Ο πρόσφατος θάνατος του Χιου Χέφνερ επανέφερε στο προσκήνιο πικρές συζητήσεις για τη θέση του στην ιστορία. Πολλές «νεκρολογίες» στα μέσα ενημέρωσης τον χαρακτηρίζουν ως «σεξουαλικό απελευθερωτή», ωστόσο, φεμινίστριες και συντηρητικοί δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν πολύ σκληρούς χαρακτηεισμούς.

Όπως επισημαίνει η Ελίζαμπεθ Χάινεμαν, καθηγήτρια Ιστορίας, Φύλου και Σεξουαλικότητας των Γυναικών στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, σε άρθρο της  στο ακαδημαϊκό περιοδικό The Conversation, ο Χέφνερ «προκειμένου να ζήσει την φαντασίωση που εμπορευόταν, κρατούσε γυναίκες φυλακισμένες στο Playboy Mansion [την έπαυλή του κοντά στο Μπέβερλι Χιλς], συμπεριφερόταν ταπεινωτικά και τους έδινε ναρκωτικά».

Η εικόνα του Χέφνερ προβάλλει ιδιαίτερα ζοφερή αν την συγκρίνει κανείς με αυτή της Μπεάτε Ούζε, η οποία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο άνοιξε το πρώτο sex shop (κατάστημα με σεξουαλικά βοηθήματα) στον κόσμο, γι’ αυτό και μερικές φορές αναφέρεται ως «ο θηλυκός Χιου Χέφνερ της Γερμανίας».

Equip yourself, cause it’s the weekend. Unser Unique Vibrator aus der 70th Anniversary Edition Box, spotted an den @nicoleweberpr Pressdays in München diese Woche. #BU70yrs #DareToBeNew #fw2016

A post shared by Beate Uhse (@beateuhse_official) on Oct 15, 2016 at 2:38am PDT

Και οι δύο έκαναν μεγάλες μπίζνες με επίκεντρο την σεξουαλικότητα. Αλλά ενώ ο Χέφνερ «απελευθέρωσε» τους άνδρες, προτρέποντάς τους να ζήσουν τις σεξουαλικές φαντασιώσεις τους χωρίς οικονομικές ή συναισθηματικές ευθύνες απέναντι στις γυναίκες, η Ούζε έδωσε έμφαση στην αμοιβαία ευχαρίστηση, που είναι βασισμένη στην επικοινωνία και στη σεξουαλική παιδεία, στα σεξουαλικά παιχνίδια, στα διάφανα εσώρουχα και στις διεγερτικές φωτογραφίες.

Ένα διαφορετικό όραμα για το σεξ

Η Μπεάτε γεννήθηκε το 1919 -επτά χρόνια πριν από τον Χέφνερ. Στάθηκε «πολύ τυχερή», γιατί η ανατροφή της ήταν πραγματικά φωτισμένη και «ποτέ δεν είχε προβλήματα με την χειραφέτηση». Οι γονείς της δεν έβαλαν κανένα όριο στις φιλοδοξίες των παιδιών τους, φρόντισαν επίσης για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγησή τους μιλώντας ανοιχτά για τη σεξουαλικότητα και την σεξουαλική υγιεινή: «Η μητέρα μου ήταν μια από τις τρεις πρώτες γερμανίδες γιατρούς και χειραφετημένη πολύ πριν υπάρξει η λέξη [χειραφέτηση]. Ο πατέρας μου ήταν ένας πολύ φιλικός, φιλελεύθερος αγρότης», θα πει η Μπεάτε Ούζε σε συνέντευξή της στην γερμανική εφημερίδα Sonntagsblatt, το 2000, ένα χρόνο πριν από τον θάνατό της.

Το 1927, όταν ο Τσαρλς Λίντμπεργκ (αμερικανός πιλότος και μετέπειτα θαυμαστής του ναζισμού) κατάφερε να διασχίσει τον Ατλαντικό Ωκεανό πετώντας με το μονοθέσιο αεροπλάνο του, έγινε ήρωάς της. Τα –δύο μεγαλύτερα- αδέλφια της είπαν τότε στην Μπεάτε ότι «δεν μπορούσε να πετάξει γιατί ήταν κορίτσι», ο πατέρας της όμως την διαβεβαίωσε ότι: «αν θέλεις κάτι πραγματικά, μπορείς να το πετύχεις έστω και αν χρειαστεί να πας σε άλλη χώρα».

Στα 18 της χρόνια, η Μπεάτε Κέστλιν (όπως ήταν το πατρικό της όνομα) ήταν ήδη πιλότος -επάγγελμα ασυνήθιστο για γυναίκες ακόμη και σήμερα- και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου πέταγε με τα καταδιωκτικά της Λουφτβάφε. Ο πρώτος άντρας της, ο Χανς-Γιούργκεν Ούζε, πιλότος επίσης, σκοτώθηκε το 1944. Ένα χρόνο αργότερα, πιλοτάροντας ένα μικρό αεροπλάνο, η Μπεάτε κατάφερε να αποδράσει από την πατρίδα της -την κατεχόμενη από τους Σοβιετικούς Ανατολική Πρωσία, το βορειοανατολικότερο άκρο της Γερμανίας- μαζί με τον δίχρονο γιο της, ένα κοριτσάκι και άλλους τέσσερις ενήλικες.

Συνελήφθη από τα βρετανικά στρατεύματα και μετά το τέλος του πολέμου, όταν απελευθερώθηκε, η πρόσφυγας, χήρα και μητέρα ενός μικρού παιδιού Μπεάτε Ούζε εγκαταστάθηκε στην πόλη Φλένσμπουργκ, κοντά στο Κίελο, η οποία μέσα στα επόμενα χρόνια θα γινόταν η έδρα των επιχειρήσεών της. Το 1949 παντρεύτηκε τον έμπορο Ερνστ-Βάλτερ Ρότερμουντ, ο οποίος είχε άλλα δυο παιδιά από τον πρώτο του γάμο, και μαζί απέκτησαν έναν ακόμη γιο.

Στην μεταπολεμική Γερμανία, οι κατοχικές δυνάμεις είχαν απαγορεύσει οποιαδήποτε πτητική δραστηριότητα, οπότε για να επιβιώσει, η Μπεάτε κατέφυγε στην μαύρη αγορά. Μιλώντας με άλλες γυναίκες, είχε διαπιστώσει την επιθυμία τους για σεξ -όχι όμως και την τεκνοποίηση-, τους φόβους και την άγνοιά τους γύρω από διάφορα ζητήματα, που είχαν σχέση με την σεξουαλικότητα και την προσωπική υγιεινή.

 Έβγαλε λοιπόν ένα φυλλάδιο (κόστιζε μισό μάρκο) για μια μέθοδο αντισύλληψης και οικογενειακού προγραμματισμού, που βρήκε αμέσως πρόθυμους αγοραστές. Μέσα σε δυο χρόνια οι πωλήσεις 32.000 αντιτύπων (έναντι μισού μάρκου) της απέφεραν το απαραίτητο κεφάλαιο για την επέκταση της επιχείρησής της στο Αμβούργο και τη Βρέμη.

Η δεύτερη καριέρα της Μπεάτε Ούζε

Η «Μπεάτε – Μάνα Κουράγιο», όπως την ονόμασαν στη Γερμανία επειδή βοήθησε  να σπάσουν τα ταμπού, άρχισε να δίνει συμβουλές για το σεξ και, εκτός από βιβλία για την «υγιεινή γάμου», να πουλάει, επίσης, προφυλακτικά. Και το 1951, με την προτροπή του συζύγου της, ίδρυσε την εταιρία ταχυδρομικών παραγγελιών «Beate Uhse», η οποία στις αρχές της δεκαετίας του 1960 διέθετε, ήδη, 5 εκατ. πελάτες και μέσα σε δύο δεκαετίες θα γινόταν η μεγαλύτερη επιχείρηση erotica στη Γερμανία παραμένοντας μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη της Ευρώπης.

Το 1962, η Μπεάτε Ούζε άνοιξε στο Φλέσμπουργκ το «Fachgeschäft für Ehehygiene» (εξειδικευμένο κατάστημα υγιεινής γάμου), το πρώτο sex shop στον κόσμο, το οποίο με την προτροπή του δικηγόρου της εγκαινιάστηκε τα Χριστούγεννα. Γιατί τότε; Την περίοδο των γιορτών δεν κινδύνευαν από επιθέσεις αγανακτισμένων πολιτών και η αγανάκτησή τους περίμεναν ότι στο μεταξύ θα μαλάκωνε.

Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, η Ούζε χρειάστηκε να αγωνιστεί πολύ σκληρά. Απέναντί της στεκόταν αμείλικτη η περιοριστική νομοθεσία της χώρας της, αλλά και οι ισχυρές εκκλησίες καθώς και οι συντηρητικές τάσεις της γερμανικής κοινωνίας. Τα ίδια που αντιμετώπιζε και ο Χιου Χέφνερ στην Αμερική.

Αλλά ενώ το δικό του «όχημα» ήταν ένα περιοδικό με γυμνές γυναίκες, η Μπεάτε Ούζε εμπορευόταν -μέσω ταχυδρομείου- κάθε είδος αφροδισιακού: προφυλακτικά, σεξουαλικά βοηθήματα και gadgets (που σήμερα τα αποκαλούν «παιχνίδια»), βιβλία αυτοβοήθειας, ερωτική λογοτεχνία, προκλητικά εσώρουχα και, ναι, ακόμη και αισθησιακές φωτογραφίες.

Το Playboy ενθάρρυνε την ανεξέλεγκτη ευχαρίστηση των ανδρών, χωρίς οικονομικές ή συναισθηματικές υποχρεώσεις απέναντι στις γυναίκες. Από την άλλη πλευρά, η Μπεάτε Ούζε  ενθάρρυνε το καλό σεξ ως απαραίτητο συστατικό μιας καλής σχέσης, δίνοντας προσοχή στην αγάπη, στη δέσμευση και ειδικά στις επιθυμίες των γυναικών.

Ο Χέφνερ παρουσιαζόταν ως η ενσάρκωση του lifestyle που προωθούσε: ένας ερωτύλος μέσα σε μια κόκκινη μεταξωτή ρόμπα, περιτρυγιρισμένος από τα κουνελάκια του Playboy. Και από την άλλη, η Ούζε ως ενσάρκωση του δικού της τρόπου ζωής: μια μητέρα τεσσάρων παιδιών, που κατανοεί τα προβλήματα των γυναικών και μπορεί να τα επικοινωνήσει στους άντρες.

Τερματίζοντας τη «σεξουαλική μιζέρια» στη μεταπολεμική Γερμανία

Προωθώντας την επιχειρηματική της δραστηριότητα, η Μπεάτε Ούζε εφάρμοσε την παράδοση της «οικογενειακής υγιεινής», η οποία είχε αρχίσει να δίνει έμφαση στην συντροφικότητα και τη σεξουαλική υγεία των (παντρεμένων) ζευγαριών στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ήδη από τη δεκαετία του 1920, όταν οι μεταρρυθμιστές της σεξουαλικής ζωής άρχισαν να μιλούν για την κατάργηση των φραγμών της ντροπής και τη βελτίωση της σεξουαλικής εκπαίδευσης. Με τον τρόπο αυτό θα βελτιωνόταν η δημόσια υγεία, η ευτυχία και η οικονομική σταθερότητα των οικογενειών.

Η ανάγκη ήταν ακόμη πιο έντονη μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξαιτίας του, εκατομμύρια Γερμανοί είχαν χάσει ή δεν είχαν καν κατορθώσει να έχουν καλή επικοινωνία με τις/τους συντρόφους τους, ενώ πάρα πολλοί είχαν βιώσει την (στρατιωτική) σεξουαλική βία, είτε ως δράστες, είτε ως θύματα, είτε ως αυτόπτες μάρτυρες. Και μια απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη θα μπορούσε να είναι καταστροφική στο τοπίο της πείνας και της έλλειψης στέγης που ακολούθησε τον πόλεμο.

Η Μπεάτε Ούζε υποσχέθηκε στους συμπατριώτες της να θεραπεύσει τη δυστυχία που προκαλούσαν τα σεξουαλικά προβλήματα και τους πρόσφερε λύσεις χρησιμοποιώντας εξαιρετικά λεπτή γλώσσα.

Τους είπε ότι οι άνδρες, που έκαναν σεξ έχοντας στο μυαλό τους τη δουλειά, απογοήτευαν τις συζύγους τους. (Ένα ερωτικό μυθιστόρημα, όμως, θα μπορούσε να τους βοηθήσει). Έγραψε ότι χωρίς αντισύλληψη, οι γυναίκες θα κατέληγαν να κάνουν (επικίνδυνες) εκτρώσεις και ότι ο φόβος της εγκυμοσύνης τους στερούσε την ικανοποίηση. (Και πρότεινε στα ζευγάρια ένα ευρύ φάσμα αντισυλληπτικών μεθόδων.)

Αν μια γυναίκα ήταν «ψυχρή», πιθανότατα ο σύζυγός της δεν ήξερε πώς να κάνει σεξ μαζί της. Ίσως δεν γνώριζε καν ότι και αυτή μπορούσε να ικανοποιηθεί. (Οπότε θα έπρεπε να διαβάσει ένα εγχειρίδιο για το σεξ και ίσως να δοκίμαζε να αυξήσει την διέγερσή της με κάποια ειδική συσκευή κατά τη διάρκεια της συνουσίας).

Αν ένας άντρας εκσπερμάτωνε πολύ γρήγορα, θα δημιουργούσε πρόβλημα στη σύζυγό του, η οποία εξαιτίας της φύσης χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να φτάσει σε οργασμό. (Μια αλοιφή για την πρόληψη της πρόωρης εκσπερμάτισης θα μπορούσε, όμως, να τους βοηθήσει.)

Μια επιχειρηματίας γεμάτη «κατανόηση»

Βεβαίως η Μπεάτε Ούζε δεν μπορούσε να αγνοήσει τις σεξουαλικές επιθυμίες των ανδρών. Αποτελούσαν την πλειοψηφία των πελατών της και γνώριζε πολύ καλά ότι δεν χρησιμοποιούσαν τα προϊόντα της μόνο με τις συζύγους τους.

Με την πάροδο του χρόνου η επιχείρηση της Μπεάτε Ούζε άλλαξε. Το αντισυλληπτικό χάπι έριξε τρομερά τις πωλήσεις προφυλακτικών, ενώ η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία και στα μέσα ενημέρωσης μείωσε την ανάγκη του κοινού για βιβλία αυτοβοήθειας. Ταυτόχρονα, η ευημερία και η χαλάρωση των νόμων της Δυτικής Γερμανίας επέκτειναν την αγορά της πορνογραφίας, η οποία νομιμοποιήθηκε το 1973.

Η Μπεάτε Ούζε, όμως, ήταν μια πολύ έξυπνη επιχειρηματίας και δεν δυσκολεύτηκε να αλλάξει ρότα περνώντας τη δεκαετία του 1980 στο mainstream πορνό και στις online υπηρεσίες.  Στo διαδίκτυο, εξάλλου, γίνονται σήμερα οι πιο προσοδοφόρες επιχειρήσεις της πορνογραφίας.

Οι υποστηρικτές της ηθικής και της ευπρέπειας, που είχαν κηρύξει αρχικά τον πόλεμο στις εταιρείες ερωτικών προϊόντων πιέζοντας για τη θέσπιση αυστηρότερης νομοθεσίας, ήταν ιδιαίτερα συγκλονισμένοι από το γεγονός ότι πίσω από την εταιρεία «Beate Uhse» βρισκόταν μια γυναίκα, η οποία δεν ντρεπόταν καθόλου για τις δουλειές της, ούτε έκανε και καμιά προσπάθεια να διατηρήσει χαμηλό προφίλ, όπως τουλάχιστον άλλοι συνάδελφοί της. Μέχρι το 1992 είχαν γίνει 2000 καταγγελίες και μόνο χάρη στους καλούς δικηγόρους και τα ευνοϊκά δικαστήρια, κατάφερε να επιβιώσει η επιχείρησή της.

Η στροφή της «Beate Uhse» στο πορνό προσέλκυσε και μια νέα κατηγορία κριτικών: τις φεμινίστριες. Το 1988, ένα μεγάλο άρθρο για την Μπεάτε Ούζε που δημοσιεύτηκε στο μηνιαίο περιοδικό Emma της φεμινίστριας δημοσιογράφου Άλις Σβάρτσερ, ξεκίναγε με την φράση: «Στις 25 της πέταγε με Στούκας στο μέτωπο. Με τη Λούφτβαφε του Χίτλερ. Στο 69 της πουλάει γυναίκες. Για 90 εκατομμύρια τον χρόνο».

Το περιοδικό αναγνώρισε, βέβαια, τον πρωτοποριακό ρόλο της Ούζε, αλλά με ένα τουίστ βιτριολικό: «Η Μπεάτε Ούζε είναι μια χειραφετημένη γυναίκα. Που χειραφετήθηκε στις πλάτες των γυναικών»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News