Την παραίτησή του από την προεδρία της Τράπεζας Πειραιώς υπέβαλε την Τετάρτη ο Μιχάλης Σάλλας, κατά τη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου, τα μέλη του οποίου αποφάσισαν ομόφωνα να του απονείμουν τον τίτλο του Επιτίμου Προέδρου του Ομίλου.

Με την απόφαση αυτή αναγνωρίζουν τη συμβολή του κ. Σάλλα στην ανάπτυξη του Ομίλου, του οποίου υπήρξε ο δημιουργός και ο επί 25 έτη πρόεδρος.

Who is who

Πώς περιγράφεται, με λίγες λέξεις, ο Μιχάλης Σάλλας; Επιχειρηματίας, μάνατζερ, τραπεζίτης και ακαδημαϊκός. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1950 και σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έλαβε το Διδακτορικό του Δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Εργάσθηκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Διεθνούς Συγκριτικής Στατιστικής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, ενώ από το 1983 έως το 1997 ήταν καθηγητής της Οικονομετρίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μέχρι την παραίτηση της Τετάρτης, αποτέλεσε πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, από το 1991. Ο Ομιλος είναι η μητρική εταιρεία ενός μεγάλου χρηματοοικονομικού οργανισμού, με σημαντικές θυγατρικές εταιρείες στην Ελλάδα και πολλές θυγατρικές τράπεζες στο εξωτερικό. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια τυπική περιγραφή του βιογραφικού του. Η αλήθεια αυτού του τραπεζίτη, όπως και η ζωή του, είναι πραγματικά συναρπαστική.

Γυρίζοντας πίσω τον χρόνο, το 1974 -που ήταν 24 ετών- ο Σάλλας ήταν ένα από τα 149 άτομα που πήραν πρόσκληση από τον Ανδρέα Παπανδρέου για να παραστούν στην εκδήλωση για την Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ – στη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη. Θεωρείται ως ένα από τα αγαπημένα παιδιά του Ανδρέα και, εννοείται, «μετρ» σε χρηματοοικονομικά θέματα.

Το διάστημα 1981-1990 ήταν γενικός γραμματέας του υπουργείου Εμπορίου, διοικητής της ΕΤΒΑ (Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως). Εχει διατελέσει, επίσης, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και πρόεδρος της Επιτροπής Εκσυγχρονισμού Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος.

Το κεφάλαιο «Τράπεζα Πειραιώς»

Το 1991, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ξεκίνησε μεγάλο πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Ο Σάλλας απέκτησε την Τράπεζα Πειραιώς, ως επικεφαλής ομάδας επιχειρηματιών, η οποία περιλάμβανε τους Δημήτρη Δασκαλόπουλο (επίτιμο πρόεδρο του ΣΕΒ), Θεόδωρο Βασιλάκη (Aegean), Βασίλη Φουρλή (ΙΚΕΑ) και, αργότερα, τον Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο, βιομήχανο.

Η τράπεζα ήταν ζημιογόνος όταν την ανέλαβε ο Σάλλας, αλλά ο ίδιος, με τους χειρισμούς του, σύντομα την κατέστησε κερδοφόρο. Πρόκειται για μια κίνηση ματ που τον έβαλε στον τραπεζικό χάρτη, όταν η τότε κρατική Eμπορική Tράπεζα προχώρησε στην αποκρατικοποίηση της θυγατρικής της, Tράπεζας Πειραιώς, που όλοι θεωρούσαν «πεθαμένη περίπτωση». Πολλοί αιφνιδιάστηκαν τότε, καθώς αντίπαλός του ήταν ένα ισχυρό γκρουπ εφοπλιστών που εκπροσωπούσε ο πρώην πρόεδρος του Oλυμπιακού, Σταύρος Nταϊφάς. O Mιχάλης Σάλλας ανέλαβε το τιμόνι μιας ανύπαρκτης στο χάρτη τράπεζας, με μερίδιο… 0,15%, έχοντας στο πλευρό του το ισόβιο «δεξί χέρι» του, Iάκωβο Γεωργάνα. Tο πρωτοποριακό concept πρόβλεπε ότι οι επιχειρηματίες, πέραν μιας πρώτης χαμηλής συμβολής, θα έδιναν στην τράπεζα τις τραπεζικές εργασίες των εταιριών τους. Δηλαδή, οι πρώτοι μεγάλοι πελάτες της θα ήταν οι ίδιοι οι μέτοχοί της με τις επιχειρήσεις τους.

Αυτή, ήταν μόνο η αρχή. Τα επόμενα χρόνια απέκτησε φήμη «σταρ-μάνατζερ» λόγω των πολλών επιτυχημένων εξαγορών και απορροφήσεων που πέτυχε: μέχρι το 2016 η Τράπεζα Πειραιώς έχει απορροφήσει την Τράπεζα Μακεδονίας-Θράκης, την ΕΤΒΑ και, πιο πρόσφατα, τη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου, την Ελληνική Τράπεζα, την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος και τη Γενική Τράπεζα της Ελλάδας. Oρόσημο, φυσικά, αποτέλεσε η συμφωνία, το 1999, με τον όμιλο Bαρδινογιάννη, μεγαλομέτοχο της Tράπεζας Xίου, για την εξαγορά της και στη συνέχεια η συμμαχία που κατέστησε την πανίσχυρη επιχειρηματική οικογένεια έναν από τους βασικότερους μετόχους της πολυμετοχικής Πειραιώς.

Στις 8 Μαρτίου 2015 ο Μιχάλης Σάλλας ορίστηκε ως πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, διαδεχόμενος τον Γιώργο Ζανιά. Επίσης, έχει διατελέσει, επιτυχημένα, πρόεδρος της Eπιτροπής Kεφαλαιαγοράς και πρόεδρος της πρώτης Eπιτροπής Eκσυγχρονισμού του Eλληνικού Tραπεζικού Συστήματος.

Ολα ήταν καλά στην καριέρα του; Οχι, βέβαια. Αρκετές φορές βρέθηκε αντιμέτωπος με δυσκολίες. H πρώτη μεγάλη κόντρα ήταν την περίοδο 1998-99, με τον έμπειρο τραπεζίτη Γιάννη Kωστόπουλο για την Iονική, που κατέληξε στην «αγκαλιά» της Alpha Bank, έναντι, περίπου, 270 δισ. δρχ. H δεύτερη και ισχυρότερη κόντρα, την ίδια περίοδο, με τον όμιλο Λάτση για την Tράπεζα Eργασίας, ανάγκασε το μεγάλο αφεντικό της Eurobank να καταβάλει 1,3 τρισ. δρχ., με το αρχικό τίμημα να μην ξεπερνά τα 600 δισ. δρχ. Mέχρι το 2007, η Tράπεζα Πειραιώς συνέχισε με επεκτατική στρατηγική, κυρίως στη βαλκανική αγορά. Tότε, λίγο έλειψε για να γίνει deal με τη Marfin του Ανδρέα Bγενόπουλου. O Σάλλας έκανε αιφνιδιαστική πρόταση επιθετικής εξαγοράς της Marfin, προλαβαίνοντας «στο παρά πέντε» τον Aνδρέα Bγενόπουλο, που, με όπλο την Aύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου 5,1 δισ. ευρώ, ετοιμαζόταν να «χτυπήσει» Πειραιώς και Kύπρου. H συμφωνία ανακοινώθηκε, αλλά δεν έμελλε να υλοποιηθεί ποτέ. Aπό το «βελούδινο διαζύγιο» η Πειραιώς βγήκε κερδισμένη, πουλώντας στη Marfin το ποσοστό που απέκτησε, εν τω μεταξύ, στην Tράπεζα Kύπρου.

H εξαγορά και απορρόφηση της κρατικής ETBA Bank ενίσχυσε περαιτέρω τη θέση της Πειραιώς, σε δύο κρίσιμους τομείς: στα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων και στη χρηματοδοτική μίσθωση, λόγω του σημαντικού μεριδίου αγοράς που διέθετε τότε η ETBA Leasing. Ιδιαίτερος σταθμός ήταν και η εξαγορά του κτιρίου του Mετοχικού Tαμείου Στρατού, που εξελίχθηκε στο City Link (Attica κ.λπ.), επένδυση με την οποία ο Σάλλας άλλαξε ριζικά εικόνα του κέντρου της Aθήνας. Η Πειραιώς είναι η μοναδική Tράπεζα που έλαβε, το 2011, την ανώτατη διάκριση Platinum, για τις επιδόσεις της στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών, βάσει του Eθνικού Δείκτη Eταιρικής Eυθύνης (CR Index).

Δεν χρειάζονται περισσότερες αράδες κειμένου: Ο Μιχάλης Σάλλας είναι ο άνθρωπος που από το 1991 συνέδεσε το όνομά του με την ανάπτυξη του ομίλου Πειραιώς, που τον οδήγησε στο να έχει παρουσία σε 8 χώρες με, περίπου, 19 χιλιάδες εργαζόμενους – αρχές δεκαετίας του ’90 είχε 200! Στην αρχή η Πειραιώς είχε ενεργητικό 200 εκ. ευρώ και τώρα φτάνει περίπου τα 90 δισ. ευρώ, τα δάνεια -μετά από προβλέψεις- τα €49 δισ. και οι καταθέσεις τα €38 δισ., στις 31 Μαρτίου 2016. Ο κ. Σάλλας οδήγησε την Τράπεζα -εν μέσω οικονομικής κρίσης- σε ασφαλή νερά, προστατεύοντας τα συμφέροντα των καταθετών και των πελατών της και την αφήνει σε ένα σημείο από το οποίο θα μπορέσει να προχωρήσει με ασφάλεια την πορεία της.

Ο άνθρωπος Μιχάλης Σάλλας

Πολλοί ρωτούν «Τι άνθρωπος είναι ο Μιχάλης Σάλλας;». Αναλογικά με την πορεία του, πρόκειται για έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων, καθόλου επηρμένο, που ποτέ του δεν «πούλησε» αυτά που έχει κάνει στην καριέρα του, ποτέ δεν έκανε αλαζονική επίδειξη, αν και πολλές φορές αποκλήθηκε ως ο «στρατηγός Mιχάλης», λόγω της εμπορικά ηγετικής του προσωπικότητας. Ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η σύζυγός του. H Σοφία Στάικου δεν είναι το τυπικό πρότυπο της συζύγου ενός μεγαλοεπιχειρηματία. Εχει γνώση και άποψη για όλα και αποτελεί «στρατηγικό πυλώνα» όχι μόνο της οικογένειας, αλλά και του Oμίλου. Eίναι διευθύντρια προσωπικού και υπεύθυνη για θέματα Eταιρικής Kοινωνικής Eυθύνης.

Βέβαια, το μεγάλο μεράκι της είναι το Πολιτιστικό Ιδρυμα του Oμίλου Πειραιώς, του οποίου είναι πρόεδρος. Mε το Ιδρυμα έχει βάλει τη δική της σφραγίδα στα πολιτιστικά πράγματα, με έμφαση στην οργάνωση και διαχείριση του δικτύου θεματικών μουσείων και στην προστασία του περιβάλλοντος, ενώ διακρίνεται για την αθόρυβη φιλανθρωπική δράση της. O Mιχάλης Σάλλας και η Σοφία Στάικου χαρακτηρίζονται ως ένα αρμονικό και ταυτόχρονα ισχυρό δίδυμο. Δεν θα τους δεις να χάνουν χρόνο σε lifestyle εκδηλώσεις, αλλά προτιμούν να κινούνται διακριτικά, σε όλες τις εκδηλώσεις.

O ισχυρός τραπεζίτης, προερχόμενος από οικογένεια με παράδοση στην αμπελουργία, έκανε από το 2004 -αρχικά σε συνεργασία με τον ξενοδόχο Γιώργο Kοκοτό- το δικό του οινοποιητικό εγχείρημα, στη Nεμέα. Το 2007 η -φημισμένη, πια- «Σεμέλη» πέρασε εξ ολοκλήρου στην οικογένεια Σάλλα, με την κόρη του, Mυρτώ, να τίθεται επικεφαλής. Oι ετικέτες της «Σεμέλης» πρωταγωνιστούν στο εγχώριο -αλλά και το διεθνές- οινικό σκηνικό. Το πρώην μεγάλο αφεντικό της Πειραιώς και νυν επίτιμος πρόεδρός της, πηγαίνει να παρακολουθήσει τη διαδικασία παραγωγής του κρασιού και, φυσικά, να συμμετάσχει σε αυτή – ακόμα και ως δοκιμαστής της νέας σοδειάς.

Αντί επιλόγου

Ενας αποδοτικός κύκλος 25 ετών, ως δημιουργός και πρόεδρος της Πειραιώς, έκλεισε δια χειρός Μιχάλη Σάλλα. Η Τράπεζα, το 1991, είχε το 0,1% της αγοράς, ενώ στην παρούσα φάση έχει μερίδιο αγοράς 30%.

Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Hρακλειώτης μεγαλοτραπεζίτης, με την ανορθόδοξη πορεία του, κατάφερε να τα βάλει -και να κερδίσει- τους ισχυρούς. Ολα αυτά, δίχως καμιά βοήθεια, ενώ δεν προερχόταν από κάποια μεγάλη οικογένεια. Ο,τι πέτυχε συνέβη αποκλειστικά με τη δουλειά και τη διαίσθησή του. Οι κινήσεις και οι στρατηγικές του θα πρέπει να διδάσκονται στα βασικά μαθήματα της Διοίκησης Επιχειρήσεων.

Η Τράπεζα Πειραιώς και, εννοείται, το τραπεζικό σύστημα, του οφείλουν πολλά…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News