Οι συνεργασίες -και πρωτίστως οι κυβερνητικές- πρέπει να γίνονται μεταξύ συγγενών ή όμορων πολιτικών δυνάμεων. Οι δεξιοί με δεξιούς και κεντροδεξιούς. Και οι αριστεροί με αριστερούς και κεντροαριστερούς. Οτιδήποτε άλλο είναι παράταιρο, παρά φύσιν, μη κανονικό. Από αυτόν τον κανόνα εξαιρούνται τα κόμματα-μπαλαντέρ, τα οποία μπορεί να πηγαίνουν και από εδώ και από εκεί.

Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης η πρώτη μη κανονική κυβερνητική συνεργασία έγινε το 1989, μεταξύ της ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΚΚΕεσωτ.) υπό τους Χαρίλαο Φλωράκη και Λεωνίδα Κύρκο. Σχημάτισαν κυβέρνηση, αλλά η κατάληξη δεν ήταν η αναμενόμενη: το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου δεν διαλύθηκε, μέσα σε τρία χρόνια επανήλθε στην κυβέρνηση και τα κόμματα της Αριστεράς πλήρωσαν βαρύ τίμημα.

Χρειάστηκε να περάσουν 23 χρόνια για να δούμε κάτι παρόμοιο. Τον Ιούνιο του 2012, μέσα σε συνθήκες μεγάλης κρίσης και με την χρεοκοπία να ελλοχεύει, συνέβη κάτι πιο αναπάντεχο. Συνεργάστηκαν σε κυβέρνηση οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι της Μεταπολίτευσης, η ΝΔ υπό τον Αντώνη Σαμαρά και το ΠΑΣΟΚ υπό τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Η συνεργασία αυτή στοίχισε πανάκριβα στο ΠΑΣΟΚ, αλλά υπήρχε δικαιολογητικό επιχείρημα: η χώρα δεν μπορούσε να μείνει ακυβέρνητη στο έλεος της ασύντακτης χρεοκοπίας.

Επειτα από δυόμισι χρόνια, τον Ιανουάριο του 2015, είδαμε ακόμα μια παράταιρη, μη κανονική, συνεργασία. Ενα κόμμα της παραδοσιακής Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, σχημάτισε κυβέρνηση με ένα κόμμα-απόφυση της Δεξιάς, τους ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου. Υπήρχε άλλη λύση. Το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, ένα νεόκοπο, μετριοπαθές κόμμα του Φιλελεύθερου Κέντρου. Ομως, ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ προτίμησαν τον κ. Καμμένο. Και σ’ αυτήν την περίπτωση υπήρχε δικαιολογητικός λόγος: οι δύο συνέπιπταν στον αντιμνημονιακό λόγο, έστω κι αν στη συνέχεια αυτός εξέλιπε.

Τσίπρας και Καμμένος, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, πορεύτηκαν μαζί επί μια ολόκληρη τετραετία. Τώρα χώρισαν. Και διάφοροι του ΣΥΡΙΖΑ αισθάνονται «ανακουφισμένοι». Εγώ ξέρω ότι ο μόνος που εγκαίρως είχε μιλήσει καθαρά-και με διάφορες αφορμές- για τον Καμμένο ήταν ο Νίκος Φίλης. Αντίθετα, διάφορα φιλαράκια του Καμμένου, όπως ο Νίκος Παππάς, τον υπερασπίζονταν σε κάθε ευκαιρία και σήμερα μάλλον θα είναι στενοχωρημένοι που τους έφυγε (εδώ).

Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι επιδιώκει να βγάλει από πάνω του το βάρος της πολυετούς συμπόρευσης με τον Καμμένο και να ανοιχτεί προς την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος, όπως φάνηκε από όσα είπε ο κ. Τσίπρας στην κεντροαριστερών αποχρώσεων εκδήλωση υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αυτή είναι η φυσιολογική, η κανονική ροή των πολιτικών πραγμάτων. Ομως, αυτό δεν μπορεί να γίνει στην τούρλα του Σαββάτου και επειδή έτσι προέκυψε, δηλαδή επειδή έφυγε ο Καμμένος. Χρειάζεται προετοιμασία, ειλικρίνεια εκατέρωθεν και πάνω απ’ όλα αυτοκριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Για να το πούμε όσα απλά γίνεται, χρειάζεται μια μεγάλη συγγνώμη για το «άγος Καμμένου», το οποίο κουβάλησε ο ΣΥΡΙΖΑ επί τέσσερα χρόνια, ανεχόμενος ανοίκειες συμπεριφορές ακόμα και προς δικά του στελέχη (Μουζάλας, Φίλης, Κοτζιάς κ.α). Το ποιόν του Καμμένου είναι γνωστό, αλλά αποκαλύπτεται πλήρως σήμερα που έχει χάσει το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Και φτάνει στο σημείο καταφεύγει σε άθλιες επιθέσεις ακόμα και εναντίον δικών του, μέχρι χτες, στελεχών (εδώ).

Αυτόν, λοιπόν, τον άρτι αποχωρήσαντα συνεταίρο έχει υποχρέωση να αποκηρύξει, έστω και αργά, ο ΣΥΡΙΖΑ. Ώστε να αρχίσουν να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για προσέγγιση με την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος. Ετσι κι αλλιώς αυτό δεν μπορεί να γίνει πριν από τις εκλογές. Ο,τι γίνει θα γίνει μετά από αυτές και εφόσον οι ψηφοφόροι αποφασίσουν ότι χρειάζεται άλλη κυβερνητική συνεργασία.

Οσοι νομίζουν ότι, αγνοώντας ή χαϊδεύοντας τον Καμμένο, θα έχουν το κεφάλι τους ήσυχο πλανώνται πλάνην οικτράν. Ηδη έχει απασφαλίσει και αρχίζει να λέει για τέως «συντρόφους» του. Δεν είναι μακριά η στιγμή που θα περιλάβει και τον ίδιο τον Τσίπρα.

Οσο είναι καιρός, λοιπόν, ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ να πράξουν το αυτονόητο: να κάνουν την αυτοκριτική τους για τον καμμένειον άγος. Δεν θα επέλθει αυτομάτως ο εξαγνισμός, αλλά θα είναι ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση.

Κάποιοι (λίγοι) τα λέγαμε πολύ εγκαίρως, ήδη από το 2015, για το όνειδος της συνεργασίας με τους Καμμένους (εδώ). Οσοι δεν τα άκουσαν, τα λούζονται σήμερα που ο τέως συνεταίρος αρχίζει να ξεφεύγει. Όπως λέει η λαϊκή παροιμία, «όποιος κατουράει στη θάλασσα θα το βρει στο αλάτι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News