Τι κοινό μπορεί να έχουν ένας παραολυμπιονίκης και δύο αγρότες πέρα ίσως από το νεαρό της ηλικίας τους; Παρά τα εμπόδια που αντιμετώπισαν και οι τρεις κατάφεραν άνετα να τα ξεπεράσουν, να χτίσουν τη ζωή τους από την αρχή, να ξεχωρίσουν και να διακριθούν. Ο Μάκης Καλάρας, ο Θοδωρής και ο Γιώργος Βασιλόπουλος είναι τα νέα πρόσωπα που λάμπουν και μας εμπνέουν με τις ιστορίες τους στο τρίτο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ με τίτλο «Φάροι», παραγωγής COSMOTE TV. Ένα τροχαίο ατύχημα στα 17 του άφησε τον Μάκη παράλυτο αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να κατακτήσει αργυρό μετάλλιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Είναι επίσης ο μοναδικός έλληνας αθλητής που ασχολείται με το καθιστό σκι και ο μοναδικός που συμμετείχε τόσο στους θερινούς όσο και στους χειμερινούς Παραολυμπιακούς Αγώνες.  Από την άλλη πλευρά, τα δύο ξαδέλφια από την Αμαλιάδα ανακηρύχθηκαν πέρυσι καλύτεροι νέοι αγρότες της Ευρώπης. Γιατί οι φονικές πυρκαγιές της Ηλείας, το 2007, μπορεί να έκαναν στάχτη τους ελαιώνες τους όχι όμως και τα όνειρά τους.

Ο παραολυμπιονίκης που δεν στερείται τίποτα

Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά αθλήματα με τα οποία δεν έχει ασχοληθεί ο Μάκης Καλαράς. Μέχρι τα δεκαεφτά του χρόνια έπαιζε μπάσκετ, ποδόσφαιρο και έκανε ελληνορωμαϊκή πάλη. Τότε ήρθε το ατύχημα. «17 χρονών και έκανα σούζες με τη μηχανή, χωρίς δίπλωμα, χωρίς κράνος, χωρίς τίποτα». Ο Μάκης έμεινε ανάπηρος και μετά από λίγους μήνες προσαρμογής, πήρε μια απόφαση: να αρπάξει από τα μαλλιά την καινούρια του ζωή.

«Τέσσερις φορές την εβδομάδα κάνω σκι και καθημερινά πηγαίνω γυμναστήριο» λέει ο ίδιος στο Protagon. Είναι ασημένιος παραολυμπιονίκης στη δισκοβολία, το 2004, στην Αθήνα και σημαιοφόρος της Ελλάδος στους χειμερινούς Παραολυμιακούς το 2014 στη Ρωσία. Επίσης είναι ο μοναδικός έλληνας παραολυμπιονίκης θερινών και χειμερινών Παραολυμπιακών Αγώνων.

Οσο για τα αθλήματα με τα οποία έχει ασχοληθεί από τότε που του ανακοίνωσαν ότι δεν θα περπατήσει ξανά; Εχουμε και λέμε: χορός, μπάσκετ σε αμαξίδιο, κολύμβηση, άρση βαρών επί πάγκου, δισκοβολία και  άλλα. Πλέον έχει καταλήξει στις καταβάσεις στα χιόνια, άλλιως καθιστό σκι. Το καλοκαίρι ασχολείται με τα αντίστοιχα σπορ της εποχής όπως το κανό, το κάιτ σερφ και το γουέικ μπορντ. Πηγαίνει σε μπαρ αλλά δεν καπνίζει, δεν πίνει αλκοόλ και δεν τρώει τηγανιτά.

Λίγες λέξεις να ανταλλάξεις με τον Μάκη, αρκούν για να καταλάβεις ότι ο παραολυμπιονίκης καταρρίπτει με ευκολία κάθε στερεότυπο. Είναι σίγουρα ένας «νικητής της ζωής» αλλά και ο άνθρωπος που θα γελούσε με έναν τέτοιο κλισέ χαρακτηρισμό.

Ο Μάκης Καλαράς, εκτός από την ενασχόλησή του με τον αθλητισμό, έχει και έντονη εθελοντική δράση. «Αφού έχουμε λύσει τα προβλήματά μας, ασχολούμαστε με τα προβλήματα των άλλων» λέει χαριτολογώντας. Πηγαίνει λοιπόν συχνά σε σχολεία και μιλάει σε μικρά παιδιά για την ζωή ενός ατόμου με αναπηρία. «Φυσικά τους μιλάω και για το δικό μου ατύχημα» μας λέει. «Στο μέλλον νομίζω θα ασχολούμαι αποκλειστικά με την εκπαίδευση των νέων στο ζήτημα της αναπηρίας αλλά και της ασφαλούς οδήγησης». Τον τελευταίο καιρό κάνει και σεμινάρια αυτόνομης διαβίωσης σε άλλα άτομα με αναπηρία.

Η Αθήνα ως γνωστόν δεν είναι ιδιαίτερα φιλική στα άτομα που κυκλοφορούν με αναπηρικά αμαξίδια. Πώς αντιμετωπίζει όμως ο Μάκης τα καθημερινά προβλήματα που προκύπτουν με μία απλή βόλτα στους δρόμους της πόλης; «Αρχικά, για να κυκλοφορήσει ένα άτομο με αναπηρία στον δρόμο χρειάζεται να έχει θράσος. Πρέπει να έχεις αποδεχτεί ότι θα αντιμετωπίζεις κάθε μέρα προβλήματα. Επίσης,  πρέπει να μην είσαι αδύναμος. Εγώ, για παράδειγμα, δεν ντρέπομαι να ζητήσω βοήθεια αν χρειαστώ».

«Εχω μάθει να μην στερούμαι τίποτα» λέει ο ίδιος. «Πίστεψέ με, μετά από 22 χρόνια έχω καταφέρει να είμαι χίλια τοις εκατό αυτόνομος». Ο Μάκης οδηγεί, ψωνίζει, μαγειρεύει, ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο, κάνει αμέτρητα χιλιόμετρα με το ειδικό ποδήλατο του (χειρήλατο) και φυσικά αθλείται καθημερινά. Κυρίως δεν φοβάται και δεν διστάζει να ζήσει όπως επιθυμεί. Αλλωστε, όπως λέει και ο ίδιος, «το θέμα δεν είναι να μετατρέψεις το σπίτι σου σε ένα χρυσό κλουβί και να κλειστείς σε αυτό». I.K

Η κρίση απαιτεί να κυνηγάς τις καινοτομίες

Ηταν 24 Αυγούστου του 2007 όταν ξέσπασαν οι φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία και ο απολογισμός τους, όπως αποκαλύφθηκε μερικές ημέρες αργότερα, υπήρξε τραγικός. Δεκάδες οι νεκροί, χιλιάδες τα καμένα στρέμματα δασικής και καλλιεργήσιμης έκτασης. Περιουσίες αφανίστηκαν, μαζί τους και μερικά από τα πιο ωραία αρχαία δάση της χώρας. Εκείνη τη χρονιά ο Θοδωρής και ο Γιώργος Βασιλόπουλος (πρώτα ξαδέλφια) ήταν ακόμη πιτσιρίκια, ο πρώτος έβγαινε  από την εφηβεία, ο άλλος έμπαινε και δεν μπορούσαν βεβαίως να φανταστούν ότι λίγα χρόνια αργότερα θα κέρδιζαν το 1^ο Βραβείο Αγροτικού Project στην Ευρώπη.

Η πρώτη από τις εστίες της φωτιάς εντοπίστηκε στη δασική περιοχή πλάι στα χωράφια των οικογενειών τους που βρίσκονται κοντά στην Αμαλιάδα. Καταστράφηκε λοιπόν και η οικογένεια των Βασιλόπουλων, ίσως όχι εντελώς  όπως άλλοι, που έπαθαν ακόμη μεγαλύτερες ζημιές. Μετά το πάγωμα και τους θρήνους των πρώτων ημερών ανασκουμπώθηκαν. Γιατί το πείσμα δεν τους λείπει. Θα τα έφτιαχναν όλα ξανά από την αρχή. Τα τέσσερα αδέλφια, οι πατεράδες, δεν είχαν φοβηθεί ποτέ τη δουλειά. Ήταν αγρότες, παράλληλα έκαναν και άλλες συναφείς δουλειές, πάντα όλοι μαζί, άρχισαν μάλιστα να αφήνουν σιγά σιγά τα ηνία στα οκτώ παιδιά τους, τέσσερις Θεόδωροι (όπως ο παππούς), δύο Γιώργηδες, ένας Ανδρέας και ένας Αλέξης είναι η νεότερη γενιά.

Τότε ακόμη δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι σε λιγότερο από δέκα χρόνια θα έφταναν να βραβευτούν στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό για την ανάδειξη του Καλύτερου Αγρότη για το 2016. «Πήραμε το 1^ο βραβείο για το καλύτερο αγροτικό έργο της περσινής χρονιάς στην Ευρώπη», μου λέει στο τηλέφωνο ο Θοδωρής Βασιλόπουλος. Είχε προηγηθεί η βράβευσή τους στον ελληνικό διαγωνισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ), που τους έδωσε την ευκαιρία να  εκπροσωπήσουν τη χώρα μας στην Ευρώπη.

Εστειλαν το έργο τους στην επιτροπή, δεν κατάφεραν όμως να το παρουσιάσουν οι ίδιοι αφού τις ημέρες που έγινε ο διαγωνισμός, τον Απρίλιο του 2016, στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών επικρατούσε πανικός εξ αιτίας του μπαράζ των δολοφονικών τρομοκρατικών επιθέσεων.

Ο διαγωνισμός έγινε στο πλαίσιο του 3ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νέων Αγροτών όπου συγκεντρώθηκαν πάνω από 200 αγρότες από 17 διαφορετικά κράτη- μέλη στις Βρυξέλλες και διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα σε συνεργασία με τη Συνομοσπονδία των πορτογάλων αγροτών (ΚΓΠ) και την οργάνωση των ισπανών αγροτών (ASAJA).

Ο 32χρονος Θοδωρής, απόφοιτος του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και ο 23χρονος Μηχανολόγος (ΕΠΑΛ) Γιώργος, μού τονίζουν ότι αυτοί οι δύο εκπροσωπούν την ευρύτερη οικογένειά τους, είναι η έκτη γενιά αγροτών στην περιοχή, που παράγουν και μεταποιούν όλοι μαζί έξτρα παρθένο ελαιόλαδο βιολογικής καλλιέργειας, βρώσιμες ελιές και ελαιόλαδο από άγριες ελιές βιολογικής γεωργίας, ενώ δραστηριοποιούνται επίσης σε αροτριαίες καλλιέργειες και σε κηπευτικά.

Το project που τους χάρισε την πρωτιά στην Ευρώπη έχει τρία σκέλη. Αρχικά μετά τις πυρκαγιές η οικογένεια ασχολήθηκε με την αξιοποίηση των ελαιώνων. Κάποιοι αναβλάστησαν ενώ αλλού έγιναν δενδροφυτεύσεις με νέα ελαιόδενδρα. Κατόπιν αγόρασαν ένα ρομπότ – ραβδιστή που συμβάλλει στη μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και στην καλύτερη ποιότητα της ελιάς. Και στη συνέχεια προχώρησαν στη δημιουργία του συνεταιρισμού βιοκαλλιεργητών ΒΙΟΗΛΙΣ ώστε να μπορέσουν να προωθήσουν πιο αποτελεσματικά τα προϊόντα τους, κυρίως το βιολογικό παρθένο ελαιόλαδο, στην ευρωπαϊκή αγορά. Αρχικά στον συνεταιρισμό συμμετείχαν οι τέσσερις οικογένειες όμως ήδη έχουν γίνει μέλη και άλλοι βιοκαλλιεργητές της περιοχής.

Το ρομποτικό μηχάνημα ελαιοσυγκομιδής αγοράστηκε το 2009 από την Τρίπολη, από έναν έλληνα κατασκευαστή με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Οι δύο νεαροί, όμως προχώρησαν σε βελτιώσεις πετυχαίνοντας να το κάνουν πιο γρήγορο και πιο αποτελεσματικό για τη συγκομιδή. «Το βελτιώσαμε κατά 40% σε συνεργασία βέβαια και με τον κατασκευαστή του, το προωθήσαμε κιόλας, αφού μετά από εμάς έχει πουλήσει μερικά κομμάτια ακόμη», λέει ο Θοδωρής.

Το έργο τους παρουσίασε στις Βρυξέλλες ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Μανώλης Κεφαλογιάννης,  ο οποίος παρέλαβε και το βραβείο.  Τους το παρέδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τους κάλεσε για να τους συγχαρεί. Η ηθική ικανοποίηση που τους πρόσφερε το βραβείο ήταν τεράστια. «Δεν μπορούσα να το φανταστώ ούτε στο όνειρό μου, κατάλαβα όμως ότι όταν  κάποιος έχει πίστη και θέληση θα καταφέρει να διακριθεί», συνεχίζει ο Θοδωρής.

Η αφετηρία αυτού του «ταξιδιού» ήταν αναμφίβολα οι πυρκαγιές, ήρθε όμως στη συνέχεια να προστεθεί και η οικονομική κρίση. «Το γεγονός ότι όλα τα επαγγέλματα άρχισαν να φθίνουν μάς ώθησε ακόμη περισσότερο στην αγροτική παραγωγή και στις καινοτομίες ώστε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο εισόδημα. Η κρίση ήταν ένα επιπλέον κίνητρο για την ελαιοκαλλιέργεια, τα τελευταία χρόνια εξάλλου υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση τόσο για το ελαιόλαδο όσο και για τις ελιές και σε συνδυασμό με τον συνεταιρισμό μπορούμε να προσθέσουμε μερικά προϊόντα ακόμη» εξηγεί ο νεαρός αγρότης αποδεικνύοντας έμπρακτα και περίτρανα ότι η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία.

Υπάρχει αλληλεπίδραση με άλλους νέους αγρότες, τον ρωτάω. «Φυσικά», είναι η απάντηση.

Ένας άλλος ξάδελφος συνονόματός του και αγρότης επίσης, ο Θόδωρος Βασιλόπουλος, είναι πρόεδρος της ΠΕΝΑ. «Μέσω αυτού έχουμε έρθει σε επαφή με άλλους νέους αγρότες, συμμετείχαμε και στο συνέδριο της ΠΕΝΑ το περασμένο φθινόπωρο στη Ρόδο όπου παρουσιάσαμε το έργο μας, σίγουρα υπάρχει ανταλλαγή απόψεων. Δεν γίνεται αλλιώς να προχωρήσεις. Πρώτα από όλα πρέπει να ακούμε σε αυτή τη ζωή», λέει.

Τώρα περιμένουν με ανυπομονησία να δουν την Κυριακή την εκπομπή Φάροι του Cosmote History, και το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε στην πατρίδα τους με αφορμή την βράβευσή τους. Τα γυρίσματα έγιναν στους ελαιώνες, όπου παρουσίασαν το εξελιγμένο ρομποτικό μηχάνημά τους, κάθισαν μετά μαζί με όλη μαζί την οικογένεια γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, μια θεία και ένας θείος μίλησαν για τον Θοδωρή και τον Γιώργο.

«Εμείς οι νέοι δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να ονειρευόμαστε και να προσπαθούμε ιδίως όταν είναι δύσκολα τα πράγματα. Αυτό που μάς συνέβη το αποδεικνύει.», λέει ο Θοδωρής. Πράγματι, τώρα μπορεί να φαίνονται όλα ωραία και ρόδινα, όμως δεν ήταν ακριβώς έτσι από την αρχή. Το βραβείο τους είναι το αποτέλεσμα ενός πολύ μεγάλου συλλογικού αγώνα. «Είμαι σίγουρος ότι πολλοί άνθρωποι και πολλοί νέοι ανάμεσά τους παλεύουν πραγματικά σήμερα, μπορεί μάλιστα να νιώθουν ότι γύρω τους όλοι οι δρόμοι κλείνουν, όμως δεν πρέπει να απογοητευόμαστε», δηλώνει. Και μου αποκαλύπτει ότι κάνει τέσσερις δουλειές για να έχει έναν καλό μισθό, ασχολείται με ό,τι υπάρχει γύρω από το  αντικείμενό του για να είναι «καλά κοινωνικά και ηθικά, δεν είναι μόνο το οικονομικό κομμάτι, όλα μετράνε. Όταν είσαι νέος δεν θέλεις μόνο να κάνεις χρήματα, χρειάζεσαι και την κοινωνική αναγνώριση, να έχεις τον κύκλο σου, να πετύχεις κάτι.»

Τι συμβουλεύει τους νέους; «Αν δεν στραφούμε σε καινοτομίες δεν πρόκειται να προοδεύσουμε. Αν κάνουμε ό,τι κάνει και ο διπλανός μας πάντα θα πέφτουμε σε λούμπα αφού εκείνος μπορεί να το κάνει  καλύτερα από μας. Πρέπει να προσπαθούμε για κάτι νέο. Αυτό είναι η εξέλιξη», απαντάει. Του δίνω τις ευχές μου για ένα ακόμα καλύτερο μέλλον και κλείνουμε το τηλέφωνο. Η κουβέντα μας, το ομολογώ, κατάφερε να αναπτερώσει και το δικό μου ηθικό. Κ.Τρ.

*Στο 3ο επεισόδιο της εκπομπής «Φάροι» του Cosmote History θα δούμε το ντοκιμαντέρ που παρουσιάζει τις ιστορίες του Μάκη Καλάρα καθώς και του Θοδωρή και του Γιώργου Βασιλόπουλου, την Κυριακή, 26 Φεβρουαρίου στις 23.00.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News