Πενήντα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ. Ας το γράψουμε και σε αριθμό: 55 δισ. ευρώ. Τόσα είναι τα χρήματα που έχουν κλαπεί, μέσα στα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, από αρκετά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Δανίας και της Γαλλίας.

Οι δράστες πίσω από το σκάνδαλο Cum-Ex –ένα από τα μεγαλύτερα που ενέσκηψαν ποτέ σε ευρωπαϊκό έδαφος- είναι μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες που λειτουργούν εντός ΕΕ καθώς κι ένα κύκλωμα ικανότατων απατεώνων χρηματομεσιτών.

Η πρώτη αποκάλυψη για την δράση του κυκλώματος έγινε πέρσι, όταν έπειτα από μεγάλη έρευνα της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit» και του πρώτου δημόσιου γερμανικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου ARD, έγινε γνωστό πως γερμανικές τράπεζες και επιδέξιοι χρηματομεσίτες «ελάφρυναν» τα γερμανικά ταμεία κατά 31,8 δισ. ευρώ, μέσω των –εξαιρετικά αμφιλεγόμενων- συναλλαγών Cum-Cum και Cum-Ex.

Οι συναλλαγές Cum-Cum επιτρέπουν στους ξένους επενδυτές να αποφεύγουν την παρακράτηση φόρου επί των μερισμάτων, δανείζοντας μετοχές σε μια (γερμανική εν προκειμένω) τράπεζα, και οι δεύτερες –γνωστές κι ως “divided stripping”- επιτρέπουν την επίτευξη ευνοϊκότερου φορολογικού καθεστώτος των μερισμάτων, δεδομένου ότι τα κέρδη μιας επιχείρησης θεωρούνται άθροισμα κεφαλαίων και φορολογούνται λιγότερο απ’ ό,τι τα μερίσματα.

Κι όλα αυτά συνέβαιναν την ίδια στιγμή που αμφότεροι οι τύποι συναλλαγών είχαν απαγορευτεί στη Γερμανία, οι μεν πρώτες το 2016 οι δε δεύτερες το 2012!

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο σκάνδαλο φοροδιαφυγής στην ιστορία της Γερμανίας», έσπευσε να δηλώσει ο οικονομολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάνχαϊμ Κρίστοφ Σπένγκελ, οποίος συνεργάστηκε στην έρευνα.

Ο ερευνητής του υπολόγισε ιστορικά τη ζημιά από το 2001 και κατέληξε το συμπέρασμα ότι το γερμανικό κράτος ζημιώθηκε κατά 31,8 δισ. ευρώ από φόρους, οι οποίοι δεν εισπράχθηκαν. Συγκεκριμένα, από τις συναλλαγές Cum-Cum το γερμανικό κράτος ζημιώθηκε κατά 24,6 δισ. ευρώ και από τις συναλλαγές Cum-Ex κατά 7,2 δισ. ευρώ.

Η αποκάλυψη του σκανδάλου έφερε ως αποτέλεσμα την ενδελεχή έρευνα των γερμανικών Αρχών σε συνολικά 100 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, γερμανικά και μη.

Την πιο επιθετική στάση επί του θέματος έχει υιοθετήσει το πολυπληθέστερο γερμανικό κρατίδιο, εκείνο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, που ασκεί πιέσεις προκειμένου να αντλήσει τους σχετικούς φόρους. Ζητάει, συγκεκριμένα, να εφαρμοστεί απόφαση του ομοσπονδιακού οικονομικού δικαστηρίου από το 2015, έτσι ώστε να μπορούν οι περιφερειακές Αρχές να συλλέξουν αναδρομικά φόρους από τράπεζες για όλες τις επίμαχες συναλλαγές πριν από το 2016.

Πλέον όμως, με την συμμετοχή κι άλλων ευρωπαϊκών ΜΜΕ όπως η γαλλική Le Monde που διεξήγαγε κι αυτή την δική της έρευνα, είναι ξεκάθαρο πως το σκάνδαλο έχει «μολύνει» κι άλλες χώρες.

Καταρχάς, την Γαλλία με τις τράπεζες BNP Paribas, Société Générale και Crédit Αgricole να φέρονται αναμεμειγμένες στο σκάνδαλο.

«Η απάτη δεν σταμάτησε στα σύνορα της Γερμανίας αλλά το ίδιο κόλπο συνέβη και σε τράπεζες στη Δανία, το Βέλγιο, την Αυστρία, την Ελβετία και τη Νορβηγία. Οι απατεώνες χρηματομεσίτες έδρασαν –με λιγότερη επιτυχία- και στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες και την Ισπανία», σημειώνει η γαλλική εφημερίδα.

«Πάνω απ’ όλα, η έρευνά μας δείχνει ότι η απάτη Cum-Ex είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος, το οποίο κοστίζει τα ευρωπαϊκά κράτη δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, το λεγόμενο στην χρηματοοικονομική γλώσσα “dividend arbitrage”».

Πρόκειται για μια -άγνωστης στο ευρύ κοινό- τεχνική φορολογικής βελτιστοποίησης, στο όριο της νομιμότητας που χρησιμοποιείται από πολλές διεθνείς τράπεζες με στόχο την αποφυγή του φόρου επί των μερισμάτων.

Το δημοσίευμα καταλήγει πως «αυτού του είδους η χρηματοοικονομική στρατηγική στοιχίζει ετησίως στη Γαλλία έως και 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για ένα κόλπο που εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς ποτέ να έχει αμφισβητηθεί ή ελεγχθεί πραγματικά από τη φορολογική διοίκηση των αρμόδιων υπουργείων».

Ίσως λοιπόν, λέει η Le Monde, με αφορμή το εν λόγω σκάνδαλο, ήρθε η ώρα να μπει το μαχαίρι του δημοσιονομικού ελέγχου λίγο πιο βαθιά στο τραπεζικό κόκκαλο…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News