Μέσα σε απόσταση μίας μόνο στάσης του μετρό στο Λονδίνο, χάνονται έξι χρόνια ζωής. Περνώντας από το Pimlico, με την γραμμή Victoria, στο Vauxhaul, αμέσως μετά τον Τάμεση, το προσδόκιμο ζωής πέφτει από τα 84 στα 78 χρόνια. Είναι προτιμότερο, οπότε, για τους κατοίκους της βρετανικής πρωτεύουσας να μετακομίσουν στο Pimlico; Όχι, ακριβώς, γιατί όποιος κατοικεί στην προηγούμενη στάση της ίδιας γραμμής κερδίζει ακόμα δύο χρόνια ζωής ενώ οι κάτοικοι του Green Park, δύο στάσεις πιο μακριά, συγκεντρώνουν πολλές πιθανότητες να ζήσουν έως και τέσσερα χρόνια παραπάνω. Οι πιο ευτυχείς, ωστόσο, τουλάχιστον όσον αφορά τα χρόνια που μπορούν να προσδοκούν ότι θα ζήσουν, είναι οι κάτοικοι του Oxford Circus, στην καρδιά του Λονδίνου, καθώς ενδέχεται να συμπληρώσουν έως και 96 χρόνια ζωής.

Αυτά αναφέρει σε άρθρο του στην ιταλική La Reppublica, o Έλιο Ρίμπολι, καταξιωμένος επιδημιολόγος και επικεφαλής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Imperial College στο Λονδίνο, εξηγώντας πως οι σημαντικές αυτές διαφορές γίνονται κατανοητές μέσα από το πρίσμα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης: όσο υψηλότερη η κοινωνική τάξη τόσο μεγαλύτερο και το προσδόκιμο ζωής. Στην έννοια της κοινωνικής τάξης -επισημαίνει ο ιταλός επιστήμονας- εμπεριέχονται διάφοροι παράγοντες όπως το οικογενειακό περιβάλλον, οι κοινωνικές σχέσεις, το επίπεδο της εκπαίδευσης, η προσφορά εργασίας.

Όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο, για παράδειγμα, από τις μελέτες των ειδικών ανά την Ευρώπη αποδεικνύεται πως όλοι όσοι έλαβαν πανεπιστημιακή μόρφωση έχουν προσδόκιμο ζωής μεγαλύτερο κατά τέσσερα χρόνια από εκείνους που έβγαλαν μόνον το δημοτικό. Γιατί συμβαίνει αυτό; Εμβαθύνοντας στα στοιχεία διαπιστώνεται πως οι άνθρωποι που έχουν φτάσει στις ανώτερες και ανώτατες εκπαιδευτικές βαθμίδες έχουν την τάση να υιοθετούν πιο υγιεινούς τρόπους ζωής: απέχοντας από το τσιγάρο και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ακολουθώντας τις αρχές της μεσογειακής διατροφής, αφιερώνοντας χρόνο στη γυμναστική.

Στην Ιταλία, για παράδειγμα, μεταξύ συνομήλικων ανθρώπων, από 100 απόφοιτους πανεπιστημίου καπνίζουν μόλις οι 14, ενώ οι καπνιστές είναι διπλάσιοι μεταξύ εκείνων που περιορίστηκαν στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Ανάλογα, μόνον το 3% των σπουδαγμένων είναι υπέρβαροι έναντι του 9% μεταξύ των ατόμων περιορισμένης μόρφωσης ενώ περισσότεροι από τους μισούς που φοίτησαν σε πανεπιστήμια αποφεύγουν την καθιστική ζωή, την ώρα που τα 2/3 των αποφοίτων γυμνασίου αδιαφορούν ή αγνοούν τις επιπτώσεις της.

Στην Ιταλία η διαφορά όσον αφορά το προσδόκιμο ζωής μεταξύ σπουδαγμένων και μη ανέρχεται στα τέσσερα χρόνια για τους άνδρες και στα δύο για τις γυναίκες. Στην Γαλλία αυξάνεται στα 6,8 χρόνια μεταξύ των ανδρών και στα 4,4 όσον αφορά τις γυναίκες ενώ στην Αυστρία τα χρόνια είναι περισσότερα, 7,8 και 5,3 αντίστοιχα.

Είναι αδιαμφισβήτητο πως ζούμε σε μια εποχή που η ανθρωπότητα είναι σε θέση να εφευρίσκει και να ανακαλύπτει ιατρικές λύσεις υψηλότατου επιπέδου – από τρισδιάστατα όργανα έως γονιδιακές θεραπείες. Αλλά αυτή η εξαιρετική πρόοδος -υποστηρίζει ο κ. Ρίμπολι- συγκρούεται με τις ανισότητες όσον αφορά τη δημόσια υγεία, οι οποίες τροφοδοτούνται από παράγοντες όπως η ανεργία, η περιθωριοποίηση, το άγχος, οι εξαρτήσεις, η διατροφή και οι όποιες κοινωνικές ανισότητες. Επιβαρυντική, οπότε, δεν είναι μόνον η έλλειψη αντιβιοτικών αλλά και πόσιμου νερού ενώ οι θάνατοι από καρδιακές παθήσεις δεν έχουν να κάνουν τόσο με τον περιορισμένο αριθμό καρδιολογικών κλινικών αλλά με τον τρόπο ζωής του καθενός και τη διατροφή που ακολουθεί.

Ο σερ Μάικλ Μάρμοτ, καθηγητής Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου και κορυφαίος μελετητής των ζητημάτων αυτών, θέτει στον πυρήνα της δημόσιας υγείας την έννοια της «κοινωνικής διαστρωμάτωσης» και όλα όσα εμπεριέχονται σ’ αυτήν. Και σ’ ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση The Lancet (The health gap: the challenge of an unequal world – Το χάσμα της υγείας: η πρόκληση ενός άνισου κόσμου) προβαίνει σε μια σύγκριση της κατάστασης που επικρατεί σήμερα με τη δυστοπική πραγματικότητα που περιγράφει ο Άλντους Χάξλεϊ στον «Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο» του.

Εάν σ’ εκείνον τον κόσμο -εξηγεί ο ιταλός ειδικός- η ιεράρχηση της κοινωνίας των ανθρώπων σε τάξεις καθορίζεται κατά τη διαδικασία (της μαζικής) αναπαραγωγής μέσω της παροχής διαφορετικών ποσοτήτων οξυγόνου στα έμβρυα με στόχο τη δημιουργία 5 τύπων ανθρώπων με διαφορετικές διανοητικές δυνατότητες, στον δικό μας κόσμο αυτό το οξυγόνο που επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη όλων των δυνατοτήτων και, κατ’ επέκταση, και την υγεία των ανθρώπων, είναι η κοινωνική διαστρωμάτωση και όλα όσα αυτή συνεπάγεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News