Στις μεγάλες τραγωδίες, για όσους μένουν πίσω, ένα είναι το ερώτημα-εφιάλτης: Ποιος έφταιξε. Ποιος έχει την ευθύνη που όλα χάθηκαν μεμιάς. Εννιά στις δέκα, η γνώση φέρνει θλίψη. Συμβάλλει όμως καθοριστικά ώστε να μπορούν οι παραμένοντες εν ζωή να πλαγιάζουν ήσυχοι το βράδυ. Τους βοηθάει να μην τρελαθούν, με το «γιατί» σφηνωμένο στο κεφάλι τους.

Το εισαγγελικό πόρισμα για το Μάτι έδωσε μια εξαιρετικά δύσκολη, ως προς τη διαχείρισή της, απάντηση σε αυτό το «γιατί». Φταίει ο μηχανισμός και η παραλυσία του, το κράτος και η απουσία του, η ξεχειλωμένη δομή και τα χαμηλά ανακλαστικά του. Δεν φταίει καν ο άνεμος – το τυχαίο ίσως είχε τη δύναμη να παρηγορήσει συγγενείς και θύματα που κατάφεραν να επιζήσουν. Οχι ότι δεν φταίει και η Δούρου. Αλλά ποιος εισαγγελέας που ξέρει νομικά, μπορεί να της προσάψει ενδεχόμενο δόλο και να την κάνει να μοιάζει τέρας στο σκαμνί του απολογισμού; Φταίνε τα ιστορικά λάθη σε μια ιστορική συγκυρία, με έναν ιστορικό αριθμό χαμένων ψυχών. Και το έγκλημα, λέει, είναι διαρκείας. Γαλανόλευκο. Ελληνικό.

Η απάντηση στο «γιατί», αντί να κατευνάζει, μοιάζει με πολλαπλασιαστή ισχύος. Η ευθύνη δεν προσωποποιείται. Φταίνε όλοι και κανένας. Τόσο, όσο. Σκέτη τρέλα. Ικανή να σε κάνει να μαζέψεις τα μπογαλάκια σου, να φτύσεις και να μη γυρίσεις ποτέ πίσω.

Η προσπάθεια που έγινε το 2014, όταν οργανώθηκε το ΕΣΚΕ, το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων, ως Ειδική Κεντρική Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος, είχε δημιουργήσει προσδοκίες σε μία χώρα που βάφεται γκρίζα κάθε καλοκαίρι από τις πυρκαγιές. Η ισχύς εν τη ενώσει. Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο Υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος, Συντονιστικό Κέντρο Δασοπυρόσβεσης, Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας. Χωρίς κατακερματισμούς, και διαιρέσεις.

Στάχτη οι ελπίδες. Η διάχυση της ευθύνης στην ελληνική πραγματικότητα ορθώνεται και πάλι αδυσώπητη, κυνική, λυσσαλέα. Οι διάλογοι, που τόση οργή έχουν προκαλέσει, αυτήν είναι που προσπαθούν να αποσείσουν. «Ερχονται κυρία μου, έρχονται, το κέρατο μου, έρχονται. Ο,τι μπορούμε κάνουμε, 15 αυτοκίνητα, 20 έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα».

Την πιο δύσκολη ώρα, η ευθύνη μετακυλίεται, κατρακυλάει, προσκρούει στον φόβο και τελικά στην αναλγησία. «Ναι παιδιά, όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο, έχει και δίπλα τρία τέσσερα εδώ πέρα». «Αυτή η κυρία δεν γίνεται να πάρει τηλέφωνο το 100 να πάει ένα περιπολικό; Αυτά που είπε σε εσένα δεν μπορούσε να τα πει στο 100;».

Η ντροπή του «υπευθύνου» είναι μεγάλη, ξέρετε.

– Ερμής Αθηνών προς Αξιωματικό Υπηρεσίας του 199: «Ρε, καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει βόρεια-βορειοδυτικά, έχει πιάσει κορυφογραμμή και δεν μου απαντάει κανένας. Γυρνάμε σε σας και δεν μου απαντάει ούτε από σας».
– Αξιωματικός του 199: «Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;».
– Eρμής Αθηνών: «Οχι, όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια».
– Αξιωματικός 199: «Ποιος τα διαχειρίζεται;».
– Eρμής Αθηνών: «Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσαν τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε…».

Και τώρα, τι;

Είναι απορίας άξιο τι θα γινόταν, αν υπήρχε ένα κέντρο συντονισμού, με 4 -5 κομβικά πρόσωπα, ιθύνοντες. Αν ο Πρωθυπουργός, κι εμείς μαζί του, ξέραμε ποιος φταίει κάθε φορά που ρημάζουν ζωές και τόποι. Αν ξέραμε, κι αυτοί μαζί μας, ποιοι και γιατί θα πάνε φυλακή για τα λάθη, τις ολιγωρίες, τις παραλείψεις.

Οκτώ μήνες μετά την ανείπωτη καταστροφή και το κράτος παραμένει ίδιο, απαράλλαχτο. Είδατε αλλαγές στον κεντρικό μηχανισμό; Ανακοινώθηκαν δομικά μέτρα, που θα μας έκαναν να ελπίζουμε ότι αυτό το καλοκαίρι δεν θα καούν άλλοι 200; Μάθατε για δράσεις πρόληψης σε σχολεία; Και καμπάνιες ενημερωτικές για τον κόσμο που ίσως βρεθεί και πάλι εγκλωβισμένος σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης;

Οι άνθρωποι των νεκρών δεν θα ησυχάσουν ποτέ, αν δεν αποδοθεί Δικαιοσύνη. Και μιας κάποιας μορφής Δικαιοσύνη είναι η διόρθωση του λάθους, η αποκατάσταση της ανισορροπίας, η τάξη. Αν η Ελλάδα δεν μάθει, οι 100 είναι νεκροί ξανά. Ξεχασμένοι. Νεκροί για πάντα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News