Ο Ντέιβιντ Τραν είναι ο εφευρέτης της γλυκοπικάντικης σάλτσας Sriracha που μόνο το 2013 πούλησε 20 εκατομμύρια μπουκάλια σάλτσας χωρίς να ξοδέψει ούτε ένα σεντ για διαφήμιση. Η εταιρεία του, Huy Fong Foods, θεωρείται από το Harvard Business Review πρότυπο επιχειρήσεων, το 1980, όμως, όταν έφτασε στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια ο Τραν ήταν ένας φτωχός και άνεργος πρόσφυγας από το Βιετνάμ.

Το Bohemian Rhapsody είναι η τεράστια επιτυχία των Queen από τον δίσκο A Night at the Opera που γράφτηκε από τον τραγουδιστή του συγκροτήματος Φρέντι Μέρκιουρι. Σημειωτέον ότι στο Youtube τα views του βίντεο κλιπ πλησιάζουν τα 350 εκατομμύρια. Νομίζετε ότι ο Μέρκιουρι ήταν ανέκαθεν Βρετανός; Όχι. Γεννήθηκε στη Ζανζιβάρη ως Φαρόκ Μπουλσάρα από Ινδούς μετανάστες στο νησί. Πήγε εσωτερικός σε σχολείο στην Ινδία όπου αναγνωρίστηκε το μουσικό  ταλέντο του και το 1964 όταν ξέσπασαν βίαια επεισόδια κατά του σουλτάνου  της Ζανζιβάρης, ο τότε δεκαεπτάχρονος Φρέντι κατέφυγε μαζί με την οικογένειά του στο Λονδίνο.

Και τώρα ο Κιέν Κουάν, ένας καλλιτέχνης εγκατεστημένος στην Νέα Υόρκη, αποφάσισε να αναδείξει την πολιτιστική συνεισφορά αυτών και άλλων προσφύγων με το έργο του Made by Refugee.

Mε τη βοήθεια της συναδέλφου του Τζίλιαν Γιανγκ, γράφει το Quartz, ο Κουάν σχεδίασε την ετικέτα made by refugee, και στη συνέχεια την κόλλησε σε προϊόντα που βρήκε στη Νέα Υόρκης. Έκανε επίσης αφίσες που δείχνουν μερικά από αυτά τα προϊόντα, ένα βίντεο που τεκμηριώνει το έργο του αλλά και μια σελίδα στο Facebook.

Ο Κουάν άρχισε να δουλεύει αυτό το πρότζεκτ εδώ και μήνες, αλλά μόλις τώρα το έκανε δημόσια γνωστό, αφού πήρε το πτυχίο του. Λέει ότι ο στόχος του είναι να αλλάξει το στερεότυπο σύμφωνα με το οποίο οι αιτούντες άσυλο είναι βάρος για την κοινωνία σε μια εποχή που οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν διακρίσεις τόσο στις ΗΠΑ, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε πρόσφατα και νέα απαγόρευση εισόδου, όσο και στην Ευρώπη, όπου στη Γαλλία, για παράδειγμα, η Μαρίν Λεπέν αρνείται τη νομιμότητα των αιτημάτων ασύλου.

Με την ετικέτα «made by refugee» σε όλα, από το E = mc² (ισοδυναμία μάζας-ενέργειας) την πιο διάσημη εξίσωση όλων των εποχών που διατύπωσε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, μέχρι τα βιβλία του Ζίγκμουντ Φρόιντ, το έργο του Κουάν δημιουργεί ένα πολύ ισχυρό οπτικό επιχείρημα. Για την ιστορία, ο Αϊνστάιν εγκατέλειψε τη Γερμανία το 1933 και εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ ενώ ο Φρόιντ κατάφερε να λάβει άδεια εξόδου από την Αυστρία και να μεταναστεύσει στο Λονδίνο το 1938. Ήταν και οι δύο Εβραίοι που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν μετά την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία.

Για τον ίδιο λόγο αναγκάστηκε και ο Φέλιξ Ζάλτεν συγγραφέας του «Μπάμπι, Ιστορία μιας ζωής μέσα στο δάσος» να μεταναστεύσει στην Ελβετία. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1923 και το 1936 κάηκε στις φλόγες των Ναζί αλλά δεν πέθανε. Τα αλληγορικά σχήματα και η σκοτεινή ατμόσφαιρα κατέστησαν το «Μπάμπι» το πιο επιτυχημένο μυθιστόρημα του Ζάλτεν και ένα από τα αριστουργήματα του κύκλου της «Νέας Βιέννης». Στο βιβλίο αυτό βασίζεται άλλωστε και η τρομερά επιτυχημένη ταινία του Γουόλτ Ντίσνεϊ Μπάμπι, το Ελαφάκι. Τη βάση της ταινίας αποτέλεσαν τα σκίτσα ενός άλλου μετανάστη, του Τάιρους Γουόνγκ, που μετανάστευσε το 1920 σε ηλικία 9 ετών στις ΗΠΑ από την Κίνα μαζί με τον πατέρα του αφήνοντας πίσω τη μητέρα του την οποία δεν ξαναείδε ποτέ.

Το Mini Cooper είναι ένα ακόμη διάσημο αντικείμενο «made by refugee».  Το βρετανικό αυτοκίνητο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στον κόσμο σχεδιάστηκε  από τον σερ Αλεκ Ισιγόνη που γεννήθηκε το 1906 στη Σμύρνη. Ο πατέρας του και ο παππούς του ήταν μηχανικοί και είχαν ένα εργοστάσιο κατασκευής λεβήτων. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή όμως η οικογένεια αναγκάστηκε να καταφύγει στη Μάλτα. Από εκεί ο Αλέξανδρος Ισιγόνης ακολούθησε τη μητέρα του στο Λονδίνο όπου σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός και έκανε τεράστια καριέρα στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι χάρη στους Μικρασιάτες πρόσφυγες και τον πολιτισμό τους η Ελλάδα αναγεννήθηκε σε όλα τα επίπεδα μάλιστα μερικά θρυλικά ελληνικά ονόματα έλαμψαν διεθνώς.

Ο Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης που γεννήθηκε στα βάθη της Μικράς Ασίας ήρθε στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή φέρνοντας μαζί του την ήδη τεράστια περιουσία του. Την έχασε όμως γρήγορα στις δύσκολες συνθήκες της εποχής. Απτόητος ξεκίνησε και πάλι την επιχειρηματική του δραστηριότητα με χημικές βιομηχανίες, υαλουργεία, ναυτιλιακές εργασίες, οινοπνευματώδη, πυρομαχικά, ορυχεία και μεταλλεία που κάλυπταν το 35% του βιομηχανικού δυναμικού της χώρας.

Προσφυγόπουλο από τη Σμύρνη ήταν και ο Ελευθέριος Μουζάκης που ήρθε οκτώ χρονών στην Ελλάδα και κατάφερε να γίνει ο πατριάρχης της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας ιδρύοντας τον όμιλο Κλωστές Πεταλούδα, κατακτώντας κορυφαία θέση στον χώρο της βιομηχανίας κλωστών ραφής σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή κλωστοϋφαντουργία ήταν έντονα ανταγωνιστική και αποτελούσε έναν ιδιαίτερα ανθηρό κλάδο.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης επίσης ένας πρόσφυγας από τη Σμύρνη ο οποίος χάρη στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες αναδείχτηκε σε έναν από τους μύθους του 20^ου αιώνα. Ήρθε στην Ελλάδα το 1922 και ένα χρόνο αργότερα μετανάστευσε στην Αργεντινή όπου άρχισε την εφοπλιστική του καριέρα. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους εφοπλιστές του κόσμου κυρίως στον τομέα των πετρελαιοφόρων και στην Ελλάδα ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία, μια από τις ασφαλέστερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο.

Στην ΟΑ λοιπόν, στο Ίδρυμα Μποδοσάκη  και στις Κλωστές Πεταλούδα θα άξιζε και με το παραπάνω μια ετικέτα «made by refugee» αλλά και στο φαινόμενο Αντετοκούμπο. Ο 22χρονος Γιάννης Αντετοκούμπο, ο αστέρας του μπάσκετ με τις εκπληκτικές επιδόσεις, ο νεαρότερος ξένος παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ και ο πρώτος Έλληνας παίκτης με την ιδιότητα αυτή, γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι παιδί μεταναστών που ήρθαν από τη Νιγηρία το 1991.

Στη σελίδα Made by Refugee του Κιέν Κουάν στο Facebook υπάρχουν φωτογραφίες που τεκμηριώνουν το έργο του καλλιτέχνη. Ο Κουάν έχει επίσης σχεδιάσει μια σειρά από αυτοκόλλητα που μπορεί κανείς να κατεβάσει και να τα κολλήσει σε προϊόντα προσφύγων. «Θέλω να κάνω το πρότζεκτ μεγαλύτερο», δήλωσε στο Quartz και πρόσθεσε  ότι ελπίζει το έργο του να βοηθήσει τη συζήτηση που έχει αρχίσει στις ΗΠΑ σχετικά με τους πρόσφυγες και την αποδοχή τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News