Τα social media λειτουργούν σαν αγχώδεις μάνες που έχουν παιδάκια τα οποία πάσχουν από ελλειμματική προσοχή. Κάθε τρεις και λίγο, βρίσκουν ένα νέο κολπάκι για να τους τραβήξουν το ενδιαφέρον. Σειρά έχει τώρα μία νέα διαδικτυακή σαχλαμάρα, το #10yearchallenge.

Και ξαφνικά, όλοι έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά. Για να βρουν την πιο κολακευτική παλιά, και την ακόμη πιο κολακευτική νέα εκδοχή του εαυτού τους. Αλλη μία viral «έκθεση ιδεών» που ανέθεσε το πανεπιστήμιο της ματαιοδοξίας και της αφόρητης πλήξης σε όλα τα καλά του ιντερνετικά μαθητούδια. Τίτλος εργασίας: «Πώς ήσουν πριν από δέκα χρόνια και πώς είσαι σήμερα».

Μου θύμισε κάτι κλισέ ερωτήσεις σε σχολικά λευκώματα, ή σε συνεντεύξεις, του τύπου «πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου σε δέκα χρόνια από τώρα;». Ολοι τον φαντάζονταν επιτυχημένο, κατασταλλαγμένο, με στρωμένη καριέρα και ευτυχισμένη οικογένεια. Κανείς δεν απαντούσε «πολύ φοβάμαι, ότι δεν θα έχω καθόλου ζωή, θα βαριέμαι τη γυναίκα μου, θα απατάω τον άνδρα μου, θα είμαι άνεργος, θα νιώθω αποτυχημένη, θα αναρωτιέμαι πού στο καλό πήγαν όλα εκείνα τα εφηβικά όνειρα ευτυχίας και μεγαλείου, αλλά θα ψάχνω να βρω την ιδανική φωτογραφία ώστε να τα κρύβει όλα αυτά, για να μην τα πάρει κανείς χαμπάρι».

Είδαμε λοιπόν το Internet να κατακλύζεται από τέτοια «Πριν και Μετά», με τα «Μετά» να μοιάζουν ακόμη καλύτερα από τα «Πριν». Ανδρες και γυναίκες, γνωστοί και άγνωστοι, αστέρες και τηλεπερσόνες, μπορούν να ευχαριστούν έναν πολύ βασικό παράγοντα που τους έκανε να μεγαλώσουν με μεγαλοπρέπεια μέσα στην τελευταία δεκαετία: τα φίλτρα των smartphones, που εξελίχθηκαν πολύ περισσότερο από τους ίδιους. Κάποιοι το αντιμετώπισαν με σωτήριο χιούμορ, ποστάροντας τερατώδεις εκδοχές του παλιού ή του νέου εαυτού τους. Ή η δημοσιογράφος Νίκη Λυμπεράκη, που προτίμησε να ανεβάσει τη φωτογραφία της από τότε που ήταν μικρό κοριτσάκι, διακωμωδώντας την εμμονή με την αιώνια νεότητα (φωτογραφία κάτω).

View this post on Instagram

#10year_challenge ??❤

A post shared by Niliber (@nikilymperaki) on Jan 16, 2019 at 1:46pm PST

Οι περισσότεροι όμως, βούλιαξαν μέσα στη φτιασιδωμένη ομορφιά τους και την καλοσκηνοθετημένη ευτυχία τους, με τις συνοδευτικές λεζάντες να αναδύουν αέρα θεαματικής εξέλιξης και αξιοζήλευτης αυτοβελτίωσης.

View this post on Instagram

A post shared by Billy Eichner (@billyeichner) on Jan 15, 2019 at 11:10am PST

Πριν από δέκα χρόνια, η τεχνολογία του «σπιτικού» ρετούς δεν είχε κάνει τόσο μεγάλα άλματα, τώρα όμως έχει. Πέρα όμως από τη δεδομένη ματαιοδοξία που για άλλη μία φορά περιφέρεται με αέρα viral στα social, υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά της fake φωτογένειας: σύμφωνα με το Wired και τη συντάκτρια Κέιτ Ο’ Νιλ, ίσως πίσω από το κατά τα άλλα αθώο #10yearchallenge να κρύβεται μία ολόκληρη «θεωρία συνωμοσίας», που σχετίζεται με την αναγνώριση προσώπου (facial recognition).

Me 10 years ago: probably would have played along with the profile picture aging meme going around on Facebook and Instagram
Me now: ponders how all this data could be mined to train facial recognition algorithms on age progression and age recognition

— Kate O'Neill (@kateo) January 12, 2019

Οπως υποστηρίζει η ίδια, σκοπός δεν είναι να κατηγορήσουμε ως επικίνδυνο το συγκεκριμένο meme ή άλλα παρόμοια trend, αλλά να αναλογιστούμε το εύρος των προσωπικών δεδομένων που μοιραζόμαστε χωρίς δεύτερη σκέψη στο Διαδίκτυο και πώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιείται μελλοντικά. Οι περισσότεροι χρήστες αντέτειναν πως οι φωτογραφίες στο #10yearchallenge υπήρχαν ήδη στα social media. «Τα δεδομένα αυτά είναι ήδη διαθέσιμα. Το Facebook έχει ήδη όλες τις φωτογραφίες προφίλ», ανέφεραν στην πλειοψηφία τους οι απαντήσεις των χρηστών που είχαν υποκύψει στην αντιπαράθεση της δεκαετούς εξέλιξής τους.

Τώρα όμως με το συγκεκριμένο meme, ο κόσμος έχει μπει στη διαδικασία να επεξηγεί με κάθε λεπτομέρεια τις εικόνες που χρησιμοποιεί στο #10yearchallenge (για παράδειγμα, «εγώ το 2008 και εγώ το 2018» ή «2008 στο πανεπιστήμιο τάδε – 2018, επίσκεψη στην πόλη τάδε, όταν είχα πάει να δω τη μητέρα μου τάδε κτλ, κτλ»). Με άλλα λόγια, χάρη στο νέο trend, υπάρχει πλέον διαθέσιμη μία τεράστια και φρεσκαρισμένη βάση δεδομένων, με επιμελημένες φωτογραφίες ατόμων από το 2008 μέχρι σήμερα.

Από την πλευρά του το Facebook, όπως ήταν αναμενόμενο, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή στο #10YearChallenge. «Είναι ένα meme που ξεκίνησε από τους χρήστες κι έγινε μόνο του viral. Το trend δεν ξεκίνησε από το Facebook και οι φωτογραφίες στο meme υπάρχουν ήδη στην πλατφόρμα. Επίσης το Facebook δεν έχει τίποτα να κερδίσει από όλο αυτό (εκτός από το να μας θυμίσει μερικές αμφιλεγόμενες μόδες του 2008 και του 2009). Οι χρήστες άλλωστε μπορούν να ενεργοποιούν και να απενεργοποιούν την αναγνώριση προσώπου, όποτε θέλουν», απάντησε εκπρόσωπος της εταιρείας.

Οπως και να έχουν τα πράγματα, ακόμη κι αν πρόκειται για μία ακόμη τεχνολογική απόπειρα να μας φακελώσει ακόμη πιο ασφυκτικά ώστε να έρθει η στιγμή που θα νιώθουμε σα να παίζουμε σε ταινία επιστημονικής φαντασίας, το πιο χρήσιμο από όλο αυτό το ιντερνετικό «reunion», θα ήταν το εξής: να βγάλουμε έστω για λίγο τον ψηφιακό εαυτό μας από την πρίζα και να κάνουμε μία ουσιαστική κουβέντα με τον πραγματικό, εκείνον που αφήσαμε πίσω μας πριν από δέκα χρόνια, και εκείνον που βρήκαμε μπροστά μας, στον καθρέφτη του σήμερα.

Πώς είσαι χωρίς φίλτρα; Αντέχεις να σε δεις με μαύρους κύκλους, χωρίς ιντερνετικούς αυλοκόλακες και χωρίς κανένα like; Το όνομά σου και η ίδια η ζωή σου, σου μοιάζουν πολύ φτωχά αν δεν τα ακολουθεί μία ουρά από hashtags ξοπίσω; Ποιος ήσουν και ποιος έγινες; Πώς ήσουν, και πώς (δεν) έγινες;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News