Δεν μπορείς να έχεις την ευλογημένη τύχη του Φάουστ. Οσα κεριά και αν ανάψεις, σε όσους κύκλους και αν κλειστείς, κανένας δεν θα έρθει να κάνει ένα deal για το κορμί και τη ψυχή σου. Αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι είτε δεν υπάρχει διάολος, είτε δεν υπάρχει ψυχή ή, τέλος πάντων, ακόμα και αν υπάρχει, η δική σου είναι απολύτως αδιάφορη για αγορά.

Η πατρίδα μας κέρδισε μερικούς πόντους στον παγκόσμιο χάρτη της διαφθοράς.  Βρίσκεται μαζί με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ιταλία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Κροατία, η Σλοβακία, η Μάλτα, η Τσεχία και η Κύπρος. Το ωραίο είναι πως ενώ είχαμε βρεθεί σε πιο καλή, σε πιο «διάφανη» κατάσταση από αυτούς, τα τελευταία χρόνια λερωθήκαμε λίγο παραπάνω. Λογικό. Αν δεν μπορείς να πουλήσεις τη ψυχή σου ολόκληρη, μπορείς πάντα να τη διαθέσεις σε κομμάτια.

Η ελληνική διαφθορά, όπως μπορείτε να φανταστείτε, βρίσκεται μέσα σε φακελάκια και σε τυλιγμένα πενηντάρικα του «πάρε να πιεις ένα ποτό από μένα». Μιλάμε συνήθως για μικρές περιπτώσεις, κλεφτοκοτάδικων διαστάσεων που, τις περισσότερες φορές, ανοίγουν τα συρτάρια της δημόσιας υπηρεσίας και πότε-πότε τις πόρτες του χειρουργείου. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Άγγελο Συρίγο στην χώρα έχει επανέλθει το φαινόμενο της μικροδιαφθοράς, της καταβολής, δηλαδή, μικρών ποσών σε δημόσιες υπηρεσίες με στόχο την ταχύτερη εξυπηρέτηση. «Τα τελευταία χρόνια έδειχνε ότι είχε μειωθεί λόγω της οικονομικής κρίσης, ωστόσο μοιάζει να επανέρχεται» δηλώνει ο κ. Συρίγος.

Ε, προς το παρόν τα νέα δείχνουν καλά. Με τη χώρα στον έβδομο χρόνο της κρίσης και η διαφθορά να βρίσκεται στα επίπεδα της Κύπρου και της Ιταλίας; Λοιπόν είτε αυτοί που καταρτίζουν την έκθεση δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, είτε οι ηθικές μας αξίες παραμένουν ανοξείδωτες, περιοριζόμενες στα παραδοσιακά: κανένα μπαξίσι για να γίνει η δουλειά μας.

Στα σοβαρά τώρα: αν έβαζες δίπλα στη μείωση των αποδοχών στο Δημόσιο τον ευτελισμό και την εξαπάτηση δια του πολιτικού λόγου καθώς και την γενικότερη αίσθηση για διάλυση των πάντων, μπορούσες εύκολα να υποθέσεις ότι η χώρα θα μετατραπεί σε βαλκανική Κολομβία. Όχι πως δεν βλέπουμε λατινοαμερικανικά ήθη στον δημόσιο βίο, όμως εκεί κάτω, στο επίπεδο της κοινωνίας, μπορείς ακόμα να ποντάρεις τις ελπίδες σου στο νοσηλευτικό προσωπικό που κυνηγάει κατσαρίδες ή στον αστυνομικό που αγοράζει από την τσέπη του ανταλλακτικά για την υπηρεσιακή μοτοσικλέτα. Μερικές φορές δε, είναι να απορείς πώς δεν το διαλύσαμε πλήρως εδώ που ζούμε. Είχαμε όλες τις προϋποθέσεις για να συμβεί αυτό, έτσι δεν είναι; Μία χώρα σε μετεώριση, με αμφίβολο μέλλον, ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων και δόντια έτοιμα να δαγκώσουν καρωτίδες. Δεδομένων των συνθηκών και των πιθανοτήτων, φανήκαμε αξιοπρεπείς. Τι είναι αυτό που μας κράτησε στο ύψος μας; Πιθανότατα το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ο εξευρωπαϊσμός μας, όπως εξελίχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες.

Από την άλλη, βέβαια, υπάρχει η φοροδιαφυγή που, αν μη τι άλλο, είναι μία σοβαρή εκδοχή διαφθοράς, όχι υπό τον παραδοσιακό ορισμό. Και εδώ είναι και η μεγαλύτερη πληγή που θα αφήσει η διαχείριση της κρίσης στη δημόσια ηθική: ουσιαστικά νομιμοποίησε τη φοροδιαφυγή ως μέσο άμυνας απέναντι στην υπέρμετρη, στην απάνθρωπη φορολόγηση.  Πλέον υπάρχουν άνθρωποι που σε πείθουν ότι φοροδιαφεύγουν για να ταϊσουν την οικογένεια τους. Μπορεί να μην τα «πιάνουμε» από τον συμπολίτη, αλλά δεν τα ακουμπάμε και στο κράτος. Στους καιρούς μας η έννοια της ηθικής έχει πολλαπλές αναγνώσεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News