Σχεδόν όλοι οι γήινοι κάνουμε την ίδια κίνηση καθημερινώς: ανοιγοκλείνουμε τα φερμουάρ μας – σε παντελόνια, φούστες, μπουφάν, τσάντες, πορτοφόλια, υποδήματα κ.λπ. είδη υποχρεωτικής χρήσης.

Σε αυτό το ταπεινό μα τόσο χρήσιμο «εργαλείο» κάποιος έπρεπε να ρίξει τον προβολέα. Ε, την ιστορία -μάλλον τον ύμνο- του φερμουάρ συνέθεσε το περιοδικό Economist, διανθίζοντας φυσικά τον διθύραμβο με οικονομικά στοιχεία.

Το περιοδικό δεν παρέλειψε να τονίσει και τις… σεξουαλικές προεκτάσεις της χρήσης του φερμουάρ, λόγω της παρεχόμενης ευκολίας, αλλά, αντιθέτως, και κάποιες αντιδραστικές στάσεις απέναντί του, όπως λόγου χάρη εκείνη του μακαρίτη αμερικανού προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν ο οποίος, στην ιδέα και μόνο του φερμουάρ, τόσο πολύ ανησυχούσε για το απρόοπτο ατύχημα με τα… «ανοιχτά μαγαζιά».

Το φερμουάρ είναι ένας από τους πιο φρέσκους καρπούς της Βιομηχανικής Επανάστασης, καρπός βραδείας ωρίμανσης. Αργησε, αλλά τελικά κατέλαβε τον κόσμο όσο οι μηχανές εσωτερικής καύσης και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες, συνυφασμένο με τη βιομηχανία της μόδας και με το ντιζάιν (ακόμη και με τη βιομηχανία του ροκ, αν αναλογιστεί κανείς το εξώφυλλο του αυθεντικού άλμπουμ Sticky Fingers των Rolling Stones, με το λειτουργικό φερμουάρ πάνω στο φωτογραφημένο μπλουτζίν – κάτι που στο μακρινό 1971 έκανε πάταγο, ηπιότερο πάντως από τα τραγούδια του δίσκου).

Στη μεσαιωνική Βρετανία του 14ου αιώνα τοποθετεί τον πρώτο πρόγονο του φερμουάρ, το περιοδικό. Ηταν ο λεγόμενος «γάντζος και τα μάτια». Και ο αμερικανός συγγραφέας Μαρκ Τουέιν κατοχύρωσε με ευρεσιτεχνία ένα αγκιστροειδές κούμπωμα σε ελαστικό υλικό το 1871. Εκείνη την εποχή της απαράμιλλης αμερικανικής βιομηχανικής δημιουργικότητας το φερμουάρ δημιουργήθηκε πρώτη φορά. Η εταιρεία Universal Fastener Company του Σικάγου ιδρύθηκε για να υλοποιήσει μια καινοτομία με εφαρμογή σε μπότες, του Γουίτκομπ Τζάντσον, που κατοχυρώθηκε με ευρεσιτεχνία το 1893. Δεν τα κατάφερε. Την εταιρεία ανέλαβε ο Γκίντεον Σάντμπακ, μετανάστης μηχανικός από τη Σουηδία, ο οποίος τελειοποίησε το πρώτο φερμουάρ της Ιστορίας.

Από εκεί και πέρα τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Οι εφαρμογές του ήταν πολλές και ποικίλες, από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έως τις ημέρες μας έλαβε ακόμη και συμβολικό χαρακτήρα, μέσα από τη βιομηχανία του Χόλιγουντ κυρίως, υπογραμμίζοντας κινηματογραφικές πέτσινες «σκληράδες» αστέρων όπως ο Μάρλον Μπράντο, ας πούμε.

Πλέον το επόμενο στοίχημα είναι τα νέα πεδία εφαρμογής. Εάν η κύρια λειτουργία δεν έχει αλλάξει, τότε πρέπει να αλλάξουν οι εφαρμογές, δηλαδή οι συνθήκες και τα προϊόντα, λένε οι θεωρητικοί της καινοτομίας. Ισως κάποια βιομηχανία εκτός αυτής των ειδών ρουχισμού και των αποσκευών βρει έναν λόγο να ανακαλύψει και να ξαναχρησιμοποιήσει το φερμουάρ. Το εργαλείο που υπήρξε φορέας νεωτερικότητας, απλοποίησης και ευκολίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News