Μου είχε πει ένας πρώην υπουργός. Την πρώτη ημέρα που εισέρχεσαι στο υπουργείο σου, οι υπάλληλοι γύρω σου βάζουν στοίχημα πόσο θα μείνεις στην καρέκλα σου. Εκείνοι είναι οι παντοδύναμοι, καθότι «αιώνιοι», ενώ εσύ είσαι ο αναλώσιμος. Αυτός που σήμερα είναι και αύριο δεν είναι.

Περίεργο πράγμα η εξουσία. Γλιστράει στο πάτωμα όπως ο υδράργυρος του θερμόμετρου. Καμία φορά σκέφτομαι ότι η «εξουσία» υπάρχει για να γίνεται χοντρή πλάκα στους ανθρώπους που την κατέχουν. Είναι άραγε αυτός που ασκεί την εξουσία ο αληθινός αρχηγός του παιχνιδιού ή η παραεξουσία έχει την αληθινή εξουσία; Κι αν είναι έτσι, πόσο εύθραυστος και εφήμερος είναι και ο «παραεξουσίας» αφού του έρμου, στο φουλ καβάλημα συνήθως της μεγαλοσχημοσύνης του, του τραβάει το χαλί ο «εξουσίας» και καταντάει να τον κλαίνε οι ρέγκες;

Σε πολλές σκέψεις με οδήγησε η τελευταία ταινία του βραβευμένου «μας» Λάνθιμου. Μια συγκλονιστικά σαρκαστική διατριβή πάνω στην εξουσία. Ξεχωρίζω τα έργα τέχνης ανάλογα με τα πόσα παράθυρα σκέψεων μου ανοίγουν, ανάλογα με το πόσες συζητήσεις γαργαλάνε. Ο Λάνθιμος και η χαρακτηριστική του εμμονή με τα κλειστά περιβάλλοντα. Ετούτη τη φορά ένας βασιλικός «Κυνόδοντας». Τα νέα του έξω κόσμου δεν τα φέρνει ο πατέρας αλλά η «παρά τη Βασίλισσα». Που γνωρίζει να χειρίζεται και να πατάει τα κουμπιά της Βασίλισσας. Δυο κουμπιά έχουν οι άνθρωποι ως επί των πλείστων, δυο και η Βασίλισσα. Ενα στην καρδιά να αναζητάει «αγάπα με» και ένα στο αιδοίο να αναζητάει «πόθησέ με, θέλε με, δείξε μου ότι αρέσω και αγάπα με». Μέχρι που εισβάλει στο παλάτι μια σκανδαλωδώς ευφυής υπηρέτρια και αναλαμβάνει εκείνη τα κουμπιά. Κι αλλάζουν ρόλους οι εξουσίες κι «εξουσίες».

Λάτρεψα την ατμόσφαιρα του έργου. Εκείνο το παλάτι, τα κρυφά δωμάτια, οι εσωτερικοί λαβύρινθοι, οι κήποι. Συγκλονιστική στο ρόλο της Βασίλισσας η Ολίβια Κόλμαν . Ο τρόπος που βηματίζει, που κουτσαίνει, που παραπαίει, που δυσκολεύεται να μιλήσει, που θυμώνει, που καταρρέει, που γνωρίζει και συγχρόνως δεν αντέχει να γνωρίζει. Η φωνή της. Τι παιχνίδι κάνει με τη φωνή! Και πόσο έξυπνη η λεπτομέρεια, της μόνης στιγμής που έχει «οντότητα» η φωνή της, όταν νοιώθει επιθυμητή από τον νέο έρωτα. (Για όσο βέβαια επιτρέπει στον εαυτό της να πιστεύει αυτόν τον έρωτα)…Τα ψυχολογικά της σκαμπανεβάσματα, η βουλιμία της τόσο στην τροφή όσο και στη σχέση. Τι σκηνοθετικά ευφυές ότι η τροφή εμφανίζεται μόνο ως εμετός αν και βλέπουμε τα μαγειρεία του Παλατιού. Τίποτα δεν σου θέλγει «πολυτέλεια», μόνο σου αποκαλύπτει. Και συ παρακολουθείς με αετίσια ματιά ιδιαίτερης κάμερας. Τρεις γυναίκες βασικά παρακολουθείς Την Ολίβια Κόλμαν, τη Ρέιτσελ Βάις και την Εμα Στόουν.

Η «παράσταση» είναι… Πώς να το πω; Θεατρική! Αυτό είναι που με μαγεύει στον Λάνθιμο. Ενώ παρακολουθείς κινηματογράφο σε τεράστια οθόνη περιέργως μεταφέρεσαι σε εναλλακτική θεατρική σκηνή απόκεντρου θιάσου. Επίσης με γοήτευσαν δυο στιγμές-σκηνές, δυο παιχνίδια, για να περνούν τη βαρετή ώρα τους οι του παλατιού, ένα που παρακολουθούν αγώνα με τις χήνες και ένα παιχνίδι που πετάνε πορτοκάλια σε έναν δυστυχή γυμνό υπηρέτη. Και οι δυο σκηνές ήταν σαν να βγήκαν από πίνακα του Καραβάτζιο ή σαν ένα κλείσιμο ματιού στον Φελίνι.

Παρακολουθήσαμε το έργο σε σχεδόν γεμάτο κινηματογράφο στις 5.30 μ.μ. η ώρα. Μου έκανε εντύπωση η σιγή των θεατών στο τέλος της ταινίας, το κοίταγμα του ενός στον άλλον και μια φράση μιας γυναίκας. «Δηλαδή τελείωσε; Ετσι;». Πολλοί παραξενεύτηκαν. Μ’ άρεσε ο τρόπος που τελείωσε το έργο. Η βασίλισσα όρθια, κατ’ επιμονή της, η υπηρέτρια στα γόνατα περιποιόταν, πατούσε, εκμεταλλεύονταν το «κουμπί» της βασίλισσας. Αλλά στην άτιμη εξουσία, ποιος μπορεί να είναι σίγουρος ότι είναι ο από πάνω, ποιος ο από κάτω… Ποιος ο όρθιος, ποιος ο γονατιστός; Τα περίκλειστα περιβάλλοντα του Λάνθιμου. Σε ένα παλάτι της Αγγλίας… Σε ένα περίκλειστο Μαξίμου με κλούβες… Με έναν θρασύ που ωρύεται από το βήμα της Βουλής: «Στα τέσσερα εσείς» και στην επόμενη σκηνή σέρνεται αξιοθρήνητος ζητιάνος… Τα περίκλειστα του Λάνθιμου, μπορεί και τα δικά μας. Thanks Λάνθιμος, μου κέντρισες σκέψεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News