Δεν υπάρχει Eλληνας σήμερα που να μην αποδέχεται, ως επιτακτική, την ανάγκη για αναπροσαρμογή της χώρας μας στα σύγχρονα δεδομένα. Η ανανέωση αυτή, ως καθολικό αίτημα πλέον, πρέπει να αποτελεί πρώτιστο μέλημα των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, αφού πρώτα φυσικά βρεθεί μια ελάχιστη κοινή συνισταμένη, ένας κοινός τόπος, μια ελάχιστη κοινή λογική. Πώς όμως θα μπορούσε να υπάρξει κοινός τόπος, όταν η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, ακόμα και σήμερα δηλώνουν προσηλωμένοι σε ιδεολογίες, η πιο πρόσφατη των οποίων διατυπώθηκε 80-90 χρόνια πριν;

Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν υπήρξε, ούτε θα υπάρξει ποτέ θεωρία στην πολιτική που να έχει το αλάθητο. Δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο, λόγω της συνεχούς εξέλιξης της ανθρώπινης σκέψης και της μεγάλης πολυπλοκότητας των προβλημάτων που οι ίδιες καλούνται να επιλύσουν. Οι αναφερόμενες ιστορικά ως ιδεολογίες (σοσιαλισμός, λαϊκή δημοκρατία, ναζισμός, οικολογία, φιλελευθερισμός, νεοφιλελευθερισμός κτλ.) είχαν αυτό το βασικό πρόβλημα. Θεωρούσαν ότι κατέχουν τη μοναδική και αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Οι περισσότερες εξ’ αυτών βέβαια δεν είχαν καν σκοπό να βρουν την αλήθεια, είχαν κατηχητικό χαρακτήρα, να ελέγξουν τις μάζες, απέκτησαν το χαρακτήρα πίστης, ποδοσφαιρικής ομάδας όπου τη διαλέγεις μία φορά στη ζωή σου και δεν μπορείς να την αλλάξεις.

Πώς, επίσης, θα μπορούσε να υπάρξει κοινός τόπος συνεννόησης όταν ακόμα κι αυτά τα υπάρχοντα κόμματα που καλούμαστε να ψηφίσουμε, είναι απολύτως προσηλωμένα στους δογματισμούς του παρελθόντος προσπαθώντας απεγνωσμένα να αποδείξουν ιδεολογικές διαφορές, ενώ ουσιαστικά δεν  πιστεύουν σε τίποτα, καρικατούρες οι περισσότεροι, ανθρωπάκια που διψάνε για εξουσία και οικονομική εξασφάλιση.

Ακούγεται αστείο πλέον να εναποθέτουμε ελπίδα για αναγέννηση σε αυτούς τους πολιτικούς σχηματισμούς που αποτελούνται από αυτά τα πολιτικά στελέχη. Μια κοινωνία που συνεχίζει να εκλέγει τα ίδια, αναποτελεσματικά, αποτυχημένα και επικίνδυνα πρόσωπα σε ηγετικές θέσεις οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στην ιστορική κατάρρευση.

Eίναι κοινά αποδεκτό πλέον ότι η οικονομική κατάρρευση έπεται της κοινωνικής. Καμία κοινωνία δεν έχασε τη συνοχή της εξαιτίας αποκλειστικά της οικονομικής κρίσης. Οικονομική κρίση υπήρξε και σε άλλες χώρες και σε άλλες εποχές, όχι μόνο στην Ελλάδα τα τελευταία εφτά χρόνια. Στην Ελλάδα κινδυνεύει να χαθεί η κοινωνική συνοχή (αν δεν έχει χαθεί ήδη), εξαιτίας των βαθιά φαύλων δομών που συγκροτούν τη χώρα.

Για παράδειγμα, όλοι πλέον, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, συμφωνούν ότι η χώρα χρειάζεται επενδύσεις. Οι επενδύσεις παρόλα αυτά, εάν δε συνδυαστούν με ένα αξιακό σύστημα που να  επιτρέπει στους πολίτες να αισθάνονται άτεγκτη αξιοκρατία έτσι ώστε να ξαναχτίσουμε την κοινωνική συνοχή, δεν θα οδηγήσουν παρά μόνο σε ένα κάποιο ίσως λίγο υψηλότερο εισόδημα το οποίο φυσικά δεν είναι αρκετό από μόνο του να αλλάξει την αίσθηση αδικίας και απόγνωσης που αισθάνεται η κοινωνία.

Η οικονομική ανάπτυξη, επομένως, δεν είναι πανάκεια όπως πιστεύουν οι μεν, αλλά ούτε μπορεί να αγνοείται πλήρως όπως, λόγω δογματισμών, πιστεύουν οι δε.

Αυτή την ιστορική περίοδο έχουμε να κάνουμε με «χαλασμένα» και «σκουριασμένα» πολιτικά συστήματα. Φανταστείτε, έχει να παραχθεί καινούριο πλαίσιο οικονομικής σκέψης απ’ την αριστερά και το κέντρο περίπου 80 χρόνια. Αυτό κάνει τον καπιταλισμό, που αποτελεί οικονομικό σύστημα, ακόμα πιο σκουριασμένο από τα υπόλοιπα, να μοιάζει στους υποστηρικτές του ως το ιδανικό και μοναδικό υλοποιήσιμο σύστημα. Είναι σαφές ότι αυτά τα συστήματα δεν δύνανται να δώσουν αποτελεσματικές λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα, πρέπει να βρεθεί εναλλακτική.

Όλες οι ιδεολογίες που υποστηρίχτηκαν φανατικά απέτυχαν. Ιστορικά, απ’ όπου κι αν προήλθαν. Κι απέτυχαν διότι ήταν αδύνατο να αντέξουν στον χρόνο χωρίς να εκσυγχρονίζονται και να μεταλλάσσονται. Καινούρια ελπίδα θα υπάρξει μόνο όταν εμφανιστούν σύγχρονες, σοβαρές, έξυπνες και μελετημένες προτάσεις απελευθερωμένες από δογματισμούς και ιδεολογήματα και με αποκλειστικό στόχο την επίλυση των σύγχρονων προβλημάτων.

*Ο Στέλιος Πιτσιάβας είναι οδοντίατρος και εργάζεται στο Λονδίνο .

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News