Η προσφυγική κρίση και οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης μας έχουν προκαλέσει ένα είδος εσωστρέφειας. Και ο λαϊκισμός απειλεί την ανάπτυξη και την πρόοδο. Αυτά λέει ο Μπιλ Γκέιτς στην κοινή συνέντευξη που παραχώρησε στο Παρίσι σε ευρωπαϊκές εφημερίδες μεταξύ των οποίων και η Repubblica.

«Η άνοδος του λαϊκισμού και των εθνικισμών στη Δύση απειλεί την ανάπτυξη. Η διεθνής συνεργασία δεν αποτελεί πια προτεραιότητα για τους ψηφοφόρους. Οι κοινωνικές αλλαγές που παρατηρούμε, ο φόβος απέναντι στη μετανάστευση και τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης κάνει πολλούς να βλέπουν το ελεύθερο εμπόριο ως κάτι που βλάπτει. Αυτές οι τάσεις συμβάλουν στην τροφοδότηση μιας εσωστρέφειας. Και η πολιτική καλείται να δώσει μια απάντηση» σημειώνει ο ιδρυτής της Microsoft.

Τι άλλο βγήκε από αυτήν την συνέντευξη; Οτι ο Γκέιτς δεσμεύεται από τον απολιτίκ χαρακτήρα του φιλανθρωπικού ιδρύματος που έχει ιδρύσει κι επομένως δεν μπορεί να αποκαλύψει ποιον θα ψηφίσει στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ – αν και δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς. Οτι δεν υπάρχει περίπτωση ο ίδιος ή γυναίκα του να γίνουν αντιπρόεδροι της Χίλαρι όπως αναφέρεται σε κάποια έγγραφα που δημοσιοποίησε η Wikileaks («ούτε εγώ ούτε η γυναίκα μου θα γίνουμε ποτέ πολιτικοί»). Κι ότι δεν τρώει πάντα χάμπουργκερ, αλλά μια στο τόσο και πάντα όταν ταξιδεύει. Αυτό το τελευταίο μπορεί να μην ενδιαφέρει και κανέναν. Αλλά τι να κάνει; Ρωτήθηκε…

Φωτό: Ο Μπιλ Γκέιτς σε παλαιότερη ομιλία του για την καταπολέμηση της φυματίωσης. Πηγή: REUTERS/Geoff Robins/Pool

Χρειάστηκαν πέντε χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, καθώς και οι υπογραφές της ΕΕ και άλλων 24 χωρών. Αλλά μόνο έτσι ήταν δυνατόν να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο θαλάσσιο πάρκο στον κόσμο. Αυτό βρίσκεται στο πέλαγος Ρος της Ανταρκτικής. Και υπάρχει από σήμερα χάρις σε αυτή τη συμφωνία που ο Guardian χαρακτηρίζει ιστορική.

Η έκταση του πάρκου φτάνει το 1,1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα – φανταστείτε τη Γαλλία και την Ισπανία μαζί. Και δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη προστατευόμενη περιοχή στον κόσμο, αλλά και η πρώτη που δημιουργείται σε διεθνή ύδατα. Και σε ποια διεθνή ύδατα; Αυτά του Νότιου Ωκεανού όπου, εκτιμούν οι ειδικοί, παράγονται τα τρία τέταρτα των συστατικών που θρέφουν τον θαλάσσιο σύμπαν. Εκεί ζουν επίσης οι περισσότεροι πιγκουίνοι και οι περισσότερες φάλαινες.

Το πέλαγος Ρος είναι ένας βαθύς κόλπος στον Νότιο Ωκεανό και για πολλούς επιστήμονες αποτελεί το τελευταίο παρθένο θαλάσσιο οικοσύστημα στον κόσμο – ένα ζωντανό εργαστήριο για τη μελέτη της ζωής στην Ανταρκτικής αλλά και για τον τρόπο που επιδρά η κλιματική αλλαγή στον πλανήτη.

Τα καλά νέα ήταν ως εδώ. Γιατί υπάρχει κι ένα κακό: η συμφωνία διαρκεί 35 χρόνια. Κι άντε μετά να την ανανεώσεις.

Φωτό: Αυτή είναι η ζωή. Πηγή: Getty Images/National Geographic Creative

10%: Είναι το ποσοστό που πρέπει να μειώσουν τα 35 κράτη – μέλη του ΟΟΣΑ τη νεανική τους ανεργία για να γίνουν πλουσιότερα κατά 1 τρισ. ευρώ. Πόσο πιο πλούσιο το καθένα; Η Ιταλία κατά 79 δισ. ευρώ, η Ισπανία κατά 73,3, η Πορτογαλία κατά 9,1. Και η Ελλάδα; Κατά 12,8 δισ. ευρώ.

Ο υπολογισμός έγινε από το Ινστιτούτο Pricewaterhouse Cooper. Το οποίο δημιούργησε επίσης έναν δείκτη που μετρά τη σχέση των νέων με την εργασία με βάση διάφορα κριτήρια που αφορούν την απασχόληση και την εκπαίδευση. Καλύτερα απ’ όλους τα πάει η Ελβετία, ενώ ακολουθεί η Γερμανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι στη 10^η θέση. Και στον πάτο όλος ευρωπαϊκός Νότος μαζί με την Τουρκία: Η ίδια η Τουρκία είναι 31^η, η Πορτογαλία 32^η, Η Ισπανία 33^η, η Ελλάδα 34^η και η Ιταλία 35^η. Τεράστια είναι τα ποσοστά των σε αυτές τις χώρες  που ανήκουν στην επονομαζόμενη κατηγορία ΝΕΕΤ: είναι εκείνοι οι νέοι που ούτε εργάζονται ούτε σπουδάζουν αλλά και ούτε παρακολουθούν κάποιο πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Πόσοι είναι αυτοί οι νέοι; Στην Ελλάδα ένας στους τρεις – χειρότερα είναι μόνο η Ιταλία και η Τουρκία.

Οπως σημειώνει το Quartz, υπάρχει εξήγηση για το γεγονός ότι η Ελβετία και η Γερμανία έχουν τόσο καλές επιδόσεις. Και βρίσκεται στην υιοθέτηση του «διπλού εκπαιδευτικού συστήματος» με βάση το οποίο η κατάρτιση ενσωματώνεται στην τυπική εκπαίδευση. Μοιάζει απλό. Αλλά, όπως αποδεικνύεται, δεν είναι καθόλου.

Φωτό: Τα χέρια της, χρυσή επένδυση για το παρόν και το μέλλον. Πηγή: Reuters/Michaela Rehle

Η αποτίμηση της ανθρώπινης ζωής σε χρήμα μπορεί να φαίνεται σαν την αποθέωση του κυνισμού. Μπορεί να φαίνεται και σαν μια βρώμικη δουλειά. Αλλά κάποιος (δηλαδή αυτοί που ειδικεύονται στον τομέα των τροχαίων ατυχημάτων, των κλάδων υγείας και της δημόσιας ασφάλειας) πρέπει να την κάνει. Γιατί όπως εξηγεί στο κύριο άρθρο του το New Scientist, «εάν συνταχθούμε με την άποψη ότι η ζωή έχει ανεκτίμητη αξία, δεν θα υπάρξει οροφή στο ποσό που θα πρέπει να προετοιμαστούμε να ξοδέψουμε για να μειώσουμε τις πιθανότητες αυτή η ζωή να τελειώσει πρόωρα». Πιο απλά; «Η ιδέα της ανεκτίμητης ζωής μπορεί να φαίνεται ηθικά σωστή, αλλά από οικονομικής άποψης θα ήταν σκέτη τρέλα».

Πιο πρακτικά; Ας πάρουμε για παράδειγμα, λέει η φημισμένη οικονομική επιθεώρηση, τα συστήματα υγείας που δεν μετρούν το κόστος των θεραπειών όπως είναι το αμερικανικό. Τα συστήματα αυτά αποδεικνύονται πολύ πιο δαπανηρά και αναποτελεσματικά από εκείνα που, όπως το βρετανικό, καταπιάνονται με «κυνικούς» υπολογισμούς κόστους και οφέλους. Δηλαδή, και αντίθετα από τη ρήση του Οσκαρ Ουάιλντ ότι «κυνικός είναι αυτός που ξέρει την τιμή των πάντων αλλά την αξία κανενός», για το New Scientist θα πρέπει να «σταματήσουμε να κάνουμε τους ψείρες στην αποτίμηση της ζωής και να αρχίσουμε να την αποτιμούμε με ανοικτό και αντικειμενικό τρόπο».

Λέτε;

Φωτό: Η εικονογράφηση του Πάτρικ Σβένσον για το κύριο άρθρο του New Scientist