Εως και πριν από μερικά χρόνια αποτελούσαν το κατεξοχήν «ισχυρό ζευγάρι» (power couple) των ΗΠΑ ενώ σήμερα περιοδεύουν στις αμερικανικές Πολιτείες και δίνουν διαλέξεις σε άδεια στάδια, με τα κασέ τους να έχουν μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν. Τι έπαθαν, όμως, ο Μπιλ και η Χίλαρι Κλίντον και βρέθηκαν ξαφνικά στο περιθώριο της πολιτικής και της δημόσιας σφαίρας της Αμερικής;

Απάντηση στο ερώτημα προσπαθεί να δώσει ο Μπιλ Πάουελ, δημοσιογράφος του Newsweek, μέσω ενός εκτενούς κειμένου που υπογράφει.

Πριν από λίγους μήνες ο Μπιλ Κλίντον μετέβη σε ένα ήσυχο εστιατόριο του Μανχάταν για να δειπνήσει με έναν φίλο και πρώην σύμβουλό του. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του τελευταίου, ο αμερικανός πρώην πρόεδρος ήταν αδυνατισμένος και φαινόταν ιδιαίτερα κουρασμένος. Γεγονός λογικό αν αναλογιστούμε ότι πριν από 15 χρόνια υποβλήθηκε σε εγχείριση ανοιχτής καρδιάς ενώ σήμερα είναι ένας άνδρας ηλικίας 72 ετών. Αλλά ο Μπιλ ήταν επίσης «ελαφρώς στενοχωρημένος και περισσότερο από ελαφρώς θυμωμένος».

Θυμωμένος γιατί η προεκλογική εκστρατεία ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2020 βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και ελάχιστοι από τους πάρα πολλούς υποψηφίους του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν ζητήσει τις συμβουλές και τη στήριξή του. Κυρίως γιατί πολλοί από τους διεκδικητές του προεδρικού χρίσματος έχουν στραφεί προς την Αριστερά, ούτως ώστε να κερδίσουν όλους όσοι ανήκουν στην αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών.

Οσον αφορά τη στενοχώρια, ο Μπιλ Κλίντον «αντιλαμβάνεται ότι έχει εξοστρακιστεί από την πολιτική, και σε κάποιο βαθμό και η Χίλαρι επίσης. Είναι μια δύσκολη περίοδος για αυτούς» υποστήριξε ο φίλος και σύμβουλος του ζεύγους Κλίντον. Και αποτελεί, όντως, γεγονός πως το πιο ισχυρό ζευγάρι στη σύγχρονη αμερικανική πολιτική σκηνή έχει τεθεί στο περιθώριο την ώρα, μάλιστα, που το Δημοκρατικό Κόμμα προετοιμάζεται πυρετωδώς για μια από τις πιο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων δεκαετιών.

Το κίνημα #MeToo και η Μόνικα Λεβίνσκι

Τέθηκαν στο περιθώριο για πολλούς λόγους, πολιτικούς και προσωπικούς. Κατ’ αρχάς γιατί άλλαξε η φυσιογνωμία των Δημοκρατικών, με αποτέλεσμα οι οικονομικές πολιτικές που εφάρμοσε ο Μπιλ Κλίντον κατά τη διακυβέρνησή του να θεωρούνται πλέον ιδιαίτερα κεντρώες, αν όχι συντηρητικές. Ο αμερικανός πρώην πρόεδρος υπέγραψε, για παράδειγμα, έναν νόμο η εφαρμογή του οποίου είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοστών εγκληματικότητας. Συγχρόνως, ωστόσο, όπως υποστηρίζουν οι προοδευτικότεροι των Δημοκρατικών, επέφερε αύξηση των ποσοστών φυλάκισης Αφροαμερικανών και Λατινοαμερικανών.

Σύμφωνα, όμως, με τον δημοσιογράφο του Newsweek, ο παραμερισμός των Κλίντον οφείλεται κυρίως στο γεγονός πως «στην εποχή του #MeToo το προσωπικό κατέληξε να είναι και το πολιτικό», και αυτό σημαίνει πως πολλοί Δημοκρατικοί δεν μπορούν ή δεν θέλουν να συνεχίσουν να δικαιολογούν τα τσιλιμπουρδίσματα του Μπιλ προτού περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου και κυρίως κατά την περίοδο που κατείχε την εξουσία.

Πέρυσι η Χίλαρι Κλίντον προέβη σε ένα μοιραίο, όπως αποδεικνύεται, λάθος: κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξής της υποστήριξε πως η ερωτική περιπέτεια του συζύγου της με τη Μόνικα Λεβίνσκι δεν αποτέλεσε «κατάχρηση εξουσίας» γιατί εκείνη ήταν ενήλικη. Η αντίδραση των ΜΜΕ υπήρξε δριμύτατη και αυτό «κατέθλιψε βαθιά» τους Κλίντον αλλά και τους υποστηρικτές τους.

Εως τότε εθεωρείτο σχεδόν σίγουρο πως η Χίλαρι τουλάχιστον θα εξέταζε το ενδεχόμενο να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία. Σύμφωνα με μαρτυρίες ατόμων του στενού τους περιβάλλοντος, ο Μπιλ, προεξοφλώντας την επικράτηση της Χίλαρι σε μια δεύτερη εκλογική αναμέτρηση με αντίπαλο τον Ντόναλντ Τραμπ, πίεζε τη σύζυγό του να το σκεφτεί σοβαρά. Αμφότεροι πίστευαν πως ο Τραμπ ήταν ιδιαίτερα ευάλωτος, παρά τη σχετικά καλή πορεία της αμερικανικής οικονομίας, ενώ πολλοί Δημοκρατικοί ήθελαν ακόμα να γράψουν Ιστορία, εκλέγοντας πρώτη φορά μια γυναίκα στην προεδρία των ΗΠΑ. Και σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο σύμβουλο του Λευκού Οίκου, αυτό που ήθελαν οι Κλίντον περισσότερο ήταν να πάρουν εκδίκηση για την ήττα του 2016.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, αποδείχτηκε πιο σύνθετη από τις φιλοδοξίες τους. Γιατί μια δεύτερη υποψηφιότητα της Χίλαρι Κλίντον θα εξόργιζε σημαντική μερίδα ψηφοφόρων των Δημοκρατικών, όπως για παράδειγμα τους υποστηρικτές του Μπέρνι Σάντερς. Γιατί πολλοί εντός του κόμματος εξακολουθούν να τη θεωρούν προσωπικά υπεύθυνη για την ήττα τους στις προηγούμενες εκλογές. Γιατί τα ποσοστά της στις δημοσκοπήσεις ήταν κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά.

Η Χίλαρι, ωστόσο, συνέχιζε να συζητάει με τους στενούς της συνεργάτες, πρώην επιτελικά στελέχη της προεκλογικής εκστρατείας της, για το ενδεχόμενο να αναμετρηθεί ξανά με τον Τραμπ. Οι όποιες ελπίδες της, ωστόσο, εξανεμίστηκαν τη στιγμή που άρχισε να υπερασπίζεται τον άνδρα της και τη συμπεριφορά του προς τη Μόνικα Λεβίνσκι, έτσι σχεδόν αυτομάτως η Χίλαρι βρέθηκε οριστικά στο περιθώριο, μαζί με τον σύζυγό της.

«Ενα απόγευμα με τους Κλίντον»

Ομως οι Κλίντον συνέχισαν να αισθάνονται την υποχρέωση (ή την ανάγκη) να βρίσκονται στο προσκήνιο. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, των όποιων προσπαθειών τους ήταν πενιχρά, σχεδόν στενάχωρα. Ενδεικτική είναι η έκβαση της περιοδείας «Ενα Απόγευμα με τους Κλίντον» (An Evening With the Clintons) κατά τη διάρκεια της οποίας εμφανίζονταν μαζί στη σκηνή και μιλούσαν για τα χρόνια που πέρασαν στην Ουάσινγκτον.

Πρώτος σταθμός ήταν το Τορόντο, όπου οι Κλίντον επέλεξαν να εμφανιστούν σε ένα γήπεδο, σε «έναν τεράστιο χώρο περισσότερο κατάλληλο για μια συναυλία της Μπιγιονσέ παρά για ένα  πολιτικό ταξίδι στη μνήμη», σύμφωνα με το Newsweek. Η προπώληση των εισιτηρίων ήταν κάθε άλλο παρά ικανοποιητική, με αποτέλεσμα οι οργανωτές να αναγκαστούν να μειώσουν την τιμή τους κατά 50%, ενώ λίγο πριν από την έναρξη της εκδήλωσης υπήρχαν πάμπολλες άδειες θέσεις, παρ’ ότι μεγάλα τμήματα του σταδίου είχαν αποκλειστεί.

Με λίγα λόγια επρόκειτο για ένα φιάσκο το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της περιοδείας τους. Ο Μπιλ και η Χίλαρι δεν πτοήθηκαν και αφότου οι διοργανωτές μείωσαν περαιτέρω τις τιμές των εισιτηρίων και επέλεξαν μικρότερους χώρους για τις εμφανίσεις τους, βάλθηκαν να πείσουν τους Αμερικανούς πως η γνώμη τους εξακολουθεί να έχει βαρύτητα.

Τελικά οι Κλίντον επισκέφτηκαν 13 πόλεις των ΗΠΑ, με τελευταίο σταθμό το Λας Βέγκας όπου εμφανίστηκαν στις αρχές του προηγούμενου μήνα. Αλλά αντί να εστιάσουν στην επικαιρότητα, προτίμησαν να μιλήσουν στους ακροατές τους «για το πόσο έξυπνοι ήταν, για το ότι ήθελαν να ενώσουν και όχι να διχάσουν, για το πώς συνέβαλαν στην ανάπτυξη της οικονομίας προς όφελος όλων, όχι μόνον των πλουσίων». Και, φυσικά, δεν παρέλειψαν να εξάρουν τον ρόλο τους στον τερματισμό του Πολέμου της Βοσνίας, τον Δεκέμβριο του 1995.

«Μπιλ αυτά είναι βαρετά» φώναξε ένας αγανακτισμένος ακροατής κατά την εμφάνιση των Κλίντον στη Νέα Υόρκη.

Μειωμένες απολαβές

Ενδεικτικό της παρακμής των Κλίντον είναι και το γεγονός ότι έχουν μειωθεί σημαντικά οι ετήσιες απολαβές τους. Από το 2001 έως το 2015, λίγο προτού ανακοινώσει η Χίλαρι την υποψηφιότητά της, έβαλαν στις τσέπες τους περισσότερα από 150 εκατ. δολάρια, μόνον από τις διαλέξεις που έδωσαν. Αφότου εγκατέλειψε το υπουργείο Εξωτερικών, η Χίλαρι λάμβανε για κάθε ομιλία της 200.000 δολάρια. Το 2014, μιλώντας σε μόλις οχτώ αμερικανικά πανεπιστήμια, έγινε πλουσιότερη κατά 1,8 εκατ. δολάρια. Αλλά ακόμα και μετά την ντροπιαστική ήττα της από τον Ντόναλντ Τραμπ συνέχισε να θεωρεί ότι τα λόγια της είναι χρυσός, ζητώντας και λαμβάνοντας για δύο ομιλίες της σε ακαδημαϊκά ιδρύματα 300.000 δολάρια, γεγονός που επικρίθηκε έντονα από τα αμερικανικά ΜΜΕ.

Πλέον, όμως, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν, με την πρώην υποψήφια πρόεδρο των ΗΠΑ να αρκείται σε 50.000 ακόμα και 25.000 δολάρια ανά ομιλία. Παρηγοριά για τους Κλίντον αποτελεί το ότι ο Μπιλ εξακολουθεί να έχει πέραση όχι τόσο στην πατρίδα του, αλλά στο εξωτερικό, όπου για κάθε εμφάνισή του ζητάει τουλάχιστον 200.000 δολάρια.

Η αναγνώριση του λάθους

Κατά την εμφάνισή τους στην Ουάσινγκτον, στο πλαίσιο της κοινής περιοδείας τους, ο Μπιλ Κλίντον, σχολιάζοντας την τρέχουσα πολιτική κατάσταση στην Αμερική, αισθάνθηκε την ανάγκη να υπογραμμίσει πως «υπάρχουν ιδιαίτερα έξυπνοι, αξιοπρεπείς, άνθρωποι εκεί έξω που συμμετέχουν στις μεγάλες συγκεντρώσεις του κινήματος ‘Make America Great’, άνθρωποι που αισθάνονται πως έχουν παγιδευτεί στην οικονομική στασιμότητα, την κοινωνική ασημαντότητα και την πολιτική αποδυνάμωση».

Φυσικά ο πρώην πρόεδρος δεν θέλησε να υπενθυμίσει στους παρευρισκόμενους πως τους ίδιους ανθρώπους, τους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ, δηλαδή, η σύζυγός του τους είχε αποκαλέσει κατά την προεκλογική της εκστρατεία «ελεεινούς» και «αδιόρθωτους», γεγονός που πολλοί θεωρούν πως της κόστισε την προεδρία.

Επρόκειτο για μια ιδιαίτερη στιγμή. Η Χίλαρι δεν αντέδρασε στο σχόλιο του άνδρα της. Γνωρίζει, ωστόσο πως δεν θα της συγχωρέσει εύκολα το ότι ενόψει των προεδρικών εκλογών έκανε ελάχιστα για να κερδίσει τις ψήφους των λευκών Αμερικανών που ανήκουν στην εργατική τάξη και αποτέλεσαν τον δικό του εκλογικό πυρήνα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις που κέρδισε.

Εάν επρόκειτο για ένα καρφί προς τη γυναίκα του και τους επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας της ή απλά για την άποψή του, ΑΥΤΌ δεν το γνωρίζει κανείς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Μπιλ είχε δίκιο: όποιος προσβάλλει  τους ψηφοφόρους κινδυνεύει να βρεθεί στην εξορία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News