Από την στιγμή που ο Γιάνης Βαρουφάκης τέθηκε εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής μετά το δραματικό καλοκαίρι του 2015, επιχειρεί με κάθε τρόπο να δηλώνει παρών. Τώρα το κάνει με τρόπο εμφατικό: το βιβλίο του «Adults in the Room» κυκλοφορεί στη Βρετανία (εκδ. Penguin) την προσεχή Πέμπτη ενώ στην Ελλάδα θα κυκλοφορήσει ως «Ανίκητοι ηττημένοι» (εκδ. Πατάκη) και αφορά –τι άλλο;– την περήφανη διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου του 2015. Αλλωστε ο ίδιος μάς είχε προειδοποιήσει. Είχε πει ότι ηχογραφούσε τις συζητήσεις στα διάφορα Eurogroup, είχε δηλαδή υλικό για ένα σπαρταριστό βιβλίο.

Οπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, πριν από την κυκλοφορία του βιβλίου, άρχισαν οι προδημοσιεύσεις. Προφανώς στοχευμένες και για να εξυπηρετούν τη βασική επιδίωξη του συγγραφέα, να εμφανιστεί ως ο μοναδικός ακέραιος σε εκείνους τους δύσκολους καιρούς, να καταδείξει τη διγλωσσία των Ευρωπαίων και βεβαίως να καρφώσει τους πρώην συντρόφους του στον ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε τον Νίκο Παππά.

Ενα απόσπασμα του βιβλίου προδημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» και περιγράφει μια συνάντησή του στο Βερολίνο με τον αντικαγκελάριο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, αμέσως μετά από εκείνο το επεισοδιακό τετ α τετ με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο Γκάμπριελ περιγράφεται από τον συγγραφέα ως ένας πολιτικός που άλλα έλεγε στη συνάντηση που είχε με τον έλληνα υπουργό Οικονομικών (ενώ παρών ήταν και ο σημερινός υπουργός Ευκλείδης Τσακαλώτος) και άλλα δήλωνε λίγο έπειτα στους δημοσιογράφους:

«Αμέσως μετά τη συνάντησή μου με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ήταν η σειρά του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να με υποδεχτεί στο υπουργείο Οικονομίας. Ολοι περίμεναν ότι θα επρόκειτο για μια “ομαλή προσγείωση” κατά την οποία ο δεκτικός σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος (και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας-SPD) θα μου προσέφερε παρηγοριά, μετά και την πολυαναμενόμενη “αιματηρή” σύγκρουση με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών. Εγώ όμως δεν έτρεφα φρούδες ελπίδες…

» Η συνάντηση στο γραφείο του κ. Γκάμπριελ, μαζί με τους Γιοργκ, Τζέρονιμ, Ευκλείδη και παρόντος του πρεσβευτή μας στο Βερολίνο, ήταν εξαιρετική. Θα μπορούσα να πω ότι θύμιζε κατά πολύ το κλίμα μιας προηγούμενης συνάντησής μου με τον Μισέλ Σαπέν, λίγες μέρες πριν, στο Παρίσι. Κατά τη συνομιλία μας ακούστηκαν οι ίδιες κοινοτοπίες και υποσχέσεις αλληλεγγύης, με τον Ζίγκμαρ να μου λέει μάλιστα ότι “η δική σας επιτυχία θα είναι και δική μας”. Κατόπιν προσέθεσε ότι αυτό που έχει συμβεί στην Ελλάδα επρόκειτο να στιγματίσει την Ευρώπη για πολύ καιρό, επιρρίπτοντας τις ευθύνες στη συντηρητική, χριστιανοδημοκρατική πολιτική κυριαρχία της περιόδου του 2010, οπότε και ξέσπασε η κρίση.

» Οταν του είπα μάλιστα ότι η εκλογή της κυβέρνησής μας αποτελούσε ευκαιρία για την Ευρώπη να πράξει με τρόπο ενωτικό, όχι μόνο στο πλαίσιο της ελληνικής περίπτωσης, αλλά προς την κατεύθυνση αναδιάταξης των υπαρχόντων θεσμικών οργάνων, για να παρέχουν τη μακροοικονομική σταθερότητα που θα ήταν απαραίτητη ώστε να αποκλειστεί η άνοδος του εθνικισμού, του ακροδεξιού λαϊκισμού και της ξενοφοβίας, τότε ο Γκάμπριελ έδειξε κατενθουσιασμένος. Ακουγε ενεργά καθώς εξηγούσα τα βασικά στοιχεία της Μετριοπαθούς Πρότασης, υποσχόμενος να τα εξετάσει λεπτομερώς.

«Ολη η συζήτηση που είχαμε αναφορικά με το κοινό κοινωνικά ευαίσθητο και μακροοικονομικά βιώσιμο πρόγραμμα για την Ελλάδα και την Ευρώπη εξανεμίστηκε!»

» Στη συνέχεια, η συζήτηση μετατοπίστηκε αποκλειστικά σε ελληνικά θέματα, όπου πρότεινα τις απαραίτητες ενέργειες που θα έπρεπε να γίνουν για την ανταλλαγή χρεών (debt swap), παραδίδοντάς του ένα non paper. Εμφανίστηκε θετικά διακείμενος, μέχρι που είπε μάλιστα ότι η αναδιάρθρωση χρέους είχε καθυστερήσει, αλλά εκείνος προτιμούσε να επικεντρωθεί στη φοροδιαφυγή και την ανάπτυξη. Από μια άποψη, αυτό ήταν καλό για εμένα, καθώς μου έδωσε την ευκαιρία να εξηγήσω ό,τι προσπαθούσα να κάνω με την ειδική ομάδα “αδιάφθορων” που είχαμε συστήσει στο υπουργείο για την αλγοριθμική δίωξη της φοροδιαφυγής, όπως επίσης και τα σχέδια για μια αναπτυξιακή τράπεζα που θα μπορούσε, χρησιμοποιώντας την εναπομείνασα δημόσια ελληνική περιουσία, να προσελκύει επενδύσεις, ως μέρος μιας ευρύτερης αναπτυξιακής πολιτικής που θα στόχευε στους περισσότερο υποσχόμενους κλάδους της οικονομίας.

» Με το που εμφανιστήκαμε μπροστά στις κάμερες, στα ανοιχτά μικρόφωνα και τους δημοσιογράφους, είχα ένα déjà vu. Ηταν σαν να ξαναζώ το Παρίσι απ᾽ την αρχή. Ο Γκάμπριελ ήταν ξαφνικά ένας άλλος άνθρωπος. Για ακόμη μία φορά, ένας Ευρωπαίος σοσιαλδημοκράτης θα προσπαθούσε να εμφανιστεί περισσότερο Σόιμπλε κι από τον Σόιμπλε! Ολη η συζήτηση που είχαμε αναφορικά με το κοινό κοινωνικά ευαίσθητο και μακροοικονομικά βιώσιμο πρόγραμμα για την Ελλάδα και την Ευρώπη εξανεμίστηκε! Ο κοινός τόπος που είχαμε θέσει αναφορικά με την αναπτυξιακή πολιτική, τον τερματισμό της λιτότητας και της αναδιάρθρωσης χρέους κατέρρευσε κάτω από τα πόδια μου. Η χάραξη κοινής στρατηγικής εναντίον της φοροδιαφυγής ήταν σαν να μην έγινε ποτέ…»

Μια δεύτερη προδημοσίευση εμφανίστηκε το πρωί της Παρασκευής στον ιστότοπο thepressproject.gr, ο οποίος σημειώνει ότι στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Γιάνης Βαρουφάκης περιγράφει διάφορες συσκέψεις του Μαΐου 2015 και παρουσιάζει τον Αλέξη Τσίπρα σε κατάθλιψη που έχει παραδοθεί στην στρατηγική της τρόικας, την οποία φέρεται μάλιστα να εκφράζουν οι Σπύρος Σαγιάς, Νίκος Παππάς, Γιάννης Δραγασάκης και Γιώργος Χουλιαράκης!

Ο Αλέξης Τσίπρας κατά τις περιγραφές του συγγραφέα εμφανίζεται εντελώς καταβεβλημένος, αδύναμος να συγκρουστεί με την ομάδα των «μνημονιακών» του συμβούλων και σε κάποιες περιπτώσεις εντελώς χειραγωγήσιμος από την τρόικα «εσωτερικού» και «εξωτερικού», όπως λέει χαρακτηριστικά ο Βαρουφάκης.

Το σκηνικό του 15ου κεφαλαίου εκτυλίσσεται στο Μαξίμου, όπου μαζί με τον Βαρουφάκη εμφανίζεται αρκετές φορές και ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος όμως κατά τον συγγραφέα εμφανίζεται να συμφωνεί περισσότερο με εκείνον παρά με την «κυβέρνηση Σαγιά», όπως την αποκαλεί ο πρώην υπουργός Οικομομικών. Παρ’ ολ’ αυτά ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει και η αναφορά του στον ρόλο του Νίκου Παππά, τότε πανίσχυρου υπουργού Επικρατείας, τον οποίο κατηγορεί για σχέδιο μετατροπής της κυβέρνησης σε «light εκδοχή» της κυβέρνησης Σαμαρά:

«Ο Παππάς ήταν εκείνος που με είχε πλησιάσει στα τέλη του 2010 λόγω της προσωπικής μου σταυροφορίας υπέρ της άμεσης και μεγάλης αναδιάρθρωσης του χρέους»

«Στις αρχές Μαΐου, κατά τη διάρκεια άλλης μιας σύσκεψης της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης, ο Νίκος Παππάς με κατηγόρησε λέγοντας περιφρονητικά ότι έχω πάθει “εμμονή” με το δημόσιο χρέος.

» “Φυσικά και έχω” του απάντησα. “Οταν είσαι αιχμάλωτος είναι καθήκον σου να αναπτύξεις εμμονή με την απόδραση”.

» Το ότι γινόταν καν αυτή η συζήτηση μεταξύ μας αποδείκνυε πόσο προχωρημένη ήταν η κατάρρευση του κοινού μας μετώπου. Σημειωτέον ότι ο Παππάς ήταν εκείνος που με είχε πλησιάσει στα τέλη του 2010 λόγω της προσωπικής μου σταυροφορίας υπέρ της άμεσης και μεγάλης αναδιάρθρωσης του χρέους. Αργότερα επέμεινε να αναλάβω τη θέση του υπουργού Οικονομικών ακριβώς λόγω των συγκεκριμένων προτάσεών μου για την αναδιάρθρωση χρέους και της τακτικής που θα ακολουθούσαμε για να την πετύχουμε. Τώρα, ξάφνου, ο στόχος της αναδιάρθρωσης του χρέους είχε γίνει… εμμονή μου.

» Ο Σαγιάς προσέτρεξε σε βοήθεια του Παππά χρησιμοποιώντας το απίστευτο επιχείρημα ότι το χρέος δεν αποτελεί πρόβλημα όσο η τρόικα χρηματοδοτεί την αποπληρωμή του. Βλέποντας ότι ο Αλέξης άκουγε καταβεβλημένος χωρίς να απαντά μου κατέστη προφανές ότι είχε πλέον αποκηρύξει όλα όσα είχαμε συμφωνήσει ήδη από το 2011.

» Το σχέδιο τους ήταν πλέον φανερά η αποδοχή της μνημονιακής διαδικασίας και η επαναδιάταξη της κυβέρνησής μας ως μια εκδοχή λάιτ της πολιτικής Σαμαρά. Θυμάμαι να καθόμαστε με τον Ευκλείδη στο Μαξίμου, χαμογελώντας πικρά ο ένας στον άλλον, περιμένοντας την έναρξη κάποιας σύσκεψης, την ώρα που σε διπλανό δωμάτιο οι Σαγιάς και Χουλιαράκης, συνεπικουρούμενοι από τον Δραγασάκη, έρραβαν και έκοβαν, έγραφαν και έσβηναν, ακόμα ένα προσχέδιο Συμφωνίας Τεχνικών Κλιμακίων (SLA) που θα παρέδιδαν στην τρόικα: στην πραγματικότητα ενός νέου, οικονομικά μη βιώσιμου, Μνημονίου, πανομοιότυπο με το προηγούμενο, πέραν κάποιων ελάχιστων φύλλων συκής και -το σημαντικότερο- πολύ λιγότερο δημοσιονομικά βιώσιμο. Το όλο σκηνικό εξέπεμπε θλίψη.

«Καθώς πλησίαζε το τέλος Μαΐου ο Αλέξης εμφανιζόταν όλο και πιο νωχελικός, σε σημείο που έπαψε να κυριαρχεί, όπως προηγουμένως έκανε, των συσκέψεών μας»

» Καθώς πλησίαζε το τέλος Μαΐου ο Αλέξης εμφανιζόταν όλο και πιο νωχελικός, σε σημείο που έπαψε να κυριαρχεί, όπως προηγουμένως έκανε, των συσκέψεών μας. Το κενό έσπευσε, με την σιωπηλή συναίνεση των Δραγασάκη και Παππά, να καλύψει ο Σαγιάς. Μακρυγορώντας στην γλώσσα αλλά και το πνεύμα της SLA της τρόικας, έμοιαζε να προεδρεύει. Η πλευρά μας είχε δώσει ήδη τα πάντα -δημοσιονομικούς στόχους που ισοδυναμούσαν με βαριά λιτότητα, αποδοχή των φορολογικών μοντέλων των δανειστών, αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών, και ιδιωτικοποιήσεις χωρίς όριο και λογική – μη παίρνοντας τίποτα ως αντάλλαγμα. Κάθε φορά που επεσήμαινα ότι αναλαμβάνουμε δεσμεύσεις που δεν μπορούμε να εκπληρώσουμε λάμβανα απαντήσεις που πάνω-κάτω θύμιζαν ολική επαναφορά των επιχειρημάτων της εποχής Σαμαρά: Εφόσον λαμβάναμε νέα δάνεια το χρέος δεν αποτελούσε πρόβλημα γιατί αργά η γρήγορα θα αναδιαρθρωνόταν!»

O συγγραφέας αναφέρεται έπειτα σε μια συνομιλία του με την κυρία Παναρίτη, παρουσία και της συζύγου του, Δανάης Στράτου. Αυτή η συνομιλία ακολούθησε έναν καβγά του Βαρουφάκη με τον Σαγιά για τη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης:

…«Αργότερα, μιλώντας με την Έλενα Παναρίτη, παρουσία της Δανάης, περιέγραφα την δυσάρεστη και χαώδη ατμόσφαιρα που ακολούθησε μετά από τη λογομαχία: “Για μια ακόμη φορά έφτασα μερικά εκατοστά από το να παραιτηθώ σήμερα. Αλλά δεν πρόκειται να τους κάνω τη χάρη. Ο Αλέξης προσπάθησε να με υπερασπιστεί αλλά το έκανε πολύ άτσαλα”.

“Του έχουν κάνει μάγια” είπε η Έλενα.

“Όχι, δεν είναι αυτό”, απάντησα. “Εχει παραιτηθεί εσωτερικά. Εχει κουραστεί και έχει χάσει το ηθικό του. Αλλά είναι η τελευταία μας ελπίδα. Θα παραμείνω μέχρι αυτή η ελπίδα να εξαφανιστεί ολοκληρωτικά”…»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News