Όταν -ενώ ήδη κατείχε τον τίτλο του υπουργού Εμπορίου- ο Γουίλμπουρ Ρος, που εκπροσώπησε τις ΗΠΑ στη φετινή ΔΕΘ, έμαθε ότι επίκειται δημοσίευμα στα πλαίσια της παγκόσμιας έρευνας των Paradise Papers για την συμμετοχή του σε offshore που κάνει μπίζνες με εταιρεία ρώσων ολιγαρχών, δεν ίδρωσε. Αντ’ αυτού σόρταρε μετοχές της offshore και είχε κέρδος !

Ο ίδιος, κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ, μίλησε για «τεράστιες ευκαιρίες» για επενδύσεις στην Ελλάδα, για την ανάγκη να απομακρυνθούν οι φραγμοί και τα εμπόδια για την εγκατάσταση αμερικανικών εταιρειών στη χώρα μας και για το ότι η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί την Ελλάδα φίλη και σύμμαχο και σκοπεύει να τη στηρίξει όσο το δυνατόν περισσότερο.

Ας ελπίσουμε ότι δεν σορτάρει στη συγκεκριμένη περίπτωση… Και ας δούμε αναλυτικότερα ποιος είναι και πώς δρα.

Τα Paradise Papers και το σορτάρισμα 

Τέλη Οκτωβρίου 2017. Ο κ. Ρος, υπουργός Εμπορίου και φίλος του προέδρου Τραμπ, λαμβάνει επιστολή με ερωτήματα από δημοσιογράφο που συμμετέχει στα Paradise Papers, την παγκόσμια έρευνα για offshore και φοροαποφυγή που διεξήγαγαν περισσότερα από 70 μέσα ενημέρωσης στον πλανήτη. Η δημοσίευση των Paradise Papers είχε οριστεί να ξεκινήσει μία εβδομάδα μετά, στις 5 Νοεμβρίου 2017.

«Αγαπητέ υπουργέ Ρος,

Είμαι ρεπόρτερ των New York Times και έρχομαι σε επαφή για να σας ενημερώσω για μια έρευνα που κάνουμε σχετικά με τις επενδυτικές σας δραστηριότητες και για να σας θέσουμε μερικές ερωτήσεις. Η ιστορία επικεντρώνεται κυρίως στη συμμετοχή σας στη Navigator Holdings και στις συναλλαγές της με τη ρωσική εταιρία ενέργειας Sibur.

Επιτρέψτε μου πρώτα να εξηγήσω, εν συντομία, ότι η έρευνα αυτή διεξάγεται σε συνεργασία με τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πρότζεκτ που εξετάζει τη χρήση υπεράκτιων επενδυτικών οχημάτων στις Νήσους Κέιμαν, στις Βερμούδες και σε άλλες δικαιοδοσίες. Οι πρακτικές φοροαποφυγής και η έλλειψη διαφάνειας που συνδέεται με αυτές τις δικαιοδοσίες είναι θέμα σημαντικού δημοσίου συμφέροντος».

Ο δημοσιογράφος Μάικ ΜακΙντάιρ εξηγούσε στον υπουργό ότι από την εξέταση ανοικτά προσβάσιμων πληροφοριών αλλά και ιδιωτικών εγγράφων σε φορολογικούς παραδείσους φαινόταν ότι διατηρούσε στη Navigator Holdings μια επένδυση, και ότι η Navigator είχε σημαντικές επιχειρηματικές σχέσεις με τη ρωσική εταιρεία ενέργειας Sibur. Ως κύριοι μέτοχοι της τελευταίας εμφανίζονταν οι Λεονίντ Μίκελσον, το οποίου εταιρεία υπόκειται σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ, και ο Γκενάντι Τιμτσένκο, ο οποίος επίσης ήταν στη λίστα κυρώσεων. Ως σημαντικός μέτοχος στη Sibur εμφανιζόταν και ο Κίριλ Σεμόλοφ, που είχε παντρευτεί το 2014 τη μικρή  κόρη του Πούτιν και εμφανιζόταν σε άλλη υπόθεση των Panama Papers και των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων που διακινούνταν από offshore του κλειστού κύκλου των στενών φίλων του ρώσου προέδρου, που είχε δει το φως της δημοσιότητας τον Απρίλιο του 2016.

Λόγω αυτών των συνδέσεων ο δημοσιογράφος ρωτούσε εάν η επένδυση του Ρος στη Navigator δημιουργεί πιθανή σύγκρουση με το ρόλο του ως υπουργού Εμπορίου, ειδικά στους τομείς των εμπορικών και οικονομικών κυρώσεων που αφορούν τη Ρωσία. Η ίδια η Sibur δεν βρισκόταν στη λίστα των κυρώσεων, όμως το γεγονός ότι οι κύριοι ιδιοκτήτες της τελούσαν υπό κυρώσεις έμμεσα ή άμεσα, αποτελούσε λόγο για τις δυτικές τράπεζες να μην παρέχουν οικονομική στήριξη στη ρωσική εταιρεία ενέργειας. Σημειώνεται ότι τα κέρδη της Navigator με έδρα τις Νήσους Μάρσαλ συνέχιζαν να αυξάνονται και μετά την επιβολή των κυρώσεων των ΗΠΑ το 2014, φτάνοντας σε ύψη δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο. Ο Ρος, πέρα από την κατοχή μετοχών της Navigator μέσω μίας «αλυσίδας» εταιρειών του στα Κέιμαν, ήταν στο διοικητικό της συμβούλιο από το 2012 έως το 2014.

Στην απάντηση που έλαβε ο δημοσιογράφος μέσω δικηγόρου του υπουργού Εμπορίου αναφερόταν ότι ο Ρος δεν ήταν στο ΔΣ της Navigator ούτε όταν αγοράστηκαν πλοία για τις μεταφορές υγραερίου ούτε όταν υπογράφηκε η συμφωνία μεταφοράς με την Sibur, η οποία ούτε τελούσε ούτε τελεί υπό κυρώσεις. Επίσης, αναφέρθηκε ότι ποτέ του δεν έχει συναντήσει τους Μίκελσον, Τιμτσένκο και Σεμόλοφ. Ωστόσο, δεν διαψεύσθηκε το γεγονός ότι ο υπουργός Εμπορίου είχε στην κατοχή του μετοχές της Navigator. Το μόνο που αναφέρθηκε ήταν ότι funds που συνδέονται με τον Ρος «δεν κατείχαν την πλειοψηφία των μετοχών της Navigator».

Το θέμα δημοσιεύτηκε τελικά στους New York Times και το ICIJ και προκάλεσε πληθώρα αντιδράσεων, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο με αρκετούς γερουσιαστές να αιτούνται από την υπηρεσία αρμόδια για θέματα ηθικής διεξοδική έρευνα για το θέμα.

Επτά μήνες μετά, στα μέσα Ιουνίου 2018, το Forbes αποκάλυψε ότι ο Ρος «σόρταρε» με τις μετοχές της Navigator λίγο αφού έλαβε τις ερωτήσεις από τον δημοσιογράφο και ότι πιθανώς έβγαλε και κέρδος! Όπως φάνηκε, ο υπουργός Εμπορίου εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι θα έβγαινε στο φως της δημοσιότητας μία έρευνα που θα ήταν κατά της Navigator. Το σορτάρισμα που έκανε ο Ρος ισοδυναμούσε με στοίχημα ότι η αξία των μετοχών της Navigator θα μειωνόταν μετά τη δημοσίευση του άρθρου των New York Times, και έτσι, αφού είχε πουλήσει σε υψηλή τιμή θα μπορούσε να αγοράσει ξανά σε χαμηλότερη. Η μετοχή της Navigator υποχώρησε 4% με εμφανές κέρδος για τον υπουργό Εμπορίου, σύμφωνα με το Forbes. Στις 12 Ιουλίου 2018 ο Ρος έλαβε επιστολή από την Υπηρεσία Ηθικής της Γερουσίας για «ανακριβείς δηλώσεις» σχετικά με τα περιουσιακά του στοιχεία ενώ πέντε ημέρες μετά Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής εντάχθηκε στην ομάδα των πολιτικών που ζητούν να διεξαχθεί σχετική έρευνα.

2015: «Δεν βλέπω πώς Τσίπρας και  ΣΥΡΙΖΑ θα επιβιώσουν»

Το σορτάρισμα και το στοίχημα φαίνεται ότι είναι μέρος του DNA του Γουίλμπουρ Ρος. Πριν αναλάβει την θέση του υπουργού Εμπορίου και «απεκδυθεί» του μεγαλύτερου μέρους των περιουσιακών του στοιχείων, ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής, ήταν ευρύτερα γνωστός ως ο «Βασιλιάς της Πτώχευσης». Το συγκεκριμένο παρατσούκλι φαίνεται ότι το κέρδισε λόγω της συνήθειάς του να δημιουργεί νέες επιχειρήσεις από τα περιουσιακά στοιχεία πτωχευμένων που είχε αγοράσει με ελάχιστα χρήματα. Ο Ρος ήταν γνωστός για την τακτική του να επενδύει σε προβληματικές εταιρείες σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων, συμπεριλαμβανομένων των εξαρτημάτων αυτοκινήτων, του χάλυβα, των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

Όσο για το τελευταίο, οι πιέσεις που δέχονταν οι τράπεζες στην Ελλάδα είχαν κεντρίσει το ενδιαφέρον του Ρος από το 2014. Εκείνη τη χρονιά, fund συμφερόντων του μαζί με τη Fairfax του Πρεμ Γουάτσα και σειρά άλλων επενδυτών συμμετείχαν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank συνολικού ύψους 2,8 δισεκατομμυρίων ευρώ λαμβάνοντας πολύ μεγάλο αριθμό μετοχών. Ο Ρος είχε επενδύσει και στην Τράπεζα Κύπρου και εμφανιζόταν αισιόδοξος ότι η επένδυσή του, όπως και στην Ελλάδα, θα του αποφέρει κέρδη. Λίγα χρόνια πριν, οι ίδιοι μεγαλοεπενδυτές –ο Ρος, ο Γουάτσα και άλλοι που συμμετείχαν στην εξαγορά μετοχών της Eurobank- είχαν επιτυχώς διεξάγει το «πείραμα» της πιεσμένης Bank of Ireland αγοράζοντας το 2011 στα 0,1 ευρώ τη μετοχή και πουλώντας το 2014 στα 0,33. Στην περίπτωση όμως της Ελλάδας τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ακριβώς το ίδιο…

Μία ημέρα αφού τυπώθηκε στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης η απόφαση για το δημοψήφισμα του 2015 ο επενδυτής Ρος βγήκε στο αμερικανικό κανάλι CNBC μιλώντας για το ενδεχόμενο «κοινωνικών αναταραχών» . Οι εικόνες με τις ουρές πολιτών μπροστά στα ATM –με αρκετά πλάνα και από Eurobank ανάμεσά τους- είχαν ήδη κάνει το γύρο του κόσμου και ο μεγαλοεπενδυτής δεν έκρυβε την ανησυχία του στην συνέντευξη που παραχωρούσε. «Μόλις υπάρξουν κοινωνικές αναταραχές, που θα υπάρξουν σχετικά σύντομα αν αυτό συνεχιστεί, κανένας τουρίστας δεν πρόκειται να θέλει να πάει στην Ελλάδα», είπε on camera στις 29 Ιουνίου. Διευκρίνισε δε ότι όταν έβαλε το «στοίχημα» για την επένδυση στην Eurobank το 2014 σκεφτόταν ότι δεν θα ελάμβανε την εξουσία η συγκεκριμένη κυβέρνηση. «Δεν βλέπω πώς ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιβιώσουν από τη συγκεκριμένη κατάσταση. Υποσχέθηκαν στους ανθρώπους ότι δεν θα υπήρχαν προβλήματα, ότι θα επανέλθουν στα ίδια, ότι η ΕΕ θα πάει πάσο. Η ΕΕ δεν πήγε πάσο και ούτε θα πάει νομίζω», είπε ο Ρος.

Στις αρχές του 2016, δημοσιογραφικές πληροφορίες έκαναν λόγο για επίσκεψη του Ρος μαζί με τους Πρεμ Γουάτσα και Τζον Πόλσον στην Αθήνα για επαφές με τις διοικήσεις ελληνικών τραπεζών και με στελέχη της κυβέρνησης καθώς οι ελληνικές μετοχές συμφερόντων τους είχαν λάβει την κατιούσα και εμφανίζονταν ανήσυχοι για την επικείμενη αξιολόγηση. Τελικά δεν έγινε γνωστό εάν υπήρξαν αυτές οι επαφές.

Όταν ο Ρος τοποθετήθηκε στη θέση του υπουργού Εμπορίου στις αρχές του 2017 δεσμεύθηκε ότι θα παραιτηθεί από θέσεις που κατείχε σε διοικητικά συμβούλια επιχειρήσεων και ότι θα πουλήσει εντός εξαμήνου τα περισσότερα περιουσιακά του στοιχεία. Στο πλαίσιο αυτό –εάν εξαιρέσει κανείς την υπόθεση της Navigator- εμφανίστηκε ότι πουλάει και τη συμμετοχή του στο fund που χρησιμοποιούσε για τις επενδύσεις του εκτός της αμερικανικής επικράτειας, μέσω του οποίου είχε αγοράσει μετοχές της Eurobank και της Τράπεζας Κύπρου – στην τελευταία διετέλεσε και αντιπρόεδρος του ΔΣ.

Ωστόσο, οι επενδυτικές του «παρεμβάσεις» θα συνεχίζονταν: σε δημοσίευμά του τον Μάιο του 2017 το Reuters επικαλούνταν πηγή από τον τραπεζικό τομέα η οποία ανέφερε ότι ο Ρος έστειλε στο έλληνα πρωθυπουργό επιστολή ζητώντας «διάφανη διαδικασία στην πώληση» της Εθνικής Ασφαλιστικής. Όπως ανέφερε η πηγή που εμφανιζόταν να έχει γνώση του περιεχομένου της επιστολής, «ο υπουργός υποστηρίζει πλήρως την προσφορά Calamos-EXIN, λέγοντας ότι θα ήταν μια καλή αρχή για τη βελτίωση των επενδύσεων των ΗΠΑ προς την Ελλάδα».

Το φιάσκο της EXIN με την Εθνική Ασφαλιστική και τα 718 εκατομμύρια ευρώ που τελικά δεν είχαν για να την αγοράσουν αποκαλύφθηκε δέκα μήνες μετά. Λέτε να είχε σορτάρει πάλι;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News