Το σκηνικό φάνταζε ιδιότυπο, αν όχι και παρεξηγήσιμο σε ένα κτίριο που έχει υπάρξει πολλαπλώς εμβληματικό για την πόλη της Αθήνας: ένας εκσκαφέας, δυο χρυσά φτυάρια, και τα εθνικά σύμβολα, οι σημαίες, Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν, πάντως, για καλό σκοπό. Το ρεκτιφιέ του κτιρίου, αποκαλούμενου και ως Chancery, που φιλοξενεί την αμερικανική πρεσβεία στην Ελλάδα θεωρείται κίνηση σημαντική για το εγχώριο πεδίο, όπως κι αν το δει κανείς, πολιτικά, κοινωνικά, ακόμη και οικονομικά. To κτίριο της μοναδικής αρχιτεκτονικής του Βάλτερ Γκρόπιους, πρωτεργάτη του κινήματος Μπάουχαους (Bauhaus), το συγκρότημα που έχει αποτελέσει όσο κανένα άλλο στη Βασιλίσσης Σοφίας πόλο διαμαρτυρίας, ως και στόχο τρομοκρατικών επιθέσεων, αποκτά νέο πρόσωπο. Το 1961 οπότε και παραδόθηκε στους κατοίκους της πόλης είναι εξάλλου πολύ μακριά…

Το Protagon βρέθηκε στον αγιασμό που έλαβε χώρα το μεσημέρι της Τετάρτης, μια τελετή που τα είχε όλα: και συμβολισμούς, και ευχές, κι ευχαριστίες. «Εκεί» ήταν ο αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάιατ, μετά της συζύγου του, ήταν και ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης. Τον αγιασμό έκανε ο πατήρ Θωμάς Συνοδινός, πάλαι ποτέ Πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών.

Στις σύντομες ομιλίες των εκπροσώπων τους (σσ: ο ήλιος έκαιγε άλλωστε ανελέητα), Διπλωματία και Αυτοδιοίκηση συναίνεσαν ότι ένα τέτοιο έργο δεν είναι ένα απλό έργο. Φέρει ισχυρούς συμβολισμούς για τις σχέσεις των δύο χωρών, «που βρίσκονται στην ίδια όχθη», για την ενδυνάμωση των δεσμών τους, φέρει και μήνυμα «αναβάθμισης της αμερικανικής παρουσίας στη χώρα». Το κτίριο εκφράζει πρωτίστως τις αξίες του δυτικού πολιτισμού, «εργαζόμαστε σκληρά ώστε να προστατεύσουμε τη φύση του», είπε χαρακτηριστικά ο πρέσβης.

Ο ίδιος έδωσε στη δημοσιότητα και το ιλιγγιώδες, και δη με τα σημερινά δεδομένα, νούμερο της ανακατασκευής: περίπου 345 εκατομμύρια δολάρια, για ένα project πενταετές, που αναμένεται να το δούμε ολοκληρωμένο το 2022.

Αναφερόμενος μεταξύ άλλων στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι η τιμώμενη χώρα στη φετινή ΔΕΘ, ο Τζέφρι Πάιατ το χαρακτήρισε ως «εξαιρετικά σημαντικό», στέλνοντας μήνυμα: «οι ΗΠΑ, οι άνθρωποι της Αμερικής, είναι πεπεισμένοι να στηρίξουν την Ελλάδα, καθώς αναδύεται από την οικονομική της κρίση».

Ο Γιώργος Καμίνης στάθηκε ιδιαίτερα στην αναβάθμιση που θα προσφέρει ένα τέτοιο έργο στην αισθητική της Αθήνας, με τον Πάιατ να μεταφέρει το «respect» του γιου του, αρχιτέκτονα που ζει στην Καλιφόρνια, για το κίνημα του Bauhaus.

O αμερικανός πρέσβης δεν παρέλειψε στο τέλος της ομιλίας του να ευχαριστήσει τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Σαμαρά (ο οποίος ήταν μάλιστα παρών) για τη μελέτη του πάνω στην ιστορία του κτιρίου.

Τα στοιχεία της ανακατασκευής

Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό έχει αναλάβει το γραφείο «Ann Beha Architects» ενώ τις εργασίες κατασκευής η αμερικανική εταιρεία Caddell. Στον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό συμμετείχαν περισσότερα από 56 αρχιτεκτονικά γραφεία.

Με το project, η πρεσβεία θα αποκτήσει νέο κεντρικό lobby, θα δει σε βελτιωμένη εκδοχή τις μοναδικές σκάλες της, καθώς και τη χαρακτηριστική μαρμάρινη πρόσοψη. Ο χώρος των γραφείων θα επεκταθεί, η νέα πτέρυγα της θα εξελιχθεί αισθητικά, τα εσωτερικά συστήματα λειτουργίας θα αναβαθμιστούν, σύμφωνα με τα σύγχρονα standards. Το κτίριο θα εξακολουθήσει ασφαλώς να υπακούει στους ήδη αυστηρούς κανόνες ασφαλείας. Το να μπεις στην αμερικανική πρεσβεία δεν ήταν, δεν είναι, ούτε θα είναι εύκολη υπόθεση.

Στο project εκτιμάται ότι θα απασχοληθούν 620 εργάτες, από τις ΗΠΑ, την Ελλάδα καθώς και από τρίτες χώρες. Περίπου 500 από αυτούς απασχολούνται στην εγχώρια αγορά.

Το έργο έχει σχεδιαστεί με σεβασμό στο περιβάλλον _ προβλέπει για παράδειγμα αξιοποίηση του νερού της βροχής.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της αμερικανικής πρεσβείας, κατασκευαστικά έργα αυτού του βεληνεκούς συνεισφέρουν περί το 1,2 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα, στην εκάστοτε τοπική οικονομία.

Η ιστορία του κτιρίου

Το κτίριο, ισχυρό τοπόσημο για την ελληνική πρωτεύουσα, παραδόθηκε στους κατοίκους της σχεδόν την ίδια εποχή με το – επίσης εμβληματικό – ξενοδοχείο του Χίλτον, διαμορφώνοντας καθοριστικά την αισθητική της.

Καθαρές, μοντέρνες γραμμές, ανοικτές στο φως και τον αέρα. Σε ελεύθερο συνειρμό έφερνε στον νου περίπτερο ελληνικό ναό. Ο Γκρόπιους είχε συνεργαστεί τότε στην Αθήνα με τον έλληνα αρχιτέκτονα Περικλή Σακελλάριο, ο οποίος υπέγραφε έργα αστικού εκσυγχρονισμού, όπως οι πλαζ της Γλυφάδας και της Βουλιαγμένης.

Η κατασκευή ολοκληρώθηκε στις 4 Ιουλίου του 1961, με κόστος που λέγεται ότι άγγιξε το 1,5 εκατομμύρια δολάρια. Περίπου 350 έλληνες μηχανικοί, τεχνίτες και εργάτες έβαλαν το χεράκι τους ώστε το όραμα του Γκρόπιους να γίνει πραγματικότητα. Έχει χρησιμοποιηθεί πεντελικό μάρμαρο, ως βασικό οικοδομικό υλικό, αλλά και μαύρο μάρμαρο από την Πελοπόννησο και γκρίζο από τον Μαραθώνα. Τα εγκαίνια του κτιρίου έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου, με οικοδεσπότη τον τότε αμερικανό πρέσβη Έλις Μπριγκς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News