«Χρειάζεται ένας ιστορικός συμβιβασμός μεταξύ Σκοπίων και Αθήνας. Χωρίς μια λύση αποδεκτή και από το ένα και από το άλλο μέρος, θα υπάρχει πάντα κίνδυνος περιπέτειας στα Βαλκάνια. Θα χρειαστεί ο όρος Μακεδονία να φαίνεται, για να προσδιορίζεται το νέο κράτος».

Αυτό δήλωνε στην εφημερίδα Liberation στις 18 Φεβρουαρίου 1993 ο διπλωματικός σύμβουλος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη για θέματα Βόρειας Ελλάδας. Το όνομά του: Νικόλαος Μέρτζος.

«Από τότε είμαι συνεπής» λέει στο Protagon. «Είχα προτείνει σύνθετο όνομα δημόσια, με τη συνέντευξή μου, που αναδημοσιεύτηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1993 στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία με τον τίτλο “Ιστορικό συμβιβασμό ζητάει ο σύμβουλος του Μητσοτάκη”».

Είναι Δευτέρα 14 Ιανουαρίου, ο Νίκος Μέρτζος ζει τον απόηχο του πρόσφατου άρθρου του στην «Καθημερινή» με τίτλο «Μια λύση που δεν αφήνει πληγές στο σώμα της Ελλάδας». Για μια ακόμη φορά έκανε πάταγο.

Ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Νίκος Μέρτζος είναι πολύ στενοχωρημένος τα τελευταία χρόνια· ιδίως τα δύο τελευταία χρόνια. Είδε την άνοιξη του 2017 να σηκώνεται αντάρα επειδή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος του απένειμε το παράσημο του «Aνώτερου Tαξιάρχη του Tάγματος του Φοίνικος». Λόγω σφοδρών αντιδράσεων, η επίσημη τελετή αναβλήθηκε. Αιτία ήταν το παρελθόν του Νίκου Μέρτζου, και ειδικότερα η συμμετοχή του στην Συμβουλευτική Επιτροπή της χούντας. Ποιος να το έλεγε, όμως ότι οι ίδιοι άνθρωποι που ζητούσαν την ανάκληση της βράβευσης, δηλαδή οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, σήμερα θα έφταναν να επικαλούνται ένα άρθρο του Μέρτζου και να επαινούν τη στάση του απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών;

Ο Γιώργος Κυρίτσης, για παράδειγμα, ο οποίος ανέβασε στο Τwitter το άρθρο του Νίκου Μέρτζου στην «Καθημερινή» της 12ης Ιανουαρίου ως παράδειγμα στάσης. Ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, το ίδιο. Αλλά το κοντέρ το έσπασε –ως συνήθως- ο τουϊτερομανής Δημήτρης Παπαδημούλης. «Το άρθρο του Ν. Μέρτζου για τις Πρέσπες αξίζει να διαβαστεί. Δείχνει καθαρά πόσο απέχει ο πατριωτισμός από τον εθνικισμό κ την λαϊκίστικη ψηφοθηρία σε κρίσιμα εθνικά θέματα. Δείχνει την κραυγαλέα οπισθοδρόμηση της σημερινής ΝΔ έναντι των δικών της θέσεων» έγραψε. Να σκεφτεί κανείς ότι ο Παπαδημούλης ήταν από εκείνους στο ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι απαίτησαν την ανάκληση της βράβευσης!

Από την άλλη πλευρά, όμως, ο Μέρτζος είναι κόκκινο πανί για πολλούς εκ των συνοδοιπόρων του σε έναν πολύ σημαντικό οργανισμό της Θεσσαλονίκης, στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, καθώς και για πολλούς Βορειοελλαδίτες, οι οποίοι δεν μπορούν να καταλάβουν την στάση του. «Αυτή ήταν η στάση μου. Τι να κάνουμε δηλαδή;» λέει βράζοντας ο Νίκος Μέρτζος. «Εκανα μυστική διπλωματία με τον Γκλιγκόροφ. Εξ ονόματος του Πρωθυπουργού το 1993 διαπραγματεύθηκα μυστικά στα Σκόπια με τον Πρόεδρο Κίρο Γκλιγκόροφ συμβιβασμό με το όνομα Σλαβομακεδονία. Σε εκείνη την μυστική αποστολή, δίχως διαβατήρια, με συνόδευσε ο Α.Δ., για να μη με αφήσει μόνον στη χώρα που με είχε επικηρύξει για τη δράση μου στο Μακεδονικό. Συναντήθηκα μυστικά στην έπαυλη του Ν.Ε. με τον φίλο του, διεθνή μεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς και του παρέδωσα αποδείξεις».

Από την άλλη πλευρά, μιλά και για τη φανερή δράση του. «Διετέλεσα ιδρυτικό μέλος της Μακεδονικής Επιτροπής. Συνέταξα την Διακήρυξή της και όλες τις ανακοινώσεις. Πρωτοστάτησα την οργάνωση του μεγαλειώδους συλλαλητηρίου, που οργάνωσε η Μακεδονική Επιτροπή, και έγραψα τα συνθήματα» παραδέχεται.

Ομως, η πρότερη αυτή δράση του φαίνεται να έχει ξεχαστεί στην ομίχλη των Πρεσπών. Ο Νίκος Μέρτζος ακούει εδώ και ένα χρόνο ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκε στενά να τον αποκαλούν «προδότη». Δεν του συγχωρούν ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος, πρώην πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, ο Μέρτζος των αγώνων για την πατρίδα και τη Μακεδονία, επιθυμεί «έναν έντιμο συμβιβασμό», όπως έγραψε στην «Καθημερινή» το 2018. Ούτε μπορούν να ανεχθούν να γράφει, μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, τα παρακάτω: «Νωπά μεγαλειώδη γεγονότα εικονογράφησαν τη Θεσσαλονίκη με ένα πρόσωπο που δεν της πρέπει, ούτε υπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Πόλη περίκλειστη και εχθρική στην άμεση ενδοχώρα της. Πόλη πιασμένη σε φοβίες και δεισιδαιμονίες, σε ξόρκια και σε φωνασκίες. Πόλη στενόχωρη και αναίτια στεναχωρημένη που δεν εννοεί την ιστορική αποστολή της, ούτε καν τα αυταπόδεικτα συμφέροντά της. Πόλη που τρέμει το πλούσιο μέλλον της και, φυσικά, δεν το σχεδιάζει. Πόλη που φοβάται ένα τίποτε και κρύβεται σαν μικρό παιδί στην ποδιά της δοξασμένης Μάνας μας Μακεδονίας».

Από το περασμένο καλοκαίρι δημιουργήθηκε ένας κύκλος αντίδρασης στην παρουσία του Μέρτζου στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών όπως και στου Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος είναι επίσης εταίρος. Αρχισαν οι άγριες κόντρες. Ο Μέρτζος έγινε, ξαφνικά, προδότης, ανθέλληνας. «Με τον προδότη ανταλλάσσεις χειραψία;» έλεγαν σε όποιον δεν έκανε ότι δεν τον βλέπει. Του καταλογίζουν συζητήσεις και συνεννοήσεις με τον Νίκο Κοτζιά. Ηταν ζήτημα χρόνου να αρχίσει να συζητείται η λέξη «διαγραφή» τόσο για τον Μπουτάρη όσο και για τον Μέρτζο. Η κατάσταση έφτασε να εκτραχυνθεί, να λέγονται βαριές κουβέντες. Οι συναντήσεις και συνελεύσεις της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών άρχισαν να έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με πρώην φίλους του Μέρτζου να θέλουν να τον αποκαθηλώσουν από την αίγλη του, και τους ψύχραιμους να συγκρατούν με κόπο την κατάσταση. «Εχουμε μπει σε μια τρελή κατάσταση. Με πίκραναν πάρα πολύ. Τους ενόχλησε η διαλλακτικότητα του Μέρτζου, το γεγονός ότι θέλω να γίνει συμφωνία. Με χαρακτηρίζουν προδότη. Ποιος ξέρει πόσοι που δεν τους ξέρω…» μου είχε πει το περασμένο φθινόπωρο.

Πλέον, είναι βέβαιο ότι αυτοί οι «πόσοι» έχουν πολλαπλασιαστεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News