«Τσαλίμ» (çalım) στα τούρκικα σημαίνει πολλά: επιδέξια κίνηση, πονηριά, εμπειρία και γνώση, κάμωμα και, οπωσδήποτε, αποτελεσματικότητα. Στη Θράκη σημαίνει και επιδεξιότητα, εμπειρία, έξυπνη κίνηση.

Ξεχωρίζεις τη μεγάλη κατανάλωση ενέργειας και σωματικής κούρασης σε κάποιον που τη στερείται και χαίρεσαι βλέποντας εκείνον που με ελάχιστη ενέργεια και κόπωση κάνει καλύτερη δουλειά. Στις αγροτικές εργασίες το καταλαβαίνεις αμέσως. Συγκρίνεις το τσαπί που κατεβαίνει από ψηλά και καταφέρνει μόνο να σκαλίσει το χώμα αφήνοντας ακάλυπτες τις ρίζες του καλαμποκιού με το βαθύ, κοφτό και χαμηλό τσάπισμα που είναι και πιο αποτελεσματικό και απαιτεί λιγότερη σωματική ενέργεια. Μετράει η εμπειρία και η εξυπνάδα έχοντας δεδομένη την δύσκολη και άχαρη εργασία, κάτω από τον καυτό ήλιο, με παλιά και σκουριασμένα αγροτικά εργαλεία. Ο νέος, που θέλει να μάθει την τέχνη, πιστεύει ότι το μόνο που μετράει είναι η νιότη και η σωματική δύναμη. Κλέβει κινήσεις αλλά δεν καταλαβαίνει ούτε τον λόγο ούτε τον τρόπο. Στοχεύει και πετυχαίνει αλλά μένει εκτός λογικής και ουσίας της εργασίας. Και ενώ κάνει την ίδια δουλειά με τον διπλανό δεν καταλαβαίνει γιατί ο άλλος έχει επιτυχία και αυτός μένει ρέστος.

Σε σχεδόν όλες τις εργασίες και τα επαγγέλματα υπάρχει ο δάσκαλος και ο μαθητευόμενος. Ο μεγάλος, ηλικιακά, και ο μικρός. Ο δυνατός και ο ανήμπορος. Ο παλιός και ο νέος, που πάντα θα είναι αλλιώς αλλά από μόνη της η νιότη δεν του προσφέρει προβάδισμα και αξιοσύνη. Ο έμπειρος και ο άπειρος. Ο αποτελεσματικός και ο αναποτελεσματικός. Αυτός είναι ο άγραφος νόμος της ζωής. Μια ματιά φτάνει για να καταλάβεις ποιος είναι ο άξιος και ποιος ο ανάξιος. Στη δουλειά του. Αυτά τα λένε οι γέροι και οι σοφοί και εμείς τους πιστεύουμε.

Μεγάλη ανατροπή αυτών των δεδομένων ζούμε τώρα, στην εποχή της επανάστασης της επιστήμης και της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Οι γνώσεις που για μας, τους παλιούς, φαίνονται απλησίαστες αποτελούν παιχνιδάκια για τη νέα γενιά. Είναι ο τομέας όπου οι νέοι παίρνουν το αίμα τους πίσω! Δωδεκάχρονα παίζουν στο μικρό τους το δακτυλάκι τηλέφωνα υψηλής και προχωρημένης τεχνολογίας. Χακάρουνε, έτσι για πλάκα, συστήματα και μπαίνουν σε απόρρητα έγγραφα και αρχεία χωρίς πολύ κόπο. Κατανοούν εύκολα προγράμματα και πατάνε γερά σε αδιανόητα (update, download, windows, feedback) για εμάς. Πόσο εύκολα όμως χειραγωγούνται; Τους συναρπάζει η αέναη αλλαγή πληροφοριών και κάνουν το λάθος να κλειστούνε μέσα τους. Προτιμούν τη μοναξιά ενός υπολογιστή, κάνουν φιλίες με απρόσωπα ονόματα και καταστάσεις υποδεικνύοντας μία απίστευτη αφέλεια. Παραδεκτή η εξυπνάδα και τα χαρακτηριστικά τσαλίμ όμως προβληματίζεσαι με το πόσο απροστάτευτα θύματα, στα χέρια των κερδοσκόπων και των καιροσκόπων, είναι.

Ο καλός δεν πάει πάντα μπροστά. Η εικόνα των πολλών άξιων και έξυπνων, νεαρών, με τα λάπτοπ και τα κινητά τηλέφωνά τους να κυνηγάνε το άυλο πόκεμον αντί να συζητάνε και να περάσουν μαζί ευχάριστα είναι τραγική. Είναι η καλύτερη απόδειξη της καταστροφικής επίδρασης της τεχνολογίας στους νέους ανθρώπους.

Ένα παιχνίδι πρέπει να παραμείνει παιχνίδι. Ο εθισμός επηρεάζει αρνητικά όχι μόνο τους παίκτες αλλά και τις οικογένειές τους, καθώς και το ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον. Συνέπειές του μπορεί να είναι κατάθλιψη, τύψεις και ενοχές, ενδοοικογενειακά προβλήματα και σε ακραίες περιπτώσεις απόπειρα αυτοκτονίας και συμμετοχή σε εγκληματικές ενέργειες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News