώς να μαντέψω πώς πρέπει να βαδίσεις;
Πώς να σου μάθω πως πρέπει να κοιτάς;
Δεν έχω ζήσει στον κόσμο που θα ζήσεις.
Δεν περπατούσα εκεί που θα πατάς.»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News