«Ανατυπώνουμε 75.000 αντίτυπα. Είναι η πιο μεγάλη ανατύπωση που είχε γίνει ποτέ για το “1984”». Η δήλωση έγινε στο CNN από τον εκπρόσωπο του Penguin Publisher, του εκδοτικού οίκου που έχει τα δικαιώματα του φημισμένου έργου του Τζορτζ Οργουελ. Και αποτυπώνει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού γι’ αυτήν την δυστοπική κοινωνία του Μεγάλου Αδελφού σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η «μετα-αλήθεια» και τα «εναλλακτικά γεγονότα» της κυβέρνησης Τραμπ.

«Αυτό το τεράστιο ενδιαφέρον είναι προϊόν  της Εποχής των Εναλλακτικών Γεγονότων» γράφει και το Fortune. Το CNN, από την πλευρά του, επισημαίνει πώς «δεν μπορεί να πει κανείς με απόλυτη βεβαιότητα εάν το ενδιαφέρον για το “1984” συνδέεται με την ενθρόνιση του Ντόναλντ Τραμπ και τον όρο “εναλλακτικά γεγονότα” που εμπνεύστηκε η προεδρική σύμβουλος Κέλιαν Κόνγουεϊ. Κάποιοι σχολιαστές, πάντως, χαρακτήρισαν τη θέση της συμβούλου “οργουελική”». Και είναι απολύτως λογικό. Η θέση αυτή θυμίζει πολύ το υπουργείο Αλήθειας του Οργουελ, δουλειά του οποίου ήταν να «διαδίδει ψέματα». Το «1984», μας πληροφορεί η Washington Post, ήταν έκτο στις πωλήσεις την Amazon τη Δευτέρα, δεύτερο την Τρίτη και πρώτο χθες.

Και δεν είναι μόνο το «1984» που χάρις στον Τραμπ γνωρίζει μια νέα ζωή – μόνο στις ΗΠΑ, η οικονομική έκδοση πούλησε 47.000 αντίτυπα από την ημέρα των εκλογών έως σήμερα, ενώ ολόκληρο το 2016 δεν είχε πουλήσει περισσότερα από 10.000. Στα ευπώλητα της Amazon βρίσκει κανείς και το «Δεν γίνονται αυτά εδώ», το κλασικό έργο του Σινκλέρ Λιούις το οποίο αναφέρεται σε έναν λαϊκιστική πρόεδρο που επιβάλλει ένα αυταρχικό καθεστώς στις Ηνωμένες Πολιτείες (στα ελληνικά κυκλοφόρησε πριν από μερικούς μήνες από τις εκδόσεις Καστανιώτη). Πολλές παραγγελίες καταγράφονται και για το πιο γνωστό «Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος» του Αλντους Χάξλεϊ.

Φωτό: Μια παλαιότερη έκδοση του «1984». Πηγή: . REUTERS/Toby Melville/File Photo

Τα νέα από την Τουρκία δεν είναι καθόλου καλά τον τελευταίο καιρό. Καλό νέο δεν είναι, για παράδειγμα, η συνταγματική μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε από τη βουλή και με την οποία αποκτά πλήρεις εξουσίες ο Ταγίπ Ερντογάν – «δεν υπάρχει τίποτε πλέον που να μπορεί να ελέγχει τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό και την κατάχρηση εξουσίας» έγραψε στην αγγλική έκδοση της Hurriyet ο Σεμίχ Ιντίζ.

Στην ίδια εφημερίδα, ωστόσο, ο διευθυντής Μουράτ Γιετκίν επισημαίνει κι ένα κάπως καλό νέο: την χαλάρωση κάποιων από τα μέτρα της «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» που είχε κηρύξει ο τούρκος πρόεδρος μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Ενα τέτοιο μέτρο προβλέπει τη μείωση από τριάντα σε επτά ημέρες της κράτησης ενός ατόμου χωρίς να του έχουν αποδοθεί κατηγορίες, ενώ όποιος φυλακίζεται θα μπορεί να δει αμέσως δικηγόρο (αντίθετα, με το προηγούμενο καθεστώς μπορούσαν να περάσουν ακόμη και πέντε ημέρες).

Παράλληλα, θα συσταθεί μια επιτροπή, η οποία θα εξετάσει τις προσφυγές για τις συλλήψεις και τις απολύσεις που συνδέονται με τις εκκαθαρίσεις μετά την πραξικοπηματική απόπειρα, καθώς και το κλείσιμο εφημερίδων, συνδικάτων, οργανώσεων και επιχειρήσεων. «Η χαλάρωση αυτή μπορεί να μην είναι αρκετή. Είναι όμως απαραίτητη. Και μπορεί να ειδωθεί κάτω από το πρίσμα της πρόθεσης της τουρκικής κυβέρνησης να αποφύγει την περαιτέρω διάρρηξη των δεσμών με την Ευρώπη». Γιατί να ειδωθεί έτσι; Επειδή η χαλάρωση ήρθε μερικές ώρες πριν από την ψηφοφορία στο Συμβούλιο της Ευρώπης (του ευρωπαϊκού θεσμού που ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και του οποίου η Τουρκία είναι ιδρυτικό μέλος) επί μίας απόφασης που αφορά ακριβώς την τουρκική περίπτωση.

Για τον διευθυντή της Χουριέτ, αυτό και μόνο αποδεικνύει τη σημασία που εξακολουθεί να δίνει η Τουρκία στις σχέσεις της με τη Δύση. Πώς να το πει αλλιώς; Η Ευρώπη για την Αγκυρα εξακολουθεί να μετράει.

Φωτό: Ο Ερντογάν σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Αφρικη. Το μυαλό του όμως είναι μάλλον στην Ευρώπη. Πηγή: Reuters / Saad Said

Το όνομά του είναι Κισενοσάτο, είναι 30 χρονών, έχει ύψος 1,87, ζυγίζει 178 κιλά. Και είναι ο γίγαντας που έκανε τους συμπατριώτες του και πάλι υπερήφανους. Γιατί; Επειδή από χθες είναι ο πρώτος Ιάπωνας έπειτα από δυο ολόκληρες δεκαετίες που κατέκτησε τον τίτλο του «Γιοκοζούμα», του μεγάλου πρωταθλητή του σούμο. Είναι ένας τίτλος, υπενθυμίζουν οι Times, που για να κατακτήσει κανείς πρέπει να κερδίσει δύο συνεχόμενες παγκόσμιες διοργανώσεις. Πρόκειται για έναν άθλο που μόνο 72 παλαιστές του σούμο έχουν πετύχει στη σύγχρονη εποχή – και μιλάμε για ένα άθλημα που έχει ιστορία 2000 χρόνων.

Εν ενεργεία υπάρχουν άλλοι τρεις «Γικοζούμα», ο Κακουρίου, ο Χαρουμαφούγι και ο Χακούχο. Εχουν όμως ένα «ελάττωμα»: κατάγονται από τη Μογγολία. Πρωταθλητής έχει ανακηρυχθεί ακόμη και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο χαβανέζος παλαιστής Μουσασιμάρου. Σαν μην έφτανε αυτή η εισβολή, το άθλημα συγκλονιζόταν από μια σειρά από σκάνδαλα – από παράνομα στοιχήματα έως ντόπινγκ και απειλές. Θα ξεπλύνει το σούμο η επιτυχία του Κισενοσάτο; Θα μπορούσε. Ο ιάπωνας παλαιστής ήταν έως τώρα ο αιώνιος δεύτερος, ο άνθρωπος που λύγιζε στο τέλος. Για να κερδίσει τον τίτλο του χρειάστηκε να αγωνιστεί σε 73 τουρνουά, τα περισσότερα από το μακρινό 1926. Και τελικά τον κέρδισε με 14 νίκες στη σειρά. Πραγματικά μεγάλος.

Φωτό: Η παράδοση επιβάλλει να σηκώσεις κι έναν σπάρο. Αν μπορείς δηλαδή. Πηγή: Times/Getty/Toru Yamanaka 

Πρώτα οι αριθμοί: οι Ευρωπαίοι πετάνε 100 εκατομμύρια τόνους φαγητό στα σκουπίδια τον χρόνο. Και τώρα το ερώτημα: Μπορούμε να γίνει κάτι για να μειωθεί όλη αυτή τη σπατάλη;

Η απάντηση είναι «ναι». Γιατί υπάρχει μια χώρα, η Δανία, που κατάφερε να μειώσει την ποσότητα του πεταμένου φαγητού κατά 25% μέσα σε πέντε χρόνια. Πώς; Σε μεγάλο βαθμό το οφείλει στη Σελίνα Ζουούλ, τη γυναίκα που ίδρυσε το 2009 το κίνημα «Stop Wasting Food» πείθοντας πολλούς. Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Rema 100 μείωσε για παράδειγμα τις μερίδες του έτοιμου φαγητού, ενώ η Unilever εισήγαγε το σύστημα doggy bag. Στη συνέχεια, γράφει το BBC, δημιουργήθηκε η εφαρμογή Too Good To Go με την οποία μπορεί κανείς να αγοράσει σε χαμηλότερες τιμές τρόφιμα που φτάνουν κοντά στην ημερομηνία λήξης. Και τον περασμένο χρόνο άνοιξε το We Food, το πρώτο σούπερ μάρκετ που πουλάει ληγμένα τρόφιμα.

Δεν ήρθε η ώρα να αντιγράψουν τους Δανούς οι υπόλοιποι; Και για κοινωνικούς λόγους: γιατί να πετάμε τόσο φαγητό όταν υπάρχει τόσος κόσμος που το έχει ανάγκη;

Φωτό: Μα της αξίζει να καταλήξει στα σκουπίδια; Πηγή: BBC