Στις 16 Απριλίου του 1996 φεύγει από τη ζωή ο Σταύρος Νιάρχος. Το άνοιγμα της διαθήκης του οδηγεί σχεδόν ταυτόχρονα τη γέννηση ενός ιδρύματος που φέρει το όνομά του, ίδρυμα με παγκόσμια δράση και ιδιαίτερη εστίαση στην πατρίδα του ιδρυτή του, την Ελλάδα. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει δώσει 3.646 δωρεές, σε 111 χώρες, συνολικής αξίας 1,6 δις  ευρώ. Μεγαλύτερη εξ αυτών ήταν αυτή για το ΚΠΙΣΝ που άγγιξε τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Και μια από τις ειδήσεις που προέκυψαν την Πέμπτη κατά την παρουσίαση του απολογισμού του Ιδρύματος Νιάρχος αφορούσε στο μέλλον του ΚΠΙΣΝ.

Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ανδρέας Δρακόπουλος ανακοίνωσε ότι και μετά την παράδοση του κέντρου στο ελληνικό δημόσιο που θα γίνει στις αρχές του 2017, το ίδρυμα θα συνεχίσει να οργανώνει και να χρηματοδοτεί με αποκλειστικά δικό του budget όλες τις δράσεις που πραγματοποιούνται στο χώρο. Οι δράσεις του Ιουνίου 2016 με το πρόγραμμα «Μεταμόρφωση»  έφεραν 120.000 άτομα στο κέντρο σε 4 μέρες, ενώ νέος κύκλος δράσεων αθλητισμού, ψυχαγωγίας, πολιτισμού και εκπαίδευσης άρχισε στις 16 Αυγούστου και 80 μέρες μετά φέρνουν 35.000 επισκέπτες κάθε εβδομάδα στο κέντρο.

Πέρα όμως από τη δωρεά για τη συνέχιση των δράσεων τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταστέγαση της Λυρικής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης και να λειτουργήσει κανονικά το κέντρο, ο κ. Δρακόπουλος ανακοίνωσε πως «κοιτάμε να βοηθήσουμε και με το budget του ΚΠΙΣΝ». Τα τελευταία δύο χρόνια εξάλλου ο πρόεδρος του Ιδρύματος επαναλάμβανε με νόημα πως αν το ελληνικό δημόσιο δεν εγκαταλείψει το κέντρο και είναι σωστό στις υποχρεώσεις του απέναντί του –δεδομένης και της οικονομικής κρίσης- το ίδρυμα θα είναι εκεί για να συνεχίσει να στηρίζει. Τόνισε πως έχει άριστη συνεργασία και με τις τέσσερις κυβερνήσεις που έχουν προκύψει το διάστημα υλοποίησης του πρότζεκτ ΚΠΙΣΝ  και πως έχει συνομιλήσει και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη που έχει πλήρη ενημέρωση και στηρίζει το έργο.

Στις «ειδήσεις» που αφορούν κυρίως τον τομέα των δωρεών εντάσσεται και μια νέα διεθνής κίνηση: Παρέχει 15 εκατομμύρια σε χρονικό ορίζοντα πέντε ετών στον διεθνή οργανισμό International Rescue Committee (IRC). Η δωρεά, την οποία το IRC χαρακτηρίζει ιστορική, θα μεταμορφώσει ριζικά την οργανωτική δομή του IRC, παρέχοντας τους ζωτικής σημασίας πόρους που απαιτούνται για την εξασφάλιση της συνέχισης του έργου του οργανισμού, που αφορά την παροχή βοήθειας έκτακτης ανάγκης σε παγκόσμιο επίπεδο, περιλαμβάνοντας και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες ανακούφισης της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα. Σημαντικό μέρος αυτής της δωρεάς θα κατευθυνθεί στην Ελλάδα, όπως τόνισε από την πλευρά του Ιδρύματος ο Στέλιος Βασιλάκης.

Το Ιδρυμα  αναλαμβάνει την χρηματοδότηση για την ανακατασκευή και επαναλειτουργία των κινηματογράφων Απόλλων και Αττικόν στη Σταδίου που είχαν καεί κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων

Eπίσης ανακοινώθηκε πως θα τοποθετηθούν τρεις ακόμα γραμμικοί επιταχυντές, στο Θριάσιο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, στο Αττικό Νοσοκομείο και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Αιφνιδιαστικά μάλιστα ο πρόεδρος του Ιδρύματος ανακοίνωσε πως ήδη συζητούν και μελετούν την αγορά ασθενοφόρων ως δωρεά προς το ΕΚΑΒ που αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα.  «Είναι ντροπή για το κράτος να μην έχει ασθενοφόρα», τόνισε. Και επειδή οι αριθμοί είναι πιο εύγλωττοι από τις λέξεις σε κάποιες περιπτώσεις,  ο καταμερισμός των δωρεών που έχον ήδη δοθεί ως τώρα κατανέμονται ως εξής.

• Τέχνες & Πολιτισμός: 752 δωρεές (ύψους €387 εκατ.), με κύριους στρατηγικούς στόχους να διευρυνθεί η πρόσβαση του κοινού στις Τέχνες, να προωθηθεί η ελληνική τέχνη και ο πολιτισμός σε παγκόσμιο επίπεδο, να ενθαρρυνθούν οι δημιουργικές συνεργασίες μεταξύ φορέων, οργανισμών και καλλιτεχνών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και να ενισχυθεί ο κοινωνικός ρόλος που μπορεί να επιτελέσουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί σήμερα.
• Παιδεία: 1.107 δωρεές (ύψους €484 εκατ.), μέσω των οποίων υλοποιούνται καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, θεμελιώνονται νέα, πρωτοποριακά εκπαιδευτικά κέντρα σε Ελλάδα και εξωτερικό, και δημιουργούνται σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων (προγράμματα capacity building) προς όφελος ποικίλων κοινωνικών ομάδων.
• Υγεία & Αθλητισμός: 672 δωρεές (ύψους €287 εκατ.), που έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη διεύρυνση της προσβασιμότητας σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας και φροντίδας.
• Κοινωνική Πρόνοια: 1.115 δωρεές συνολικά (ύψους €409 εκατ.), που εστιάζουν κυρίως στις ανάγκες των πλέον ευπαθών κοινωνικών ομάδων (παιδιά, ηλικιωμένοι, πρόσφυγες, άστεγοι, άτομα με αναπηρία, κ.ά.).

Καθώς η παρουσίαση του απολογισμού για τα 20 χρόνια έγινε με διάθεση να «δείξουμε τι συμβαίνει στα άδυτα, στα παρασκήνια του Ιδρύματος, πώς λαμβάνουμε αποφάσεις» όπως τόνισε η Ελένια Σαλούτση,  έχει ενδιαφέρον πώς ο κ.Βασιλάκης αναφέρθηκε στα ηθικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν κατά τη κρίση των αιτήσεων για δωρεές που φτάνουν στο ίδρυμα, για το ρίσκο και τις σκέψεις που κάνουν κάθε φορά που λένε όχι.

«Ένα πολύ χαρακτηριστικό σημείο του τρόπου λειτουργίας μας είναι η δυνατότητα να αντιδρούμε πολύ γρήγορα και να είμαστε ευέλικτοι», τόνισε ο κ. Βασιλάκης. «Οι καταστάσεις παγκοσμίως αλλάζουν γρήγορα. Εχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ζωές και σοβαρά ζητήματα. Οφείλουμε να αντιδρούμε γρήγορα, να αξιολογούμε γρήγορα τις αιτήσεις». Όπως τόνισε και ο κ. Δρακόπουλος «πάντα απαντάμε, σε όλες τις αιτήσεις» για να προσθέσει αναφερόμενος στην παρουσίαση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, στη διαφάνεια, «προτιμούμε να μας πούνε βλάκες που το αποκαλύπτουμε, παρά αλαζόνες».

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε κατά την παρουσίαση των 494 δωρεών ύψους 164 εκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας ενάντια στην Κρίση».  Επίσης, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για την Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων το Ιδρυμα  έχει πραγματοποιήσει 57 δωρεές ύψους €38 εκατομμυρίων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο σύνολο των δωρεών του  και  εστιάζουν σε προγράμματα που στοχεύουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, στη δημιουργία δεξιοτήτων και στην εκπαίδευση, ενώ συνεχίζει να αναπτύσσει και να εξετάζει προγράμματα σε συνεργασία με διάφορους τοπικούς και διεθνείς εταίρους, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να δώσουν μία ώθηση στην απασχόληση των νέων.

Στα ενδιαφέροντα ενσταντανέ της παρουσίασης ήταν η στιγμή που η μητέρα του προέδρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έκανε ερώτηση! Ρώτησε αν θα ανανεωθεί η δωρεά στο Ιδρυμα Τζένη Καρέζη. Η απάντηση του προέδρου, μετά τις εξηγήσεις που έδωσαν οι αρμόδιοι για τη συγκεκριμένη δωρεά ήταν «θα ληφθεί υπόψιν αλλά με πλήρη αξιοκρατία, παρόλο που το θέλει και η μάνα μου». Μάλιστα στη συνέχεια, όταν έγινε αναφορά από άλλη παρευρισκόμενη πως δεν υπάρχει χόσπις στην Ελλάδα για τους καρκινοπαθείς, ο κ. Δρακόπουλος δήλωσε πως είναι μια ιδέα που αξίζει να μελετηθεί και να υλοποιηθεί σε συνεργασία με τον κατάλληλο φορέα. «Ξέρετε και η ιδέα για το ΚΠΙΣΝ κάπως έτσι προέκυψε, μέσα από τέτοιες ιδέες».

Στις θετικές ειδήσεις της συνάντησης ήταν η ανακοίνωση πως το Ιδρυμα Νιάρχος αναλαμβάνει την χρηματοδότηση για την ανακατασκευή και επαναλειτουργία των κινηματογράφων Απόλλων και Αττικόν στη Σταδίου που είχαν καεί κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων τον Φεβρουάριο το 2012. Θυμίζουμε ότι την σχετική πρωτοβουλία είχε πάρει ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης που έφερε σε επικοινωνία τα δύο ιδρύματα (Δεκόζη-Βούρου και Βούρου-Ευταξία) η αντιδικία των οποίων καθυστερούσε τις εξελίξεις. Στη συνέχεια ο δήμαρχος υπέβαλε στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος την αίτηση για τη χρηματοδότηση της ανακατασκευής των κινηματογράφων που θα καλύψουν το αστικό κενό, το χάσμα που δημιουργήθηκε στην καρδιά της πόλης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News