Με ποιον τρόπο θα μπορούσε η Κίνα να κυριαρχήσει στις επιστήμες, σε παγκόσμιο επίπεδο, αναρωτήθηκε προ ημερών το βρετανικό περιοδικό Εconomist  – ένα ερώτημα ιδιαίτερα επίκαιρο μάλιστα καθώς οι κινεζικές επιτυχίες στον συγκεκριμένο τομέα εξυψώνονται μέχρι τη… σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού.

Θα μπορούσε άραγε να τα καταφέρει με τον τρόπο της Δύσης, όπου για την καρποφορία του δένδρου της (επιστημονικής) γνώσης απαιτείται το έδαφος των δημοκρατικών δικαιωμάτων και της ατομικής ελευθερίας;

Ή με τον τρόπο της δικτατορικής εξουσίας, που χρησιμοποιεί τα επιστημονικά επιτεύγματα για να ελέγχει και να καταπιέζει τον λαό;

Η Λαϊκή Κίνα, και επί προεδρίας Σι Τζινπίνγκ, βασίζεται στην ικανότητά της να εκμεταλλεύεται την έρευνα και την τεχνολογία αιχμής ώστε να ισχυροποιείται το μονοκομματικό καθεστώς. Επιπλέον, η διαρκής και οξεία αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ καλλιεργεί τον φόβο ότι αυτό τελικά θα συμβεί, και όχι κάποιος εκδημοκρατισμός.

Η Κίνα έχει δαπανήσει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια στις επιστημονικές έρευνες (από τη γονιδιωματική έως τη διαστημική, από την ανανεώσιμη ενέργεια έως τα προηγμένα υλικά και την τεχνητή νοημοσύνη). Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ποιότητα της αμερικανικής έρευνας παραμένει μεν υψηλότερη, αλλά η Κίνα προχωρεί και αυτή ακάθεκτη – και με αχαλίνωτη την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, σημειώνει το περιοδικό.

Η προοπτική μιας κυρίαρχης, σκανδαλώδους υψηλής τεχνολογίας της Κίνας προκαλεί συναγερμό στη Δύση, όχι μόνο εξαιτίας των νέων όπλων που θα δημιουργήσει (ήδη η Κίνα κατέχει τεχνικές όπως η αναγνώριση προσώπου για την παρακολούθηση του πληθυσμού σε πραγματικό χρόνο). Τέτοιοι φόβοι είναι δικαιολογημένοι: μια επιστημονική υπερδύναμη η οποία είναι και κομμουνιστική δικτατορία προκαλεί ανησυχία.

Ωστόσο οι συνέπειες της αυξανόμενης επιστημονικής επιρροής της Κίνας δεν είναι απαραιτήτως επικίνδυνες, λέει το Economist. Πρώτη φορά η κινεζική επιστήμη δεν «εξαντλείται» στα όπλα και στην καταπίεση: από τις καλύτερες μπαταρίες και τις νέες θεραπείες μέχρι τις θεμελιώδεις ανακαλύψεις σχετικά με τη σκοτεινή ύλη, ο κόσμος έχει πολλά να κερδίσει από τις προσπάθειες της Κίνας.

Αν η κινεζική έρευνα πρόκειται όντως να ηγηθεί στον επιστημονικό τομέα, τότε ενδέχεται η ίδια η επιστήμη να αλλάξει το πολιτικό τοπίο στην Κίνα με απρόσμενους τρόπους – επειδή η καθαρή επιστήμη απεχθάνεται τον περιοριστικό εθνικισμό, ενώ ευδοκιμεί στη διεθνή συνεργασία και στην ανταλλαγή πληροφοριών.

Επίσης, η Κίνα δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί με αυταρχικό τρόπο την ταχέως αναπτυσσόμενη επιστημονική της ελίτ, γράφει ο Εconomist, και προτείνει στη Δύση να ευνοήσει τη συνεργασία με το Πεκίνο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News