Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχε μια αφίσα που κυκλοφορούσε σε κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ. Δέκα χαρακτηριστικές γυναίκες της εποχής ξεκαθάριζαν: «Τα χείλη που ακουμπούν αλκοόλ, δεν θα ακουμπήσουν ποτέ τα δικά μας». Με την απόσταση του χρόνου γελάς, διότι επρόκειτο για δέκα κακάσχημες γυναίκες, τόσο άσχημες που σε στέλνουν κατ’ ευθείαν στο σαλούν. Αλλά πιο σοβαρά, προβληματίζεσαι με το απότοκο της όλης προσπάθειας: η εικονοκλαστικη αυτή εκστρατεία, μαζί με άλλες και ένα ολόκληρο κίνημα προτεσταντικής ηθικής που γιγαντώθηκε στις ΗΠΑ πριν από έναν αιώνα, οδήγησε στην περιβόητη Ποτοαπαγόρευση η οποία τελικά είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επεδίωκε. Διότι το παράνομο και κακής ποιότητας αλκοόλ κυριάρχησε, μαζί του ήρθε έκρηξη του οργανωμένου εγκλήματος (βλ. Αλ Καπόνε) και η μια χαλάρωση των ηθών που έστειλε τις ΗΠΑ στην αγκαλιά του Κραχ και της Υφεσης.

Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, δέκα κυρίες να απειλούν ότι δεν θα τις φιλήσεις ποτέ αν παίξεις «φρουτάκια» δεν υπάρχουν. Αλλά η υστερία είναι κυρίαρχη. Μια προτεσταντικού τύπου ηθική ήρθε να κατατρομοκρατήσει την ήδη φοβική ελληνική κοινωνία ότι με την επισημοποίηση των VLTs θα έρθει η απόλυτη καταστροφή. Και εδώ είναι το μεγάλο παράδοξο. Διότι με το «ξεπάγωμα» της επένδυσης των VLTs η πολιτεία έρχεται να κάνει αυτό που δεν έκανε τόσα χρόνια, που υπήρχε, συγχωρέστε μας τον σολικισμό, «VLTαπαγόρευση». Το κράτος έρχεται επιτέλους να ελέγξει τον τζόγο, να θέσει κανόνες, όρους κατανάλωσης και δίχτυα προστασίας, εξαλείφοντας έτσι τους κινδύνους (απάτες, εκβιασμούς) και χτυπώντας παράλληλα το οργανωμένο έγκλημα που αναπτύχθηκε όσο καιρό η θρησκειολογικού τύπου αφορισμοί για τα «κρατικά φρουτάκια» έμπαιναν πάνω από την σκληρή πραγματικότητα.

Μην πάτε μακριά. Στις αρχές του Δεκεμβρίου, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων είχε πλέον εντοπίσει και κατατάξει 924 ιστότοπους στη μαύρη λίστα του παράνομου τζόγου στη χώρα μας, έναν κατάλογο που διαρκώς μεγεθύνεται και αποδεικνύει το πόσο θολό και γκρίζο είναι ακόμα το τοπίο: τελευταίες και ηχηρές προσθήκες στη μαύρη λίστα της ΕΕΕΠ ήταν τα 1×2-bet.gr, 1×2-bet.eu και betcapri.com. Οι δύο πρώτες παράνομες ιστοσελίδες ανήκουν στην Eldorado Sportwetten GmbH, η οποία τυπικά λειτουργεί με άδεια στην Ελλάδα καθώς θεωρείται εταιρεία της μεταβατικής περιόδου της παραγράφου 12 του άρθρου 50 του ν.4002/2011.

Την ίδια ώρα υπολογίζεται ότι στη χώρα μας υπάρχουν σε λειτουργία περί τα 120.000 παράνομα «φρουτάκια», ένα για κάθε 90 ανθρώπους! Ο δε τζίρος από την παράνομη αγορά VLTs υπολογίζεται ότι αγγίζει το ένα δισ. ευρώ ως προς τα ακαθάριστα έσοδα. Και όλα αυτά σε μια χώρα που φορολογεί το σύμπαν για να δημιουργήσει πλεονάσματα.

Ενας αόρατος σκοτεινός κόσμος υπάρχει ως τώρα στην Ελλάδα. Απλά κινείται κάτω από τα ραντάρ και απασχολεί συνήθως μόνο τον τοπικό (ή και επαρχιακό) Τύπο, στις σελίδες του οποίου θα διάβαζες για κάποιους που χρεοκόπησαν ή καταστράφηκαν οικογενειακά επειδή τζογάριζαν στο Διαδίκτυο και στα παράνομα VLTs. Υπάρχουν δίπλα μας αλλά τις περισσότερες φορές επιλέγουμε να τα αγνοούμε. Μόλις το τελευταίο τρίμηνο, από την ΕΛ.ΑΣ. διεξήχθησαν επιχειρήσεις εξάρθρωσης παράνομου στοιχηματισμού σε τέσσερα μίνι καζίνο αλλά και σε ένα γήπεδο 5Χ5, μια ταβέρνα και 15 internet cafés, σε χώρους δηλαδή «υπεράνω πάσης υποψίας».

Την τελευταία δεκαετία, μόνο από την ΕΛ.ΑΣ εντοπίστηκαν 18.149 παραβάσεις, και συνελήφθησαν 28.987 άτομα. Κατά το περυσινό έτος, που θεωρήθηκε μια καλή χρονιά για τις διωκτικές αρχές καθώς επιβεβαίωσε μια καθοδική τάση της σχετικής εγκληματικότητας, συνελήφθησαν 1.513 άτομα, δηλαδή τέσσερις την ημέρα ή ένας άνθρωπος κάθε έξι ώρες! Και η ΕΛ.ΑΣ., παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, δεν τους πιάνει όλους.

Οκ, εδώ θα πρέπει να ξανατεθεί το γνωστό ερώτημα «και η Αστυνομία τι κάνει;». Η Αστυνομία δεν μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω, αυτό συνέβη παντού όπου το κράτος, υπό το φόβο πολιτικού ή άλλου κόστους, επέλεξε να απόσχει από μια αγορά· το κενό ήρθε να καλυφθεί από τρίτους, με τις Αρχές να αδυνατούν να κάνουν κάτι το ουσιαστικό. Ο παίκτης θα βρει κάπου να παίξει, είτε αυτό λέγεται λέσχη, είτε Διαδίκτυο, είτε παράνομο καζίνο, που αναφύονται ως Λερναίες Υδρες, όπως ο πότης έβρισκε κάτι να πιει ακόμα και αν αυτό ήταν moonshine ουίσκι από ένα καζάνι της κακιάς ώρας.

Το ζήτημα είναι το κράτος να έρθει να καλύψει το κενό, να το ελέγξει με κανόνες και μέτρα ασφαλείας. Και το ξεπάγωμα της επένδυσης των VLTs κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση. Απορροφώντας τη ζήτηση χτυπά αποφασιστικά τα κυκλώματα του παράνομου τζόγου, ενώ παράλληλα προστατεύει τόσο τα συμφέροντα του Δημοσίου όσο και των πολιτών.

Αν υποθέσουμε ότι o τζίρος των VLTs παραμείνει στο ένα δισ. ευρώ, αυτό σημαίνει ότι με βάση την ισχύουσα συμμετοχή του Δημοσίου στα ακαθάριστα έσοδα, μια αγορά τέτοιου μεγέθους θα απέφερε ετήσια έσοδα ύψους 250 εκατ. ευρώ για το Δημόσιο, χωρίς να λαμβάνουμε υπ’ όψιν επιπλέον φόρους (εταιρικός, δραστηριότητα πρακτόρων, κέρδη παικτών κλπ). Στα οικονομικά οφέλη θα πρέπει να προσθέσουμε περί τις 5.000 νέες θέσεις εργασίας αλλά και την ανάπτυξη για την κτηματαγορά και τον κατασκευαστικό κλάδο, που θα έρθουν να καλύψουν τις ανάγκες για τη στέγαση του δικτύου καταστημάτων των VLTs.

Επιπλέον όμως η καταπολέμηση της παράνομης αγοράς θα έχει οφέλη σε κοινωνικό επίπεδο. Οι παίκτες θα προστατεύονται μέσα από το ίδιο το πλαίσιο του παιχνιδιού καθώς η λειτουργία του νόμιμου δικτύου VLTs του ΟΠΑΠ θα ρυθμίζεται και θα ελέγχεται πλήρως από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων.

Εδώ αξίζει κάποιος να σταθεί και σε επί μέρους λεπτομέρειες. Το νέο πλαίσιο για τα VLTs, που στην καθομιλουμένη τα λέμε «φρουτάκια» αλλά στην επίσημη ορολογία αναφέρονται ως «παιγνιομηχανήματα», είναι από τα αυστηρότερα στην Ευρώπη.

Γνώμονας είναι η προστασία του παίκτη. Αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα περιοριστικά μέτρα (χρόνο, ποσό, κάρτα, ηλικία κλπ) και εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες της τεχνολογίας: η ΕΕΕΠ θα ελέγχει και θα παρακολουθεί άμεσα και σε πραγματικό χρόνο τη συνολική δραστηριότητα μέσω του Κεντρικού Πληροφορικού Συστήματος.

Στην Ελλάδα θα ισχύει η ατομική κάρτα παίκτη. Η έκδοσή της θα προϋποθέτει την πλήρη ταυτοποίηση του παίκτη και χωρίς αυτήν είναι αδύνατη η συμμετοχή του σε οποιοδήποτε παιχνίδι. Εδώ το πλεονέκτημα είναι ο «αυτοπεριορισμός». Με την έκδοση της κάρτας ο παίκτης θέτει στοιχεία και όρια, χρονικά και ποσοστικά: Για πόσο θα παίζει και πόσα χρήματα. Σε μια παγκόσμια καινοτομία ο παίκτης θα έχει συνεχή ενημέρωση για τον χρόνο και τα ποσά που δαπανά, ώστε να μπορεί να προστατευτεί. Τα δε όρια θα επιλέγονται μέσω οκτώ διαφορετικών προφίλ παίκτη, καθώς η ηλικία και η παικτική συμπεριφορά δημιουργούν άλλου είδους ανάγκες.

Και έπειτα θα υπάρχει ο αυτοαποκλεισμός – για μια συγκεκριμένη περίοδο ο παίκτης θα αποκλείεται από οποιαδήποτε σχετική δραστηριότητα. Αυτό μπορεί να γίνει και υποστηρίζεται τεχνολογικά από τον ΟΠΑΠ ενώ θα εποπτεύεται από την ΕΕΕΠ η οποία έχει ήδη συστήσει ειδική ομάδα.

Ναι, είναι ένα μεγάλο (κοινωνικό) στοίχημα όλο αυτό και ας ακούγεται ειρωνεία να βάζει στοίχημα ο οργανισμός των στοιχημάτων. Θα υπάρξουν αντιδράσεις. Θα υπάρξουν πολλά VLTs και πολλοί συμπολίτες που θα παίζουν δημόσια και ίσως το θέαμα να ξενίζει. Αλλά εδώ δεν είναι πια ζήτημα αισθητικής και γούστου, αν μας αρέσει το θέαμα ή όχι. Εδώ είναι θέμα επιβίωσης και εξάλειψης μιας παράνομης δραστηριότητας που γεννά απίστευτες κοινωνικές παθογένειες. Ας το αναλάβει τουλάχιστον ένας ειδικός. Δεν χρειάζεται να τον φιλήσουμε. Ούτε καν να τον συμπαθήσουμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News